کارنامه تولید فولاد در جهان

موسسه بین‌المللی آهن و فولاد (IISI) تولید فولاد در ۶۱ كشور جهان را طی ۷ ماه اول سال جاری میلادی ۶۳۶ میلیون و ۲۱۶ هزار تن اعلام كرد. این رقم در مقایسه با زمان مشابه سال قبل كه ۵۹۵ میلیون و ۲۷ هزار تن بود، ۹/۶ درصد افزایش داشته است. فولاد تولید شده در ماه جولای ۲۰۰۵ در سراسر جهان به میزان ۹۰ میلیون و ۳۲۰ هزار تن به رغم كاهش تولید كشورهای اروپای غربی، آمریكای شمالی و كشورهای CIS باز هم نسبت به زمان مشابه سال قبل ۵/۴ درصد افزایش نشان می‌دهد. این میزان تولید نسبت به ماه قبل آن یعنی ژوئن ۲۰۰۵ نیز حدود ۸ درصد بیشتر است. بالاترین میزان تولید در ۷ ماه اول سال مربوط به كشورهای آسیایی است و چین، ژاپن، كره جنوبی، هند و تایوان بیشترین سهم از تولید را به خود اختصاص دادند. این كشورها در مجموع به میزان ۳۲۰ میلیون و ۹۱۱ هزار تن فولاد خام تولید كردند كه نسبت به زمان مشابه سال قبل ۱/۱۷ درصد افزایش داشته است. در سطح آسیا و جهان بالاترین میزان تولید به كشور چین اختصاص دارد. این كشور در ۷ ماه اول سال ۲۰۰۵ به میزان ۱۹۳ میلیون و ۷۵۳ هزار تن فولاد خام تولید كرد و افزایش تولید آن نسبت به زمان مشابه سال قبل ۱/۲۸ درصد بوده است.براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته این كشور تا پایان سال میلادی جاری به میزان ۳۳۰ میلیون تن فولاد خام تولید خواهد كرد كه ۶۰ میلیون تن بیش از میزان تولید سال قبل است. چین با این میزان تولید رشد سالانه‌ای معادل ۵/۴۲ میلیون داشته است. میزان تولید ژاپن در ۷ ماه گذشته ۶۶ میلیون و ۱۵۹ هزار تن بوده پس از آن كره جنوبی ۲۷ میلیون و ۵۳۱ هزار تن، هند ۲۲ میلیون و ۷۳ هزار تن و تایوان ۱۱ میلیون و ۳۹۵ هزار تن تولید داشتند.در اروپا نیز طی این ۷ ماه ۱۱۰ میلیون و ۶۲۵ هزار تن فولاد خام تولید شد اما تولید این منطقه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳ درصد منفی بوده است. در منطقه اروپا بالاترین میزان تولید به كشورهای آلمان با ۴/۲۶ میلیون تن، ایتالیا با ۳/۱۷ میلیون تن، فرانسه با ۸/۱۱ میلیون تن و اسپانیا با ۵/۱۰ میلیون تن اختصاص داشت. كشورهای تازه استقلال یافته (CIS) نیز مجموعا ۵/۶۳ میلیون تن فولاد تولید كردند كه به میزان ۹/۱ درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل كمتر است. روسیه با تولید ۹/۳۶ و اوكراین با تولید ۲۲ میلیون تن بالاترین حجم تولید این منطقه را در ۷ ماه اول امسال داشته‌اند. در منطقه آمریكای شمالی نیز در این مدت ۳/۷۴ میلیون تن فولاد خام تولید شد. كاهش تولید در این منطقه ۶/۳ درصد بود. در این منطقه ایالات متحده ۵/۵۴ میلیون تن، مكزیك ۸/۹ میلیون تن و كانادا ۲/۹ میلیون تن فولاد خام تولید كردند. آمریكای جنوبی نیز ۵/۲۶ میلیون تن فولاد تولید كرد. بیشترین سهم تولید در این منطقه به كشورهای برزیل، آرژانتین و ونزوئلا اختصاص داشت كه هركدام به ترتیب ۵/۱۸، ۱/۳ و ۸/۲ میلیون تن تولید داشتند. در منطقه خلیج فارس ایران ۴/۵، عربستان ۴/۲ و قطر ۶/۰ میلیون تن تولید داشتند كه ۱/۸ درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل بیشتر بوده است. بیشتر كشورهای تولیدكننده فولاد نسبت به سالهای قبل افزایش تولید داشتند كه این افزایش باعث به وجود آمدن بحران در صنعت فولاد شد. سال ۲۰۰۴ سالی طلایی و پرسود و منفعت برای شركت‌های فولادسازی جهان بود. در این سال به دلیل افزایش مصرف چین تولید فولاد در سراسر جهان تا بالاترین حد ممكن افزایش یافت. تا پایان سال ۲۰۰۳ میلادی بسیاری از كارشناسان فولاد كشور چین را به عنوان بازاری برای محصولات فولادی می‌پنداشتند كه واردات ۴۳ میلیون تنی فولاد در سال ۲۰۰۳ علت عمده آن بود. اما در سال ۲۰۰۴ میلادی واردات محصولات فولادی در چین ۳۳ میلیون تن كاهش یافت و میزان تولید و صادرات چین افزایش بسیاری پیدا كرد. این كشور در سال ۲۰۰۴ میلادی حدود ۲۷۳ میلیون تن فولاد خام تولید كرده بود. چین در حال حاضر حدود یك سوم از كل تولید فولاد خام جهان را داراست.در سال ۲۰۰۴ رشد و توسعه بازار فولاد موجب شد كه قیمت‌ها به بالاترین حد ممكن برسد و از سوی دیگر زمینه‌ساز افزایش قیمت سنگ آهن، زغال سنگ، كك، گاز طبیعی، كرایه حمل و نقل دریایی، انرژی و مواد فروآلیاژی لازم در ساخت فولاد شود. ورود محصولات اضافی به بازار به حدی بود كه ذخایر و انبارهای محصولات فولادی اشباع شد. این وضعیت موجب شد كه فروشندگان فولاد ذخایر انبارهای خود را به پایین‌ترین قیمت به فروش برسانند. در این زمان بازار فولاد با مشكلات بسیاری رو به رو شد به صورتی كه كلاف‌های گرم نورد شده‌ای كه به قیمت بیش از هر تن ۶۰۰ دلار به فروش می‌رسید به حدود كمتر از ۴۰۰ دلار رسید. یكی از عوامل مهم این بحران چین است كه بیش از میزان موردنیاز، فولاد تولید می‌كند و در نتیجه تبدیل به صادركننده بزرگ فولاد نیز شده است. پس از چین، روسیه نیز از دیگر عوامل چنین ركودی به حساب می‌آید كه با كاهش صادراتش به چین مواجه شده است. چین حدود ۵۰ درصد واردات فولاد خود را از روسیه كاهش داده كه این امر، روسیه را مجبور به فروش ارزان فولاد صادراتی كرده است. صادرات ارزان فولاد برخی از شركت‌های اروپایی نیز زمینه‌ساز كاهش قیمت فولاد در سطح جهان است.
مژگان میرزایی

منبع : مجله گسترش صنعت