جوانان را دریابیم

اگر الان من یك سیگار روشن كنم تنها كاری كه شما می كنید این است كه می‌گویید، سیگار نكش. تازه این كار را هم افراد، خیلی كم انجام می دهند. اما اگر یك پلیس باشد و یك برگه جریمه به من بدهد، می دانم كه دیگر نباید سیگار روشن كنم.
هرازچندگاهی، بسته به موضوعات روز مثل هفته دخانیات یا هفته سلامت به این موضوع اشاره می شود. اما تا وقتی قانون ضمانت اجرایی نداشته باشد، نمی‌شود كاری كرد.
مدتی پیش، برای یك دوره كه در زمینه ترك سیگار در لندن می‌گذراندم، یك روز سوار اتوبوس دو طبقه در لندن شدم. دیدم نوشته> No Smoking < بعد هم زیر آن یك عدد نوشته شده. ابتدا نتوانستم درست ببینم. بعد دیدم نوشته:۳۰< پوند جریمه سیگار كشیدن در اتوبوس> جریمه سیگار كشیدن در متروهای فرانسه ۹۶ یورو است. در آمریكا، جریمه سیگار كشیدن در منزل شخصی فرد، اگر زنگ خطر دود آپارتمان زنگ بزند در ابتدا ۳۰دلار است، بار دوم این جریمه ۴۰برابر می شود و بار سوم شخص باید آپارتمان را تخلیه كند. آنجا ضمانت اجرایی با این قدرت پیش بینی شده است. البته در كشور ما هم هفته گذشته قانونی در این زمینه به تصویب مجلس رسید كه جای تقدیر دارد.
در مورد سیگار كه هم به فرد و هم به دیگران آسیب می رساند باید همت ملی اینگونه به وجود بیاید كه یعنی یك نیروی قوی بیاید و به راننده اتوبوس بگوید، سیگار نكشد، در سالن‌های انتظار فرودگاه هم همینطور، در ادارات و محل كار هم همینطور. البته برای اینكه به جایی برسیم كه در هیچ مكانی، سیگار كشیده نشود، اول باید در اتوبان‌ها، كمربندها را ببندیم، توی كوچه‌ها نبندیم. مثل این است كه در بیمارستان پشت میز كارتان سیگار نكشید و در بیمارستان توی حیاط، سیگار بكشید. این می شود مرحله قدم به قدم برای رسیدن به هدف كلی كه لازم است و باید انجام بشود.
نكته دیگر اینكه، دو مطالعه بزرگ در كشور انجام شده. یكی در سال نشان می دهد ۱۰/۷ درصد افراد ۱۵ تا ۲۴ سال سیگار می كشیدند. این مطالعه در سال ۷۸ تكرار شد و نشانگر آن بود كه ۱۷/۲ درصد افراد ۱۵ تا ۲۴ سال سیگار می‌كشند.
یعنی تقریباً دوبرابر شده و این در صورتی است كه در كل جامعه مصرف سیگار پایین آمده یعنی از ۱۴درصد به ۱۲درصد رسیده است. این یك هشدار است. یعنی ما در كل جامعه برنامه ها را به گونه ای اجرا كرده ایم كه بزرگسالان كمتر سیگار كشیده اند ولی به رده سنی بسیار مهم، یعنی نوجوانان و جوانان جامعه توجه نكرده ایم . زمان پدران ما، سن سیگار كشیدن ۴۰سالگی بود، برادران بزرگ ما حدود۲۰سالگی سیگار می كشیدند، الآن بچه ها حدود ۱۳سالگی سیگار می‌كشند.
این یك علت ویژه دارد و آن هم دقت نكردن به سنین خطر برای شروع سیگار است. برای اینكه این دقت را در آموزش و پرورش لحاظ نكرده ایم حالا نباید توقع داشته باشیم كه سن مصرف سیگار پایین نیاید. در برنامه های اجرایی كنترل دخانیات در ادارات و... سن پرخطر فراموش شده است. باید برنامه‌های پیشگیری از شروع مصرف را در این سنین انجام بدهیم. مهم‌ترین چیزی كه افراد سیگاری باید بدانند این است كه سیگار كشیدن یك رفتار موقتی است. رفتاری كه در سنینی به وجود می آید و در سنینی هم باید كنار گذاشته شود. این فاصله هرچه كمتر باشد ضرر و زیانش برای فرد، خانواده و جامعه كمتر است. بنابراین هرچه زودتر به ترك كردن و آماده شدن برای ترك فكر كنند، این امتیاز ویژه را برای خود قائل می‌شوند كه سلامت خود را حفظ كنند.
دخانیات بیش از ۴۴۰ هزار نفر را هر سال در آمریكا به كام مرگ می‌كشد. روزانه بین ۸۲ تا ۹۹ هزار جوان در جهان كشیدن سیگار را شروع می كنند. ۴ هزار نفر از این جوانان آمریكایی هستند. آمار قابل مقایسه در این زمینه در ایران وجود ندارد اما تخمین زده می‌شود در ایران ۳ تا ۵ درصد نوجوانان كشور سیگار می‌كشند. روزانه معادل ۴ میلیارد تومان هزینه مصرف سیگار در كشور می‌شود و ۱۰ میلیارد تومان نیز برای درمان بیماری‌های ناشی از آن از سوی دولت و مردم هزینه می‌شود، بنابراین سیگار روزانه ۱۴ میلیارد تومان به كشور خسارت می‌زند.

دكتر غلامرضا حیدری
مسئول كمیته كشوری كنترل دخانیات

منبع : روزنامه سلامت