تابستان لذت بخش با سرعت مجاز

باتوجه به آغاز سفرهای تابستانی و پیش بینی وقوع حوادث تلخ شهری و جاده ای، ضروری است اطلاع رسانی مناسب درباره نحوه رانندگی مطلوب و استفاده بهینه از خودرو انجام شود تا از افزایش تلفات، صدمات و خسارات بکاهد. دراین زمینه سرعت نقش بسزایی در وقوع حوادث دارد بنابراین چه خوب است با توجه به مطالبی که ذیل این مقدمه می آید، سفری آرام و لذت بخش را برای خود و خانواده و دیگران نوید دهیم.
درابتدای این مطالب با انواع سرعت و حدود آن آشنا می شویم:
● سرعت مجاز
سرعت مجاز، سرعتی است که برابر قانون و مقررات راهنمایی تعیین شده و یا دربعضی از نقاط به وسیله تابلو راهنمایی مشخص می شود. در راه ها و مناطقی که میزان رانندگی به وسیله تابلو یا علائم دیگر راهنمایی و رانندگی معین نشده، سرعت مجاز برای رانندگان وسیله نقلیه به قرار ذیل می باشد.
اول- درشهرها و مناطق مسکونی دو نوع معابر شریانی وجود دارد که درمعابر شریانی درجه یک مانند آزادراهها حداقل سرعت ۷۰ و حداکثر ۱۲۵ کیلومتر در ساعت است و در بزرگراهها حداکثر ۱۰۰ کیلومتر درساعت است. و در معابر شریانی درجه ۲ مانند خیابانهای شریانی اصلی، حداکثر سرعت۶۰ کیلومتر در ساعت تعیین شده و در خیابانهای شریانی فرعی حداکثر سرعت۵۰ کیلومتر در ساعت است.
معابر محلی و میدانها حداکثر سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت است.
دوم- در راههای بیرون شهر و مناطق غیرمسکونی مانند آزادراهها (بیرون شهر) حداکثر میزان سرعت سواری و وانت بار ۱۲۰ کیلومتر در ساعت، حداکثر میزان سرعت اتوبوس، مینی بوس، تریلر، کامیون و کامیونت ۱۱۰ کیلومتر درساعت و حداقل سرعت برای کلیه وسایل نقلیه ۷۰ کیلومتر در ساعت است.
این اعداد اما در بزرگراهها (درون شهر) متفاوت است. حداکثر میزان سرعت برای سواری و وانت ۱۱۰ کیلومتر درساعت و حداکثر میزان سرعت برای اتوبوس، مینی بوس، تریلر، کامیون و کامیونت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت است.
در جاده های اصلی و در ساعات روز حداکثر میزان سرعت ۹۵ کیلومتر درساعت و شب ۸۵ کیلومتر در ساعت تعیین شده و در جاده فرعی در ساعات روز، حداکثر میزان سرعت ۸۵ کیلومتر در ساعت و شب ۷۵ کیلومتر در ساعت است.
● سرعت غیرمجاز
سرعت غیرمجاز بعنوان یکی از مصادیق عدول از اجرای قوانین و از جمله عوامل اصلی بروز تصادفات ناگوار و رشد آمار تلفات انسانی از رانندگی محسوب می شود.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و فن آوری بر سرعت وسایط نقلیه افزوده شده و صنایع خودروسازی به سمت تولید خودروهایی با مصرف سوخت کمتر، سبک تر نمودن وزن خودرو و در نتیجه در بعضی از تولیدات کاسته شدن از استحکام بدنه رفته اند که به تبع آن در تصادفات ضایعات انسانی جبران ناپذیر و خسارات سنگین مالی و هرز سرمایه را در پی خواهد داشت.
لذا بخشی از موارد مربوط به سرعت غیرمجاز و تبعات منفی آن جهت بهره برداری و انعکاس موارد آموزشی موجود ذکر می شود که عبارتند از: سرعت غیرمجاز و نامناسب در آمار مرگ و میر و آسیب های ناشی از حوادث سهم بسزائی دارد. با کنترل سرعت خودروها می توان از بروز تصادف ها پیشگیری نمود و ضربه ناشی از تصادفها و در نتیجه شدت آسیب وارده بر قربانی را کاهش داد. (راه ایمن- سرعت از انتشارات سازمان جهانی بهداشت)
● محاسبه سرعت
در موقع احساس خطر، راننده بلافاصله عکس العمل از خود نشان می دهد، بدین ترتیب که به مجرد انجام عمل دیدن یا شنیدن، مغز برای مقابله با خطر تصمیم می گیرد و این تصمیم است که به دستها و پاها ابلاغ می شود و عضو مربوطه تصمیم مغز را به مرحله اجراء درمی آورد. مثلا اگر تصمیم مغز ترمز کردن باشد، پا روی پدال ترمز فشار می آورد و اگر تصمیم مغز حرکت به چپ یا راست باشد، دستها فرمان را به چپ و راست می برند و اگر تصمیم مغز سرعت گرفتن باشد، پا روی پدال گاز فشار می آورد و معمولا این زمان عکس العمل، برای همه رانندگان یکسان نیست و باید در نظر داشت همه رانندگان وضعیت مساعدی برای رانندگی ندارند و دلائلی از قبیل بی خوابی و پریشانی و خستگی ناشی از رانندگی زمان عکس العمل را افزایش می دهد.
میزان سرعتی که به راننده ایمنی بدهد مشخص نشده و اصولا هم قابل احصاء نمی باشد. زیرا میزان سرعت بستگی به شرایط جوی و جاده و حتی وضع جسمی و روحی راننده و شرایط وسیله نقلیه و وضعیت عبور و مرور دارد. بنابراین راننده است که با توجه به اوضاع و احوال و زمان و مکان رانندگی ملزم است سرعتی را انتخاب و اختیار نماید که از خطر تصادف یا حادثه مصون بماند. به این میزان و مقدار سرعت از نظر فنی، سرعت مطمئنه اطلاق می شود. (مجموعه مقالات دومین کنفرانس مدیریت ترافیک).
قابل ذکر است که رانندگان وسایل نقلیه، موظفند در تقاطع هایی که فاقد چراغ راهنما یا مأمور انتظامی یا تابلو ایست می باشد، در سرپیچ ها، جاده های تنگ و تپه ها و به طور کلی در محل هایی که موانعی در مسیر حرکت آنان وجود دارد و همچنین در مواقع بارش برف و باران و مه و کولاک و امثال آنها، از سرعت وسیله نقلیه خود بکاهند تا آن جا که برحسب مورد برای احتراز از خطر یا تصادف ضرورت دارد. به این ترتیب در بحث سرعت باید به نکات زیر توجه کرد:
۱) سرعت غیرمجاز تخطی از مقررات راهنمایی و رانندگی است و مستوجب پیگیری قانونی می باشد.
۲) ترمز کردن در سرعت بالا احتمال انحراف خودرو را از مسیر اصلی افزایش می دهد.
۳) در صورت پنچری و نقص فنی فرمان یا سایر قسمتهای خودرو احتمال واژگونی خودرو بیشتر می شود.
۴) در صورت بروز نقص فنی زمان لازم برای عکس العمل مناسب وجود نخواهد داشت.
۵) سرعت غیرمجاز طبعا به سبقت غیرمجاز و حرکت بطور مارپیچ منجر می شود.
۶) باعث ایجاد ترس و اضطراب و بی مبالاتی در راننده و رانندگان دیگر و ایجاد خطرات بعدی خواهد شد.
۷) هنگام بروز سانحه میزان صدمات بدنی سرنشینان و همینطور صدمه به خودرو بیشتر می شود.
۸) استهلاک لوازم و وسایل خودرو افزایش می یابد.
از جمله دلایل تصادفات در ایران سرعت غیرمجاز و غیرمطمئنه عنوان شده است. با رشد صنایع اتومبیل سازی روند ساخت خودروهای تندرو و سریع شتاب بیشتری داشته است. ساخت اتومبیل های سریع این استنباط نادرست را برای برخی از رانندگان بوجود آورده است که می توانند در کلیه راه ها بی محابا و بدون توجه به مقررات اقدام به اتخاذ سرعت بالا نموده غافل از اینکه فشار بیشتر به پدال گاز و بدون توجه به استانداردهای راه و مقررات سرعت یعنی شتاب بیشتر به سوی حادثه.
بدیهی است برخی از راههای کشور به دلایلی، رشد و تناسبی با افزایش سرعت خودروها و حجم خودروها و نیازهای امروزی ندارند. اما سؤال این است که اکنون که راه های مورد تردد برای سرعت غیرمجاز جوابگو نیست و حجم خودروها در آن زیاد است آیا عدم توجه به مقررات مشکلات را حل خواهد نمود؟ عقل سلیم و مقررات حکم می کند حال که شرایط، مهیا نیست با توجه به شرایط سرعت وسیله خود را تنظیم کنیم. (ماده ۱۲۹ و ۱۳۰ آیین نامه راهنمایی و رانندگی)

راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی

منبع : روزنامه کیهان