اورانیوم در خدمت عمران و توسعه

عملکرد سازمان انرژی اتمی در حوزه طرح های عمرانی و خدمات پزشکی، صنعتی و کشاورزی حاکی ازآن است فعالیتهای صلح آمیز هسته ای درخدمت رشد وتوسعه عمومی کشور بوده که بخشی ازآن بدین شرح است.
الف ) طرح های عمرانی
۱) ادامه عملیات تکمیل واحد یکم نیروگاه هسته ای بوشهر
- طراحی و مهندسی ـ ساخت و تأمین تجهیزات(ساخت و تأمین تمامی تجهیزات لازم به منظور راه اندازی واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر در تعهد پیمانکار می باشد. در این راستا و با هدف تصمیم گیری درخصوص کاربری تجهیزات موجود از طرح KWU مراحل سه گانه صورت پذیرفته است و در حال انجام می باشد پیشرفت عملیات نصب براساس آخرین اطلاعات مستند معادل ۷۳ درصد می باشد) ـ ساخت واحد دوم نیروگاه هسته ای ـ تهیه و انتشار اسناد مناقصه بین المللی برای ساخت و راه اندازی ۲ واحد نیروگاه هسته ای در کشور ـ تهیه شرح خدمات برای مطالعات مکان یابی نیروگاه های هسته ای و دعوت از شرکت های ذیصلاح برای انجام آن در کشور ـ تدوین استراتژی توسعه نیروگاه های هسته ای در کشور ـ این استراتژی به دنبال تصویب قانون دستیابی به فناوری هسته ای صلح آمیز در مجلس شورای اسلامی (در تاریخ ۸۴‎/۳‎/۱) تدوین شده و در مرحله تأیید نهایی می باشد.
۲) اکتشاف سراسری اورانیوم
تا قبل از برنامه سوم، اطلاعات زمین شناسی و اکتشافی و ارزیابی و تعیین مدل متالوژی و مشخص کردن نواحی مستعد، مبنای اصلی طرح اکتشاف اورانیوم بوده که براساس مناطقی که دارای اولویت بوده تحت پوشش اکتشاف ژئوفیزیکی قرار گرفته و نقشه های مربوطه به عنوان فاز اول طرح تهیه شد. براین اساس و با وجود تنگناهای شدید اعتباری، اجرای عملیات اکتشافی در ۲ فاز شناسایی و اکتشافی، منجر به نتایج قابل قبولی تا پایان سال ۱۳۸۵ شده است به طوری که پیشرفت فیزیکی این طرح از ۴۱‎/۶۷ درصد در سال ۱۳۸۴ به ۲۵‎/۶۸ درصد در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته است.
۳) تجهیز معادن اورانیوم
دسترسی به ماده معدنی و استخراج سنگ معدن برای پالایش و استحصال اورانیوم در مقیاس صنعتی امری اساسی است. در حال حاضر ماده اولیه چرخه سوخت هسته ای، اکسید اورانیوم است و ورود به این چرخه مستلزم داشتن اورانیوم می باشد. طرح تجهیز ذخایر اورانیوم با هدف استخراج سالانه ۱۲۰ هزار تن سنگ اورانیوم از کانسار (آنومالی) ۱ و ۲ منطقه معدنی ساغند برنامه ریزی شده است. مراحل مهندسی مقدماتی و تفصیلی مربوطه آماده شده و فعالیت های اجرایی آن شروع شده و تاکنون با وجود ناکافی بودن اعتبارات موردنیاز و سایر موانع، عملیات حفاری ۲ حلقه چاه معدنی، یکی در عمق ۳۵۰ متری و دیگری در عمق ۲۵۰ متری انجام شده و اکنون عملیات حفر تونل های استخراجی در ۲ افق ۱۱۶۰+۱۱۲۰+ جمعاً به طول ۶۰۰ متر انجام شده است. پیشرفت فیزیکی این طرح از ۸۲‎/۱۸ درصد در سال ۱۳۸۴ به ۸۷‎/۱ درصد در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته است.
۴) ساخت کارخانه تولید اکسید اورانیوم
در راستای اهداف سازمان انرژی اتمی ایران مبنی بر ساخت نیروگاه های هسته ای در کشور، تأمین بخشی از اکسید اورانیوم موردنیاز برای تولید سوخت نیروگاه های مذکور از منابع و معادن داخلی کشور صورت خواهد گرفت. در برنامه اول توسعه، ایجاد ۳ کارخانه با ظرفیت های ۲۲۵ ، ۵۰ و ۲۵ تن در سال موردنظر بود لیکن با بررسی های به عمل آمده و با توجه به عدم آشنایی قبلی با تکنولوژی جدید و همکاری های نامساعد بین المللی، در برنامه دوم توسعه این ظرفیت ها تغییر یافت و در نهایت طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی در مقیاس صنعتی، کارخانه ای با ظرفیت ۶۷ تن کیک زرد در سال جهت استحصال اورانیوم در نظر گرفته شد.
۵) تولید سوخت هسته ای
ـ کارخانه تولید ترکیبات مختلف اورانیوم
ـ کارخانه تولید زیرکونیوم
ـ کارخانه تولید بسته های سوخت و سایر پروژه های جانبی
ـ توسعه آزمایشگاه های تحقیقاتی مرکز تولید سوخت هسته ای (پیشرفت فیزیکی این طرح از ۳۱‎/۰۲ درصد در سال ۱۳۸۴ به ۳۵‎/۶۲ درصد در سال ۱۳۸۵ رسیده است)
▪ مطالعه تحقیقاتی تکنولوژی هسته ای (پیشرفت فیزیکی این طرح از ۶۰‎/۹۸ درصد در سال ۱۳۸۴ به ۶۷‎/۲۱ درصد در سال ۱۳۸۵ رسیده است)
▪ پسمانداری هسته ای
با توجه به برنامه های جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با صنعتی شدن کشور و پیش بینی های سازمان انرژی اتمی ایران جهت تولید برق از طریق ساخت نیروگاه های هسته ای، تولید سوخت هسته ای و طرح پسماند های بیمارستانی و لذا تولید بیش از یک هزار و ۸۰۰ متر مکعب پسماند مایع و جامد در کشور و نیز وجود چشمه های صنعتی، لذا ضرورتاً نیاز به جمع آوری، نگهداری، تثبیت و دورریزی پسماند های تولید شده می باشد.
▪ تحقیقات کاربردی علوم هسته ای در کشاورزی و کاربرد تحقیقات علوم هسته ای در صنعت
تحقیقات در توسعه و تولید لیزرهای کاربردی، طراحی و ساخت دستگاه های آشکارساز و الکترونیک هسته ای، طراحی و ساخت چشمه های صنعتی و دستگاه های جانبی، بررسی و ساخت لایه های نازک با روش هسته ای (فیزیکی و شیمیایی)، توسعه تحقیقات کاربردی فیزیک پلاسما و پرتوهای یونی، تولید لوله ها و نوارهای قابل انقباض حرارتی.
▪ حفاظت در برابر اشعه
- بازسازی و نظارت بر تولید و کاربرد پرتوهای یونساز و غیریونساز - خدمات دزیمتری پرتوهای یونساز و غیریونساز - توسعه حفاظت رادیولوژیک در سطح کشور - مراقبت های پزشکی و رادیو بیولوژیکی - آموزش تخصصی حفاظت در برابر اشعه - تدوین مقررات و استانداردهای مرتبط با فعالیت های پرتوی.
ب) خدمات مهم و مستمر سازمان در زمینه های پزشکی، صنعتی و کشاورزی
- تولید رادیوداروهای مورد نیاز کشور - تولید چشمه های هسته ای برای کاربردهای مختلف رادیوگرافی صنعتی (۳۸۷۱۵ کوری در سال ۱۳۸۵) - سترون نمودن محصولات مختلف پزشکی، صنعتی و کشاورزی (۱۰۵۵۰۳ کارتن با استفاده از فناوری شتابدهنده الکترون و ۸۰۷۶۱ کارتن با استفاده از فناوری تابش گاما در سال ۱۳۸۵) - ارائه خدمات دزیمتری فیلم پج به مؤسسات پزشکی، صنعتی و پژوهشی سراسر کشور (۱۳۷۳۹۴ نفر در سال ۱۳۸۵) - بررسی و کنترل پرتوزایی نمونه های مواد غذایی وارداتی به کشور (۳۰۷۶۴ مورد در سال ۱۳۸۴) - تولید لوله ها، نوارها و سرکابل های قابل انقباضی حرارتی با استفاده از فناوری شتابدهنده الکترون ۵۳۷۱۲ قطعه در سال ۱۳۸۵) - تولید انواع لیزرهای تحقیقاتی، صنعتی و پزشکی - طراحی، ساخت و تولید آشکارسازهای هسته ای مورد نیاز کشور - تحقیق و توسعه در زمینه ارتقای بهره وری خاک، آب و کود - تحقیق در زمینه معرفی گونه های جدید مقاوم به شوری - طراحی و ساخت کیت های تشخیصی بیماری های دام و طیور با استفاده از تکنیک های هسته ای - ساخت واکسن های دام و طیور با استفاده از تکنیک های هسته ای - جمع آوری پسمان های مایع، جامد و چشمه های مراکز پزشکی، تحقیقاتی و صنعتی کشور.

منبع : روزنامه ایران