نیازی به رفراندوم نیست

هدفمند کردن پرداخت یارانه ها تحول مهمی در عرصه اقتصاد کشور است چرا که کسی در اشتباه بودن پرداخت یارانه ها به شیوه فعلی تردیدی ندارد. تعیین تکلیف برای ۹۰ هزار میلیارد تومان به گفته دولت یارانه انرژی و ۳ هزار میلیارد تومان یارانه کالاهای اساسی که در مجموع ۴ برابر بودجه عمرانی و ۱۱۵ درصد بودجه عمومی دولت است به نحوی که پرداخت آن هدفمند شود واقعاً تحول اقتصادی است. اما موضوع در حدی نیست که نیاز به برگزاری رفراندوم داشته باشد چرا؟
۱) پرداخت هدفمند یارانه ها در قانون تشکیل وزارت رفاه و تامین اجتماعی تصویب شده است می ماند نحوه اجرای آن که دولت هنوز جزییات آن را اعلام نکرده تا قابل بررسی باشد.
۲) در ماده سه برنامه چهارم تصویب شد که از ابتدا شروع برنامه چهارم (سال ۱۳۸۴) فرآورده های نفتی به قیمت تمام شده ارائه و مابه التفاوت حاصل از این محل صرف حمایت از اقشار آسیب پذیر، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و اصلاح راه ها شود.
و اهل فن می دانند که عمده یارانه حامل های انرژی در فرآورده های نفتی است. متاسفانه مجلس هفتم با بهانه تثبیت قیمت ها این حکم را از ماده سه برنامه چهارم حذف کرد و فقط یک سال قیمت ۹ قلم سوخت و انرژی را ثابت نگه داشت ولی ملاحظه کرد قیمت بقیه کالاها و خدمات بدون توجه به قیمت این کالاها افزایش یافت و لذا مجبور شد در سال بعد قیمت فرآورده های نفتی و دیگر حامل های انرژی را افزایش دهد.
لذا ملاحظه می شود که هدفمند کردن پرداخت یارانه ها سخن جدیدی نیست بلکه در اجرای آن تاخیر افتاده است.
اما موضوع مهم چگونگی هدفمند کردن یارانه ها است. به نظر نگارنده این سطور به عنوان نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی بهترین شیوه، پرداخت نقدی یارانه ها است و من در اوایل دوره ششم پیشنهاد پرداخت نقدی یارانه ها را با توضیحات لازم به مسوولان ذی ربط و کمیسیون های برنامه و بودجه و اقتصادی مجلس به صورت مکتوب ارائه کردم و پیگیر بودم تا به مصوبه بندهای یک و دو این یادداشت منجر شد. در آن زمان هم همه موافق هدفمند شدن یارانه ها بودند اما اراده لازم برای پرداخت نقدی آن نبود.یک نگرانی هم در بین مردم بود و عموماً آن را اعلام می کردند و آن اینکه نکند پرداخت نقدی یارانه ها دچار سرنوشت پرداخت نقدی یارانه مرغ و تخم مرغ شود و اینجا حق با آنان بود که برای رفع نگرانی مردم باید یارانه ها یا به صورت ماهیانه یا فصول سه ماهه یا سالیانه پیشاپیش پرداخت شود.
خود پرداخت نقدی یارانه ها به همه اقشار، چون به همه برابر پرداخت می شود باز بسیار بهتر از وضعیت غیرنقدی آن است و در این شیوه کار مشکل نیست چرا که می توان برای همه سرپرستان خانوارها و فرزندان ذکور که از تحت تکفل خانواده خارج شده اند شماره حساب پیش بینی و مبلغ یارانه به حسابشان واریز کرد.اما برای اجرای عادلانه این سیاست یعنی شناسایی اقشار آسیب پذیر و پرداخت یارانه به آنان در وضعیت کنونی پیشرفت وسایل ارتباطی و سنجش و اندازه گیری کار مشکلی نیست. می ماند آثار تورمی تزریق پول یارانه به جامعه. اول رقم ۹۰ هزار میلیارد تومان یارانه حامل های انرژی به نظر می رسد واقعی نباشد.چرا که عمده یارانه مذکور متعلق به بنزین و نفت گاز است. براساس مصرف روزانه هفتاد میلیون لیتر بنزین و قیمت هر لیتر بنزین ۶۰۰ تومان
۱۲۷۷۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰=۵۰۰+۲۵۵۵۰۰۰۰۰۰۰=۳۶۵+۷۰۰۰۰۰۰۰ یارانه پرداختی بابت بنزین می شود حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان. اگر یارانه نفت گاز هم حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان باشد جمع یارانه این دو کالای بسیار پرمصرف می شود ۲۷ هزار میلیارد تومان و بعید به نظر می رسد که یارانه کل حامل های انرژی ۹۰ هزار میلیارد تومان شود. ثانیاً آثار تورمی حذف تدریجی یارانه ها و واقعی کردن قیمت ها از انجام یک باره آن بیشتر است. با توجه به اینکه تاثیر واقعی شدن قیمت حامل های انرژی روی قیمت حمل و نقل با عنایت به صرفه جویی اتفاق خواهد افتاد و ترافیک کاهش قابل توجهی خواهد یافت، مصرف سوخت در وسایط نقلیه عمومی نیز کاهش پیدا می کند و لذا نیاز به افزایش زیاد کرایه ها نیست و علاوه بر آن حمل و نقل با سرعت انجام گرفته و درآمد بیشتری عاید صاحبان این پیشه برای اینکه نقدینگی زیادی یکباره به بازار تزریق نشود، می توان سال اول و دوم یارانه ها را ماهیانه به حساب خانوار ها واریز کرد.
ثالثاً مقداری افزایش قیمت خواهد بود ولی تاثیری روی هزینه خانواده ها نخواهد داشت چرا که ما به ازای آن و حتی بیشتر به افراد پرداخت می شود. فواید دیگر پرداخت نقدی یارانه ها عبارتند از؛ ۱- اجرای عدالت ۲- واقعی شدن مصرف و صرفه جویی ۳- جلوگیری از قاچاق کالا ۴- برچیده شدن رانت خواری در عرصه این کار و خدمات یارانه یی ۵- کاهش تصدیگری دولت و صرفه جویی در نیروی انسانی ۶- خودکفایی خانوارها به ویژه در تامین کالاهای اساسی و کاهش وابستگی افراد به دولت ۷- واقعی شدن علامت دهندگی قیمت ها و هدایت درست سرمایه گذاری ها ۸- کاهش آلودگی هوا ۹- تحول در صنعت خودروسازی ۱۰- استفاده بهینه و لازم مردم از وسایط نقلیه شخصی و روآوردن به وسایط نقلیه عمومی و در نتیجه به صرفه بودن سرمایه گذاری در عرصه حمل و نقل کشور توسط بخش خصوصی ۱۱- استقبال مردم از پیاده روی در داخل شهرها یا استفاده از دوچرخه و موتورسیکلت و...

علی محمد نمازی

منبع : روزنامه اعتماد