۵ راهکار برای ورود به بازار جهانی نرم افزار

بعد از فروکش کردن طرح " تکفا" رکود و سستی عجیبی بر بازار نرم افزار ایران سایه افکنده‌است که آثار آن را در عدم وجود مناقصات دولتی، عرضه نشدن نرم‌افزارهای جدید به بازار، حضور بسیار کم رنگ شرکت‌های نرم‌افزاری در نمایشگاه‌های داخلی، کثرت و فراوانی نرم افزارهای قفل شکسته خارجی در گوشه و کنار خیابان و در نهایت وضعیت بسیار نابسامان اقتصادی شرکت های نرم افزاری، تعطیلی بسیاری از آنهاو شاید از همه وخیم تر موج تشدید مهاجرت افراد خبره و حتی متوسط این صنعت به خارج دید.
حضور در بازارهای بین‌المللی قطعاً یکی از راهکارهای برون رفت از وضعیت موجود است که تلاش های پراکنده ای با شدت و ضعف مختلف در طول چند سال گذشته در این راستا انجام پذیرفته است که جای تقدیر فراوان دارد ولیکن علاوه بر تلاش باید به صورت منظم به بررسی وضعیت فن آوری ،بازار و بازیگران آن پرداخت و بر اساس آن پیوسته به بازنگری و اصلاح راهکارهای خویش حال چه به صورت انفرادی و یا جمعی و کلان اهتمام ورزید.
در ایران شرکت‌های نرم‌افزاری اغلب در رده شرکت‌های کوچک و با تعداد محدودی نیروی فنی شکل می‌گیرد و سپس پروژه‌های در دست را تبدیل به یک محصول کرده و به صورت عمومی اقدام به فروش آن می‌کنند. که این کار اغلب بدون نیازسنجی در بازار صورت می‌گیرد، بنابراین محصول تولید شده از استانداردهای لازم برخوردار نیستند». در حال حاضر صادرات صورت گرفته در این حوزه در دو بخش انجام می‌گیرد. یکی بخش صرفا نرم‌افزار مانند: نساجی، مدیریت محتوا، حسابداری، حوزه‌های خاص آموزشی و.... و بخش دیگر که ترکیبی است از نرم‌افزار و سخت‌افزار مثل سیستم گلدوزی خودکار، ساعت حضور و غیاب و... که این محصولات عمدتا به کشورهای مختلفی از جمله آمریکای لاتین، اروپا، هند، پاکستان، چین، اتیوپی و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس صادر می‌شود.
با مطالعه چگونگی سیر پیدایش، پیشرفت و سقوط شرکت های موفق نرم افزاری( البته بعضی غول های نرم افزاری استثناء هستند) می توان دریافت که عمر دوره سازمانی در این صنعت بسیار کوتاه شده است در طی چند سال می توان از هیچ به همه چیز و سپس دوباره به هیچ تبدیل شد بنابراین با توجه به این واقعیت باید به یافتن راهکار با زمان بندی مناسب و اجرای آن پرداخت. از مهمترین عوامل که جهت حضور در بازارهای بین المللی باید مورد توجه قرار گیرند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱) حضور پررنگ شرکت های بومی بویژه در کشورهای درحال توسعه
دوران تکتازی شرکتهای غربی در عرصه نرم افزار های کاربردی تمام شده است و بسیاری از غول های نرم افزاری حاضر در بازارهای بین المللی دیگر وجود ندارند و در بسیاری از رشته ها شرکت های توانمند محلی امکان تامین نیازهای بازار داخلی خود را دارند. به عنوان مثال سالهاست در ایران کسی نرم افزار مالی، اداری‌، اتوماسیون و ... غیر ایرانی خریداری نمی نماید. بزرگترین اشتباه جهت حضور در کشورهای درحال توسعه که بویژه در ایران در آن ها بعنوان بازارهای اصلی یاد می شود دست کم گرفتن شرکت های بومی است که اگر تاکنون از ما پیشی نگرفته اند(در کشور هدف) عن قریب خواهند گرفت.
۲) بسترهای سخت افزاری و نرم افزاری جدید
تامین نیاز بازار بویژه با توجه به تنوع سخت افزارهای موجود نظیر موبایل های همه کاره، کنسول های بازی و ... انعطاف پذری و توان فنی بسیار بالایی را جهت جلب نظر مشتریان طلب می نماید. دوره طلائی نرم افزارهای Desktop رو به پایان است.دنیای online هم که جای توضیح اضافی ندارد.شرکتی که قصد حضور در بازارهای جهانی را دارد باید توان فنی مربوطه را در خودش ایجاد نماید.
۳) وجود انتخاب های فراوان برای مشتریان
با توجه به فراوانی شرکت های نرم افزاری در سراسر جهان که بسیاری از آن ها توانمند بوده و از نیروی انسانی ماهر و توانا ، اینترنت پرسرعت، هزینه تمام شده بسیار پایین ، پشیتبانی قوی و ... برخوردار هستند باید اعتراف نمود هیچ "خریداری" خود را درگیر "فروشنده مشکل دار" نخواهد کرد.
عدم محصور کردن خود در بند مرزهای جغرافیایی و نام کشور و دوری از هرگونه مسئله غیر تجاری و فنی شرط لازم برای حضور در بازارهای جهانی است.
۴) آشنایی با قواعد تجارت بین المللی
حضور در بازارهای بین المللی، ابزار بین المللی می طلبد و بسیاری از آنها متاسفانه با قواعد بازی در ایران متفاوت است. آشنایی با حقوق بین المللی جهت رعایت حق مشتری و البته توان دفاع از حق خود الزامیست در این بین امکان استفاده از ابزارهای بانکی و تجارت الکترونیک از بدیهی ترین شرایط حضور در بازارهای جهانیست.
۵) نوآوری
بدون محصول با ویژگی خاص هیچ شانسی برای رقابت وجود ندارد. از سوی دیگر زمان تبدیل ایده به محصول و چگونگی ارائه آن به بازار نیز اهمیتی ویژه دارد.
حضور دربازارهای بین المللی با توجه به حاشیه سود پروژه ها، طریقه تعامل ، نحوه بازاریابی،‌کیفیت محصول و چگونگی عرضه و پشتیبانی پس از فروش برای شرکت های ایرانی بسیار دشوار ولی لازم است که فرار از آن ممکن نیست لذا باید بدون تعصب از تجربیات کشورهای پیشرو استفاده نمود و خود را برای سختی ها و هزینه های آن حاضر نماییم و از سوی دیگر به هیچ عنوان نباید از بازار بسیار بزرگ ایران غافل شویم.

علـی اصغـر هلالـی

منبع : سافتستان