اینجا خاموشی با روشن کردن آغاز می شود

سی و یکم مه هر سال تمام فعالان سلامت در دنیا روز جهانی بدون دخانیات را جشن می گیرند.امسال یازدهم خرداد ماه ایرانیان نیز همزمان با سراسر جهان این روز را بزرگ می دارند تا به مردم هشدار دهند که «سیگار آتشی در باغ رویاها» است.گفته می شود ۱۴درصد جمعیت ۱۵ تا ۶۴ ساله ایران مصرف کننده مواد دخانی اند که مردان گوی سبقت را از زنان ربوده اند.
این در حالی است که آمارها نشان می دهد ۳درصد جمعیت ۱۳ تا ۱۵ ساله ایران سیگاری اند و ۸/۷درصد آنان مستعد مصرفند. در این میان مصرف کنندگان قلیان نیز فعال بوده اند به طوری که طی سال های ۸۲ تا۸۶ از ۱۲درصد به ۲۶درصد افزایش یافته اند.این در شرایطی است که طبق آمارهای موجود یک میلیارد و ۳۰۰میلیون نفر در کل دنیا سیگاری اند که ۸۴درصد آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند.همین میزان مصرف سبب شده تا آمارها ارقام تاسف باری را نشان دهند، به گونه ای که در دنیا سالانه پنج میلیون نفر بر اثر مصرف دخانیات می میرند و ایرانی ها نیز با دارا بودن یک صدم مرگ و میرها ۵۰هزار نفر در سال قربانی می دهند.میزان بالای مصرف در طول سال همچنین موجب به هدر رفتن ۱۷۴۰میلیارد تومان و رقمی معادل ۵۲۲۰میلیارد تومان برای درمان بیماری های ناشی از مصرف سیگار می شود.
اما از میان کل مصرف کنندگان، نوجوانان و میانسالان بیشترین جمعیت مصرف کننده را تشکیل می دهند که سیگاری بودن ۵/۱درصد از پسران و ۰/۹درصد دختران ۱۳ تا ۱۵ ساله زنگ خطر را برای مسئولان به صدا در آورده است. البته مخالفت ۷۱درصد از نوجوانان و ۹۰درصد اولیای مدارس با طرح ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی سبب شده تا مسئولان نظام سلامت به ادامه فعالیت ها دلگرم شوند و ظرف شش ماه پس از ابلاغ آیین نامه جدید توسط رئیس جمهوری سیگارهایی که شرکت دخانیات شماره سریال برایشان نزده است از سطح شهر جمع خواهد شد.
پس از ابلاغ این آیین نامه تنها صنوف خواربار فروش، سقط فروش وسوپرمارکت ها عاملان مجاز فروش سیگار خواهند بود.به رغم آگاهی های اجتماعی در مورد زیان های ناشی از مصرف سیگار، آمارهای رسمی وزارت بهداشت نشانگر افزایش مصرف این ماده دخانی به ویژه در گروه سنی جوانان است.
براساس آمارهای رسمی وزارت بهداشت، مصرف دخانیات در ایران سالانه بیش از ۵۰ هزار قربانی می گیرد.این آمارها، نشان می دهد که روزانه ۳۰ میلیارد ریال در کشورمان به دود سیگار تبدیل و به سایر آلودگی های موجود در هوا که ریه و دستگاه تنفسی مردم کشورمان را هدف قرار داده، اضافه می شود.به نظر می رسد با افزایش مصرف سیگار، بیمار ی های ناشی از آن نیز افزایش یافته، به طوری که هم اکنون سیگار از علل اصلی سرطان ها و بیماری های مختلف از جمله بیماری های قلبی و ریوی است.
گزارش سازمان بهداشت جهانی نیز حاکی از آن است که هم اکنون در هر هشت ثانیه یک مرگ به علت مصرف سیگار رخ می دهد که در طی ۲۰ سال آینده این رقم به هر ثانیه یک مرگ خواهد رسید.این گزارش، مصرف سیگار را علت ۱۲/۵ درصد کل مرگ ها و ۳۰ درصد مر گ های ناشی از سرطان در جهان تخمین می زند.گزارش سازمان جهانی بهداشت همچنین حاکی است که ۹۰ درصد سرطان ریه، ۴۰ درصد موارد دیگر سرطان ها، ۵۰ درصد بیماری های قلبی و ۷۵ درصد بیماری های ریوی ناشی از مصرف سیگار است.براساس این آمار، یک نفر از هر چهار سیگاری در کشورهای پیشرفته، یک نفر از هر هشت سیگاری در کشورهای در حال توسعه و در کل یک نفر از هر شش نفر سیگاری در دنیا در معرض خطر مرگ هستند.
مخالفان مصرف سیگار بر این باورند که آمار تلفات سیگار از میزان تلفات جاده ای بیشتر است و ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی می تواند جان انسان های زیادی را از مرگ نجات دهد.وقتی برای اولین بار یک فرد آمریکایی برگ های سبز توتون را جمع آوری و خشک کرد، شاید نمی دانست که با این کشف خود آتشی برمی افروزد که تا قرن ها به دامن بشر افتاده.میلیون ها انسان در آتش افروخته سیگاری که قد و قامت آن چند سانتی متر بیشتر نیست، خواهند سوخت.
● شمارش معکوس برای نابودی جوانان ایرانی
در جوامعی که بخش اعظم هرم سنی آنان را نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند دشمنان با اجرای برخی برنامه های استراتژیک فرهنگی و اجتماعی از طریق تبلیغات رسانه ای سعی دارند این نیروی عظیم کار را در آتش سیگار و گرداب اعتیاد نابود کنند.باید آنقدر گفت و گفت که خود افراد به درجه ای از آگاهی دست یابند و در بین آنان سیگار و مواد دخانی منفور و کریه شود.در حالی که مصرف سیگار به طور متوسط به کاهش ۲۰ سال از عمر فرد منجر می شود و مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده است که از هر ۲ فرد سیگاری یک نفر به علت بیماری های ناشی از سیگار به مرگ زودرس دچار می شود، مستنداتی وجود دارد که نشان می دهد کمپانی های بین المللی شمارش معکوس را برای نابود کردن جوانان ایرانی آغاز کرده اند. در شرایطی که در هر ۴ ثانیه یک نفر بر اثر استعمال دخانیات می میرد، کمپانی های دخانی بین المللی بر روی جوانان ایرانی سرمایه گذاری کرده اند.
گفته می شود مدارکی دال بر سرمایه گذاری کمپانی های بین المللی دخانی بر روی جمعیت جوان ایران در سازمان جهانی بهداشت وجود دارد، برهمین مبنا کمپانی های بین المللی دخانی در فکر افزایش درآمدهای خود هستند. نتایج مطالعات حاکی از آن است سه برابر هزینه استعمال دخانیات صرف هزینه های درمانی می شود و نیز درصد بسیار بالایی از درآمد ملی کشورها نه تنها صرف دود شدن سیگار بلکه سهم هزینه های بهداشت و درمان ناشی از مصرف دخانیات در کشور می شود.
آمار موجود از اوایل قرن نوزدهم نشان می دهد که کشیدن سیگار میان اقشار تحصیل کرده و مرفه بین سنین ۳۵ تا ۶۴ مرسوم بوده است اما امروزه کشیدن سیگار میان نوجوانان و جوانان(۲۴ -۱۸ سال) بخصوص آنها که از رفاه کامل برقرار نیستند، رایج شده است. سیگار نه تنها در کشورهای غربی بلکه در ایران نیز شمار بسیاری را گرفتار خویش کرده است. کارشناسان همچنین رشد مصرف سیگار از دهه ۱۹۹۰ به بیش از ۵۰ درصد رسیده است که عامل اصلی آن را تبلیغات سو» رسانه ها می دانند. تحقیقات نشان می دهد که اخیرا افزایش ۳ برابری میل مصرف سیگار در بین دختران دانشجو نسبت به پسران موجی از نگرانی را در جامعه ایجاد کرده است و این در حالی است که سیگار کشیدن باعث بروز سرطان های سر، گلو و ریه ها شده و تاثیر محسوسی در بروز سرطان خون و مثانه، کبد، لوزالمعده و پشت گلو دارد. مطالعات اخیر همچنین از تاثیر مستقل استعمال دخانیات در سرطان روده بزرگ خبر می دهد.افزایش شمار افراد سیگاری میان قشر تحصیلکرده و متخصص در کشور همچنین مساله ای است که می تواند بر این تهدید و بحران صحه گذارد.
این در حالی است که شرکت های دخانی در کشور از امنیت خاطر قابل تاملی برخوردارند و نه تنها از مالیات سنگین بلکه از تبلیغات برای عدم مصرف چیزی که در کشورهای پیشرفته اعمال می شود نیز بی نیازند و در این میان میل به سیگار در بین قشرهای مختلف جوانان به عنوان نوعی علامت رشد جسمی و یا فرار از تنگناهای فکری و مشغله های ذهنی، نیازمند یک حرکت انقلابی در داخل کشور است.در ایران نیز مرگ های ناشی از مصرف دخانیات جان ۵۰ هزار نفر را در سال می گیرد و پیش بینی می شود طی ۲۰ سال آینده این آمار به ۲۰۰ هزار نفر در سال افزایش یابد و میلیون ها دلار ضرر اقتصادی در پی داشته باشد.با توجه به اینکه کشور ما برای نیل به توسعه همه جانبه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نیازمند تمامی سرمایه های خود می باشد، آیا زمان آن نرسیده که فکری برای این سرمایه های دودشده کرد.دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از چهار هزار ماده شیمیایی است که شمار زیادی از آنها مواد محرک یا سمی و سرطان زا هستند. این در حالی است که جمعیت افراد سیگاری همچنان رو به فزونی بوده و از سوی دیگر سن مصرف مواد دخانی نیز در حال کاهش است.
دود سیگار بیش از ۴۰ نوع ترکیب سرطان زا دارد و نیکوتین موجود در دود سیگار و تنباکو به سرعت جذب جریان خون می شود و ظرف ۳ ثانیه به مغز می رسد و روی سلولهای عصبی آن اثر می گذارد و... اینها، جملات هشدار دهنده ای است که با شنیدن آنها، وحشت از مرگ را به جان آدمی می اندازد اما وقتی از این حرفها و نصایح دور می شویم، دوباره وسوسه می شویم و یک نخ سیگار دود می کنیم.به گفته یک متخصص خون و انکلوژی، استفاده از مواد دخانی مهم ترین عامل مرگ و میرهای قابل پیشگیری محسوب می شود و از هیمن رو، خطر بروز سرطان در سیگاری ها بیش از دیگران است و این افراد حداقل ۱۵ سال زودتر از افراد غیر سیگاری به سنین در معرض خطر سرطان می رسند. ضمن اینکه خطر بیماری قلبی و سرطان ریه در افراد غیر سیگاری که در خانه در معرض دود سیگار اطرافیان خود هستند، ۲۵ درصد بیشتر از دیگران است.
از سوی دیگر، بررسی ها نشان می دهد که ۵۰ درصد سرطان های مثانه در مردان و بیش از ۳۰ درصد سرطان های مثانه در زنان با استعمال دخانیات ارتباط دارد و سرطان کلیه نیز در افراد سیگاری شایع تر است و نکته مهم تر در مورد مضرات سیگار، اینکه خطر پیدایش سرطان سینه در زنان سیگاری و حتی در زنانی که در معرض دود سیگار اطرافیان هستند(در مکانهای سربسته)، بیش از سایر زنان است. براساس تحقیقات انجام شده با هزینه ای که سالیانه صرف استعمال مواد دخانی می شود، می توان هزاران شغل دائمی بوجود آورد یا برای تمام روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور، امکانات آب آشامیدنی سالم، برق و راه مناسب ساخته و یا هر سال ۳۵ سد بزرگ ساخت.در عین حال اگر آمار صحیح هزینه سالانه درمان ناشی از استعمال دخانیات در سیگار ها در این رقم لحاظ شود، بی شک رقم واقعی خسارت های اقتصادی ناشی از یک آتش زدن ساده سیگار دقیق تر خواهد بود.

منبع : روزنامه ابتکار