از سرعت خود بکاهید

سرعت به عنوان اصلی‌ترین عامل خطرساز در حوادث ترافیكی راه‌ها شناخته شده است. سرعت خودرو هم خطر تصادف را افزایش داده و هم شدت جراحات را بیشتر می‌كند. به‌طوری كه ۳۰ تا ۵۰ درصد علل مرگ ناشی از حوادث ترافیكی به سرعت خودروها مربوط می‌شود.
سرعت زیاد هنگامی است كه سرعت خودرو از حد مجاز تجاوز كند و سرعت نامناسب به شرایطی گفته می‌شود كه سرعت خودرو با شرایط جاده و ترافیك موجود متناسب نباشد. هر دوی این حالات مسبب اصلی تصادفات منجر به جراحات شدید و مرگ سرنشینان شناخته شده‌اند.
● چرا سرعت زیاد باعث تصادف و جراحت می‌شود؟
▪ هر چه سرعت بیشتر باشد برای ترمز و توقف خودرو و نیاز به زمان زیادتری وجود دارد. به طور مثال در سرعت ۵۰ كیلومتر در ساعت به ۱۳ متر فاصله و در سرعت ۴۰ كیلومتر به ۸.۵ متر فاصله برای توقف خودرو نیاز است.
▪ به ازای هر یك كیلومتر در ساعت افزایش سرعت خودرو، احتمال وقوع تصادف منجر به آسیب، به میزان ۳ درصد و احتمال بروز تصادف توام با مرگ ۴ تا ۵ درصد بیشتر می‌شود.
▪ شدت تصادف با میزان سرعت خودرو ارتباط مستقیم دارد، به طوری كه احتمال كشته شدن سرنشینان خودرویی كه با ۸۰ كیلومتر در ساعت سرعت تصادف می‌كند‌، ۲۰ برابر بیشتر از خودرویی است كه سرعتش ۳۰ كیلومتر در ساعت است.
▪ خطر آسیب رسانی به گروه‌های پرخطری چون عابران پیاده و دوچرخه سواران، در سرعت‌های بالا بیشتر است. به طور مثال در خودرویی كه با سرعت ۳۰ كیلومتر در ساعت با عابر پیاده تصادف می‌كند احتمال زنده ماندن عابر ۹۰ درصد بوده، در سرعت ۴۵ كیلومتر این میزان به ۵۰ درصد رسیده و در سرعت ۸۰ كیلومتر شانسی برای زنده ماندن عابر وجود ندارد.
● عوامل موثر بر سرعت خودرو
▪ عوامل مربوط به راننده (سن، جنس، هوشیاری و تعداد سرنشینان )
▪ عوامل مرتبط با خودرو و جاده (وضعیت جاده، كیفیت آسفالت، قدرت موتور و حداكثر سرعت )
▪ عوامل مربوط به ترافیك و محیط پیرامون (وضعیت تراكم ترافیك، سرعت متداول و آب و هوا)
● راه‌های كنترل سرعت خودروها چه هستند؟
▪ تعیین حد مجاز سرعت در جاده‌ها و نظارت دقیق بر رعایت آن دو شیوه كاملا موثر بر كاهش حوادث ترافیكی راه‌ها هستند.
▪ مطالعات نشان داده‌اند كه به ازای هر یك كیلومتر در ساعت كاهش سرعت خودروها، میزان تصادفات ۲تا ۳ درصد كمتر می‌شود.
▪ برای اطمینان از اجرای سرعت مجاز در جاده‌ها، لازم است اقدامات كنترلی به طور آشكار و مستمر در جاده‌ها اعمال شود تا به مرور زمان دستخوش فراموشی و بی‌توجهی رانندگان واقع نشود.
▪ یكی از روش‌های اثربخش و به صرفه در كاهش سرعت خودروها نصب دوربین‌های كنترل سرعت است.
▪ در كشورهایی كه میزان سرعت مجاز را بسته به شرایط آب و هوایی، وضعیت ترافیك و اوقات شبانه‌روز متغیر قرار می‌دهند، احتمال رعایت آن توسط رانندگان بیشتر است.
▪ روان سازی ترافیك و در نظر گرفتن راهكارهایی برای جلوگیری از تراكم خودروها، اثر بسزایی در كاهش تصادفات دارد. به كمك روش‌هایی چون جداسازی مسیرهای پرسرعت از كم سرعت و ممانعت از ورود خودروها به قسمت‌های خاصی از جاده، می‌توان به این هدف دست یافت.
▪ شیوه‌های كاهش مستقیم سرعت خودروها مخصوصا در جاهایی كه مقررات به خوبی رعایت نمی‌شود، مداخله‌ای اثربخش است. نمونه‌هایی این مداخله عبارتند از: ساخت دور برگردان، ایجاد سرعت‌گیر، كاهش عرض جاده در نقاط خاص و نصب نوارهای صداساز در حاشیه جاده‌ها.
▪ یكی از نقاط حادثه‌خیز جاده‌ها، محلی است كه خودروها از مسیر پرسرعت وارد مسیر كم‌سرعت می‌شوند. طراحی‌های مهندسی مثل پیش‌بینی محدوده‌ای برای كاهش سرعت، نصب علائم و وسایل نشان‌دهنده مسیر تغییر سرعت و دور برگردان‌ها كاملا اثر بخش هستند.
▪ نصب سیستم محدودسازی سرعت خودروهای سنگین و ترابری، اقدامی جدید و موثر در برخی از كشورهای جهان بوده كه تا ۲ درصد از تصادفات منجر به آسیب را كاهش داده است. گسترش این سیستم در سایر كشورها و نصب آن بر روی خودروهای سواری می‌تواند مداخله‌ای موثر باشد.
● چند پیام كلیدی به رانندگان
تصور آنكه در جاده‌های فرعی می‌توان به دلیل خلوت بودن راه از سرعت مجاز تجاوز كرده، اشتباه است. هنگامی كه جاده پیش روی شما خلوت است قبل از فشار دادن پای خود بر روی پدال گاز، فكر كنید. در جاده‌های خلوت هم مخاطرات زیادی چون پیچ‌های فاقد دید و عبور حیوانات از عرض جاده، پیش روی شما قرار دارند.
در سرعت‌های پایین قادرید از خود واكنشی سریع‌تر و بهتر نشان دهید. هنگام شب با احتیاط بیشتری رانندگی كنید، چون نور خودروهای روبه‌رو، جلوی دید شما را می‌گیرد. اگر فكر می‌كنید هنگام رانندگی خطری شما را تهدید نمی‌كند، دراشتباهید.‌

‌ دكتر مهران ستوده

منبع : روزنامه سلامت