سخنی با دانش آموزان لطفا خودتان باشید

یکی از مشکلات اساسی دوره نوجوانی، بحران هویت است که خانواده، مدرسه و نظام آموزشی هر سه درصدد تلاش برای حل آن می باشند و هر یک به سهم خود تدابیری می اندیشند و به اجرا می گذارند، اما این که چه قدر توانسته ایم نوجوان را به خودش نزدیک سازیم، جای مطالعه و بررسی بیشتر و دقیق تری دارد. طبق نظریه های روان شناسی و دین اسلام تا زمانی که فرد نخواهد تغییر کند، هیچ عامل خارجی نمی تواند او را وادار به این امر نماید.
بنابراین یکی از پایه های اساسی هویت شناسی، خود نوجوان می باشد که باید هرچه بیشتر به تحولاتی که در روان، افکار و جسم او رخ می دهد، آگاه شود تا بتواند این بحران را پشت سر بگذارد. به همین دلیل نوشته های راهبردی «سخنی با دانش آموز» گامی است هر چند کوچک در جهت این که نوجوان را گام به گام به نیازهای روانی و اجتماعی اش نزدیک نماید و از سوی دیگر او را یاری دهد که پاسخ مناسب را بیابد و عملی کند. در این سری از آموزش هدف، دادن انبوهی از اطلاعات نیست، بلکه فقط ایجاد فرصتی است که نوجوان بتواند در خلوت خود به نیازمندی هایش بیندیشد و آنها را شناسایی کند و درصدد دستیابی به پاسخ برآید و به اهمیت طی کردن این فرآیند پی ببرد.
در این نوشته ها سعی شده است نوجوان با حفظ رضایت درونی نیازهای خود را شناسایی کند و با برنامه ریزی های کوتاه مدت به هدف گذاری در زندگی برسد و در این راستا انضباط فردی توأم با قضاوت دیگران در مورد رفتارهای نوجوان عاملی تعیین کننده معرفی شده است که از واقعیت های زندگی او به دور نیست. با توجه به نظریه های روان شناسی - اجتماعی تعامل بین نیازهای روانی و فردی با گروه های همسال و «دیگران مهم» از عوامل بسیار مهم در تعیین هویت نوجوان معرفی شده است که میزان موفقیت فرد را در «انتخاب» و «تصمیم گیری» در تعامل سالم با دیگران وابسته می داند. در نهایت امید آن است که با همین گام های کوچک بخشی از نیازهای هویت فردی و اجتماعی نوجوان پاسخ داده شود.
یکی از وجوه تمایز بخش افراد از یکدیگر هویت آنهاست که مجموعه ای از ویژگی های ظاهری روانی و اجتماعی را تشکیل می دهد و جالب توجه این که به میزانی که افراد بر هویت خود آگاهی و شناخت داشته باشند، بهتر می توانند در روابط اجتماعی دست به انتخاب بزنند و برای رسیدن به رضایت درونی بر توانمندی های خود تکیه کنند.
از این رو در سلسله بحث های سخنی با دانش آموز سعی بر آن است که دانش آموزان عزیز یاری شوند که هرچه بیشتر بر هویت خود آگاهی بیابند.
یکی از قدم های اولیه و بسیار مهم برای کشف هویت این است که در خلوت خود به هر آن چه که برای شما مهم یا مهمترین است بپردازید و آن را شناسایی کنید. هر روز صبح که برمی خیزید از خود بپرسید مهمترین کارهایم چیست؟ برای من چه اموری مهم است که باید امروز به آنها بپردازم؟ در راستای آشکارسازی این بخش از درونتان با خود صادق باشید و خود را فریب ندهید. به دور از هر هیجان و احساس یا احیاناً لجبازی با خود و دیگران صادقانه به آن چه که برایتان مهم است اعتراف کنید و امور مهم را شناسایی نمایید. این کار دو فایده دارد:
۱) معرف یا نشانه ای که بتواند شما را معرفی کند، پیدا کرده اید.
۲) در انجام کارهای روزانه تان از شک و دودلی بیرون می آیید.
به این ترتیب گام هایتان برای رسیدن به موفقیت های فردی و اجتماعی محکمتر و قاطعانه تر خواهد شد، چرا که همیشه «افراد موفق و تاثیرگذار کسانی هستند که مستقیما به سراغ کارهای اصلی می روند و خود را موظف می دارند که با ثابت قدمی و به طور تمام و کمال به انجام آن کارها بپردازند تا آنها را به اتمام برسانند.» (برایان تریسی)
این که هر فردی بتواند کارهای اصلی و مهم خود را در طی روز معلوم کند، حکایت از شناخت و آگاهی به هویت خویش است. چنین فردی می تواند عادت های مناسب اهدافش را به وجود بیاورد و به رضایت درونی برسد. چنان چه «۹۵ درصد موفقیت در زندگی و کار بستگی به عادت هایی دارد که در طی زمان در خود پرورش می دهید.
۱) تعیین اولویت
۲) غلبه بر تنبلی
۳) موفقیت در انجام مهمترین کار، یک مهارت ذهنی و جسمی است که از طریق تمرین و تکرار قابل یادگیری است.»(برایان تریسی)
این کار هرگز تحقق نمی یابد، مگر آن که شما بر ویژگی های روانی و ذهنی و جسمی خود کاملا آگاه باشید. بنابراین پیشنهاد ما به شما این است که کارهای مهم خود را فهرست کنید و ترتیب و اولویت آنها را برای خود معلوم نمایید تا شوق انجام دادن آنها و رسیدن به موفقیت برایتان حاصل شود.

سیما رستم خانی

منبع : روزنامه کیهان