رادیو در ایران

در سال ۱۳۰۳ هجری شمسی (۱۹۲۴ م ) توسط وزارت جنگ مقدمات استفاده از بی سیم فراهم شد. در سال ۱۳۰۵ بی سیم در ایران وارد گردید. از سال ۱۳۱۱ موسسات بی سیم توسعه پیدا کردند، که نهایتا به ایجاد رادیو منتهی شد.
هیات وزیران روز دوم مهر ماه ۱۳۱۳ استفاده از رادیو را تصویب کرد و مقرراتی وضع شد که برای نصب آنتن و استفاده از رادیو اجازه وزارت پست و تلگراف و تلفن لازم بود. در سال ۱۳۱۶ مقدمات ایجاد مرکز رادیو به وسیله وزارت پست و تلگراف و تلفن فراهم و به دنبال این اقدام در سال ۱۳۱۷ سازمان پرورش افکار تاسیس شد.
این سازمان دارای کمیسیون های مطبوعات ، کیت کلاسیک ، سخنرانی ، نمایش های رادیویی و موسیقی بود. در چهارم اردیبهشت ۱۳۱۹ اولین فرستنده رادیویی در ایران در محل بی سیم در جاده قدیم شمیران افتتاح گردید. از سال ۱۳۱۹ رادیو تهران در ۲۴ ساعت فقط ۸ ساعت برنامه اجرا می کرد که شامل اخبار، موسیقی ایرانی ، گفتار مذهبی ، فرهنگی ، جغرافیایی و تاریخی بود. در سال ۱۳۲۲ رادیو تهران بخش دیگری به تعداد بخش های قبلی خود افزود و صبح ها نیز برنامه آن سه ساعت افزایش یافت . در سال ۱۳۲۴ برای روز های تعطیل نیز برنامه هایی مدون پخش می گردید.
● توسعه رادیو در ایران
در بدو تاسیس ، رادیو تهران دارای دو فرستنده که یکی برای موج متوسط و دیگری برای موج کوتاه بود، برای پخش برنامه های خود از یک استودیو در محل اداره بی سیم استفاده می کرد. در سال ۱۳۲۷ یک فرستنده در اختیار رادیو قرار گرفت و یک استودیوی کوچک در میدان ارگ برای پخش اخبار ساخته شد. در سال ۱۳۳۶ نام رادیو تهران به رادیو ایران تبدیل و بعدها در جنب رادیو ایران فرستنده دومی به نام رادیو تهران نیز مشغول به کار گردید که در آغاز امر تنها موسیقی از آن پخش می شد.
● نخستین کسانی که در رادیو مشغول شدند
این افراد از میان فرهنگیان و هنرمندان شایسته وبا ذوق انتخاب و از سایر وزارتخانه ها به اداره کل انتشارات و تبلیغات منتقل شدند.محمد حجازی ملقب به مطیع الدوله (نویسنده و داستان نویس )، عبدالرحمن فرامرزی (نویسنده و مدیر روزنامه کیهان ) حسینقلی مستعان (داستان نویس )، ابوالقاسم پاینده (نویسنده )،ابوالقاسم اعتصام زاده و مشفق همدانی (مترجم )و نیز برای تعیین خط مشی و سیاست رادیو،شورای عالی انتشارات بر پا شد که اعضای آن عبارت بود از؛ علامه محمد قزوینی ، محمد علی فروغی (ذکاء الملک )، دکتر قائم غنی ، دکتر علی اکبر سیاسی (رئیس دانشگاه تهران ) دکتر رضا زاده شفق ، دکتر محمود افشار و استاد علینقی وزیری بخش خبر مسوول تهیه و پخش اخبار رادیو، خبرگزاری پارس بود، که روزگاری آژانس پارس ، نام داشت .
در ابتدای کار، آژانس پارس اخبار روزنامه ها را قیچی می کرد و به دست گویندگان رادیو می داد، اما رفته رفته ، پس از پنج سال ، این آژانس به یک خبرگزاری جدی تبدیل شد که علاوه بر تهیه و پخش اخبار رادیویی ، هر روز چهار شماره بولتن صبح و عصر از اخبار ایران و جهان تهیه می کرد و به رایگان در اختیار روزنامه ها قرار می داد.
گزارش های رادیویی نیز یا از طریق فرستنده سیار به طور زنده پخش می شد و یا جریان رویداد، روی نوار، ضبط و در بخش اخبار از رادیو پخش می گردید. اخبار خارجی از طریق تله تایپ (دستگاه خودکار خبرگیری ) که نقش خبرنگار را بازی می کرد، دریافت و سپس توسط مترجمان در مدت کوتاهی ترجمه و برای تنظیم خبر رادیویی تحویل سردبیر اخبار می شد. پس از تنظیم رادیویی ، توسط مسوولان خبرگزاری کنترل و برای پخش به استودیوی رادیو ایران تحویل می شد.
ناگفته نماند از سال ۲۵ تا ۳۸ نیز به مرور هر استانی برای خود (زیرنظر اداره کل انتشارت و رادیو) اقدام به تاسیس رادیو نمود و پس از انقلاب اسلامی ، نام سازمان رادیو، تلویزیون ملی ایران تبدیل به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران شد.
ریاست این سازمان هر پنج سال یک بار توسط مقام معظم رهبری انتخاب می شود، بالاترین مقام رادیو، معاون رئیس سازمان در حوزه صدا می باشد. هدف صدا و سیمای جمهوری اسلامی ، انتقال و انتشار پیام به جامعه می باشد، که بسیار متمرکز و منسجم در این امر تلاش می کند.

منبع : روزنامه کارگزاران