تولید فولاد در جهان از مرز یک میلیارد و یکصد میلیون تن گذشت

بر اساس آمار منتشره از سوی موسسه بین‌المللی آهن و فولاد (IISI) تولید فولاد خام جهان در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۰۶ در ۶۲ کشور جهان به یک میلیارد و ۱۱۲ میلیون و ۵۵۳ هزارتن رسید. این میزان از تولید در مقایسه با زمان مشابه سال قبل ۹/۸ درصد افزایش داشته است. براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته از سوی موسسه بین‌المللی آهن و فولاد این ظرفیت تا پایان سال ۲۰۰۶ به بیش از یک میلیارد و ۲۲۰ میلیون تن خواهد رسید.
اتحادیه اروپا بعد از چین بزرگترین تولیدکننده فولاد در جهان است. ۲۵ کشور عضو اتحادیه اروپا در ۱۱ ماه اول سال گذشته میلادی ۱۸۲ میلیون و ۷۰۸ هزار تن فولاد خام تولید کرده اند این حجم از تولید ۹/۵ درصد افزایش در مقایسه با زمان مشابه سال قبل داشته است.
در کشورهای اروپایی آلمان با ۴۳ میلیون و ۳۷ هزار تن بیشترین تولید فولاد خام را در سالهای گذشته داشته است پس از آلمان کشورهای ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و انگلستان به ترتیب ۱۳/۲۹، ۳۲/۱۸، ۲/۱۷ و ۸/۱۲ میلیون تن فولاد خام تولید کرده‌اند در مقابل دو کشور هلند و سوئد کاهش تولید داشته‌اند و در مجموع تولید در این منطقه در مقایسه با زمان مشابه سال قبل مثبت ارزیابی می‌شود.
دیگر کشورهای اروپایی نیز نظیر ترکیه، سوئیس و رومانی نیز ۳۰ میلیون و ۵۷۸ هزار تن فولاد خام تولید داشته‌اند. ترکیه در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۰۶، ۲۱ میلیون و ۲۵۹ هزار تن فولاد خام تولید کرده‌ است تولید فولاد خام ترکیه در ۱۱ ماه اول سال گذشته ۳/۱۱ درصد افزایش داشته است. پس از ترکیه، رومانی ۵ میلیون و ۷۶۴ هزار تن، صربستان و مونته‌نگرو یک میلیون و ۶۸۳ هزار تن و سوئیس نیز یک میلیون و ۱۷۹ هزار تن فولاد خام تولید کرده‌اند.
ظرفیت تولید در این منطقه نسبت به ۱۱ سال گذشته در این منطقه ۱۱ درصد افزایش داشته است که می‌توان گفت روند افزایش تولید سالانه یک درصد بوده که این نشان‌دهنده رشد بسیار آرام این منطقه طی سالهای گذشته بوده است.
در کشورهای مشترک‌المنافع میزان تولید فولاد به ۱۰۹ میلیون و ۱۲۵ هزار تن رسید که روسیه بالاترین حجم تولید را با ۶۴ میلیون و ۴۷۵ هزار تن به خود اختصاص داد. این کشور رشدی معادل ۷ درصد را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرد. اوکراین پس از روسیه ۳۷ میلیون و ۲۷۹ هزار تن تولید و رشدی معادل ۱/۶ درصد داشته است پس از اوکراین، قزاقستان تولید ۳ میلیون و ۸۶۲ هزار تن و کاهش تولید معادل ۵/۵ درصد در مقایسه با زمان مشابه سال قبل داشته است. کشورهای مشترک‌المنافع در مجموع رشدی معادل ۷ درصد را در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به دست آورده‌اند.
آمریکای شمالی نیز طی ۱۱ ماهه ابتدای سال ۲۰۰۶ با تولید ۱۲۲ میلیون و ۱۹۲ هزار تن تولید فولاد خام نسبت به زمان مشابه سال قبل ۷/۵ درصد افزایش یافته است. ایالات متحده آمریکا با ۹۱ میلیون و ۴۸۹ هزار تن بیشترین میزان تولید را درآمریکای شمالی به دست آورد. رشد تولید این کشور نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۷ درصد بوده است پس از ایالات متحده آمریکا مکزیک و کانادا هرکدام به ترتیب ۱۴ میلیون و ۸۶۶ هزار تن و ۱۴ میلیون و ۶۳۵ هزار تن تولید کرده‌اند. مکزیک نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۱ درصد کاهش تولید و کانادا ۸/۳ درصد افزایش تولید داشته‌اند. در آمریکای شمالی به استثناء برزیل و اروگوئه طی ۱۱ ماه اول سال ۲۰۰۶ میلادی افزایش ۷ درصد مشاهده شده است. در برزیل طی ۱۱ ماهه اول سال گذشته میلادی نسبت به زمان مشابه سال قبل ۴/۲ درصد بوده است. اروگوئه نیز در این زمان مشابه نسبت به سال قبل کاهش تولید داشته است. برزیل و اروگوئه هرکدام به ترتیب ۱/۵ و ۶۸/۴ میلیون تن تولید داشته‌اند.
در آمریکای جنوبی در سال گذشته۴۵ میلیون تن فولاد خام تولید شد و پیش‌بینی می‌شود طی سال آینده نیز تولید فولاد خام با کمی شدت و ضعف ثابت باقی بماند. آمریکای جنوبی در مقایسه با ۱۱ سال گذشته حدود ۵/۲۸ درصد رشد خواهند داشت.
در منطقه اقیانوسیه کشور استرالیا طی ۱۱ ماه سال ۲۰۰۶، ۷ میلیون و ۳۲۵ هزار تن فولاد خام تولید کرده است این کشور در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد یک درصدی را تجربه کرد پس از استرالیا زلاندنو نیز ۷۸۹ هزار تن تولید فولاد خام داشته است.
در منطقه آفریقا تولید فولاد کاهش داشته است براساس آمار و ارقام منتشره از سوی IISI اکثر کشورهای تولیدکننده فولاد در آفریقا تولید خود را کاهش داده‌اند. در قاره آفریقا طی ۱۱ ماه اول سال ۲۰۰۶ به میزان ۱۵ میلیون و ۴۵۹ هزار تن فولاد خام تولید شده است که در مقایسه با زمان مشابه سال قبل ۵/۳ درصد کاهش تولید مشاهده می‌شود . بالاترین حجم تولید این منطقه به کشورهای آفریقای جنوبی و مصر تعلق دارد. در کشورهای آفریقای جنوبی ۸ میلیون و ۹۱۹ هزار تن تولید و ۱/۲ درصد افزایش تولید نسبت به زمان مشابه سال قبل به دست آمده است. کشورهای آفریقای جنوبی و مصر به ترتیب ۸ میلیون و ۹۱۹ هزار تن تولید و ۱/۲ درصد افزایش و ۴ میلیون و ۴۵۵ هزار تن تولید و ۷/۱۲ درصد کاهش نسبت به زمان مشابه سال قبل داشته‌اند.
منطقه خلیج‌ فارس علی‌رغم کاهش تولید ۴/۴ درصدی عربستان و ۹/۸ درصدی قطر مثبت ارزیابی می‌شود. ایران در این مدت ۸ میلیون و ۹۷۸ هزار تن فولاد خام تولید داشته است. تولید فولاد خام در منطقه خلیج‌ فارس طی ۱۱ سال گذشته۵/۸۷ درصد رشد داشته است.
چین با تولید ۳۸۱ میلیون و ۵۳۹ هزار تن فولاد خام طی ۱۱ ماه اول سال جاری بالاترین حجم تولید فولاددر منطقه آسیا و جهان را به ثبت رساند. چین در این مدت رشد ۴/۱۸ درصدی را تجربه کرده است پس از چین کشور ژاپن با ۱۰۶ میلیون و ۱۷۱ هزار تن و رشد ۷/۲ درصدی بالاترین حجم تولید در منطقه آسیا و جهان را به ثبت رسانده است.
هند طی ۱۱ ماه ۳۸ میلیون و ۸۳۷ هزار تن فولاد خام تولید کرده است. رشد تولید این کشور نسبت به زمان مشابه سال قبل ۱/۴ درصد بود. کره جنوبی که عنوان پنجمین تولیدکننده جهان را در سال ۲۰۰۶ به دست آورده است در این مدت توانسته ۴۴ میلیون و ۱۱۸ هزار تن فولاد خام تولید کند رشد تولید این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹/۰ درصد بوده است.
کشور تایوان هم در ۱۱ ماه سال ۲۰۰۶، ۱۸ میلیون و ۵۳۵ هزار تن تولید و رشدی معادل ۶/۸ درصد را نسبت به زمان مشابه سال قبل داشته است.
● بازار فولاد ایران
با شروع فعالیت‌های اقتصادی در سال ۱۳۸۵ و به دنبال بروز علائم رونق در بازار فولاد پس از یک دوره رکود تقریبا یک ساله در آن مجددا شرایط و فضای مطلوبی در انتظار فعالان این بخش از صنعت و اقتصاد کشور است.
روند قیمت محصولات فولادی در داخل کشور همانند قیمت این محصولات در بازارهای جهانی سیری صعودی به خود گرفت در ابتدای اردیبهشت ماه و با افزایش سرعت رشد قیمت محصولات فولادی به ویژه تیرآهن و متعاقب آن تصمیم دولت مبنی بر حذف حقوق ورودی آهن‌آلات باعث شد وضعیت و شرایط حاکم بر بازار فولاد بیش از پیش در کانون توجه فعالان و دست‌اندرکاران قرار گرفته و تجزیه و تحلیل‌های مختلفی از سوی مراجع متعدد ارائه می‌شود.
با وجود افزایش‌های به وجود آمده مقایسه فعلی قیمت‌ها با قیمت سال‌های گذشته نشان می‌دهد که سطح قیمت‌ها عمدتا به رغم افزایش هزینه‌های تولید و مواد اولیه و نرخ تورم حتی پایین‌تر از قیمت سال‌های گذشته است. همچنین مقایسه قیمت تمام شده محصولات فولادی وارداتی با نرخ‌های مورد معامله در بورس فلزات بیانگر این واقعیت است که همواره قیمت‌های داخلی از قیمت‌های جهانی پایین‌تر بوده است.
● روند تغییرات قیمت محصولات فولادی
آمار و اطلاعات موجود نشان می‌دهد در سال ۲۰۰۷ بازار فولاد با رشد قیمت مواجه شود دلایل عمده افزایش قیمت‌ها با در نظر گرفتن عوامل تاثیرگذار بر مولفه‌های بازار فولاد به شرح ذیل قابل ذکر است:
۱) کاهش تولید فولاد در برخی مناطق جهان به ویژه در اروپا
۲) به حداقل رسیدن موجودی انبار در سراسر جهان در سال ۲۰۰۵ به دلیل عدم خوش‌بینی تجار به بازار و شروع به سفارش در سال ۲۰۰۶، به علت بروز علائم رونق در بازار محصولات فولادی
۳) بروز علائمی از افزایش تقاضا در کشورهای مختلف ازجمله آمریکا، هند و کشورهای اروپایی
۴) افزایش قیمت برخی از مواد اولیه مثل آهن قراضه و افزایش قیمت انرژی و حمل و نقل و بحث‌ها و مذاکرات موجود جهت افزایش قیمت سنگ آهن
۵) کاهش ارزش برابری دلار در مقابل یورو

مژگان میرزایی

منبع : مجله گسترش صنعت