سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا

پرونده هسته‌ای ایران مبنای صف بندی جدید


پرونده هسته‌ای ایران مبنای صف بندی جدید
درباره پرونده هسته ای كشورمان، مباحث گوناگونی مطرح شده است ، اما اعتراف به این موضوع كه پرونده یادشده مبنای صف بندی جدید در جهان شده، به این احتمال قوت می بخشد كه فضای تك قطبی ناشی از فروپاشی اتحادشوروی، پایگاه مسلط خود را ازدست داده است.
ناظران سیاسی معتقدند، آمریكا با نظریه نظم نوین جهانی، درصدد پركردن خلأ بلوك فروپاشیده شرق بود تا بتواند انتظارات عمومی را به سمت پذیرش نظام سلسله مراتبی این نظریه سوق دهد. اما از همان ابتدا پیدا بود كه نظریه پردازان غرب بر این باور بودند كه بلوك غرب برای پایداری خود، باید از شكل گیری اتحادیه اسلامی جلوگیری كند.
براین مبنا، نظریه های «جنگ تمدن ها» و «پایان تاریخ» را دستاویز تحركات منطقه ای و نظامی خود قرارداد تا بلكه بتواند از رهیافت این پارادایم های خود ساخته، جهان را به آینده ای مبهم راهنمایی كند و خویش را از ورطه سقوط و تباهی نجات دهد.
اما آنچه تاكنون رخ داده، مجموعه ای از بی تدبیری های سیاسی در عرصه سیاست خارجی كشورهای غربی و بویژه آمریكاست كه موقعیت ایران را با كمترین هزینه ها ارتقا بخشیده است. از یاد نبریم كه اگر سال ها تلاش می كردیم، سیدحسن نصرالله و محمود احمدی نژاد را درجهان به عنوان مردان پیشرو و مبارز معرفی كنیم، هزینه های بسیاری از نظر پولی و زمانی لازم بود؛ تا این كه در جریان های دو سال اخیر و بویژه جنگ ۳۳ روزه رژیم اسرائیل علیه ملت لبنان، یك جنبش كوچك توانست قدرت الهی خود را در برابر جهان غرب نشان دهد. از سوی دیگر پرونده هسته ای نیز در همین راستا، بیانگر شجاعت دولتمردان و عرصه قدرت نمایی آنان به نمایندگی از جهان اسلام، در برابر كشورهای غربی شده است.
به طور قطع مقام های كاخ سفید و اروپایی ها می دانند كه حمایت روسیه از ایران و لااقل عدم همراهی محض مسكو با واشنگتن درباره پرونده هسته ای، در راستای جلوگیری از نظام تك قطبی به رهبری آمریكاست. در همین زمینه چندی پیش پوتین، رئیس جمهوری روسیه گفت: «ما با دادن سامانه های ضدموشكی به ایران بر آنیم كه به این كشور نشان دهیم كه در انزوا نیست.» و به همین مقدار باید بر این مسأله دقت كرد كه پرونده هسته ای، میزان شكنندگی غربی ها را بالا برده و اگر كشورهای غربی نجنبند، شكست سنگین دیگری را بزودی در كارنامه خود ثبت خواهندكرد.
اما تدبیر غربی ها چیست؟ مدتی است عربستان به همراه چند كشور عربی به دنبال تشكیل یك ائتلاف منطقه ای با آمریكاست تا با استفاده از موضوع فلسطین، این احساس در منطقه رخ ننماید كه آمریكا درانزوا قرار گرفته است.
حتماً بر این مسأله صحه خواهید گذاشت كه با ورود ایران به حیاط خلوت آمریكا یعنی آمریكای لاتین، كاخ سفید در چنبره دفاعی خود نیز روی آسایش را نخواهددید و پیروزی های پی درپی چهره های ضدآمریكایی در كشورهای آمریكای لاتین این فرصت را برای كشورمان فراهم آورده است كه ساختار نوینی را برای سیاست خارجی خود ترسیم كند.
البته از دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران انتظار می رود با رویكرد تهاجمی واقعی بتواند فضاهای مثبت جدیدی را فراروی دولتمردان ما بگشاید تا آنان نیز با دغدغه كمتر به گسترش ارتباطات بین المللی ایران بیندیشند.
در این میان اروپایی ها از تشدید تنش میان ایران و آمریكا واهمه دارند و برآنند با حفظ استقلال خود از آمریكا، از پیامدهای پرونده هسته ای ایران دور بمانند. و به همین خاطر آمریكا احساس كرده است پیش از این كه ایران را در انزوا قرار دهد، خودش را منزوی ساخته است، بویژه این كه میزان تنفر از آمریكا در میان مردم كشورهای منطقه نیز به طور بی سابقه ای افزایش یافته و این موضوع میزان ضربه پذیری پادشاهان عربی را هم افزایش داده است. زیرا اغلب كشورهای عربی از ساختار دموكراتیك برخوردار نیستند و مهم ترین تكیه گاه خود را كشورهای قدرتمند بیگانه قرار داده اند نه مردم خود.
از این رو در پرونده هسته ای كشورمان، اروپایی ها برپایه مذاكره اند، روسیه و با درصدی كمتر چین نیز در مواقع حساس از ایران حمایت می كنند تا امتیازهای موردنیاز خود را از دو طرف (ایران و آمریكا) به دست آورند و در این میان آمریكا با متحد اصلی اش یعنی رژیم صهیونیستی، باید به تنهایی در مقابل ایران اسلامی بایستد. زیرا از كشورهای عربی هم در مورد پرونده هسته ای ایران كاری برنمی آید. بنابراین كشورهای یادشده اگر بتوانند با تشكیل ائتلاف جدید، آمریكا را از انزوای آینده خارج كنند، در دو موقعیت به واشنگتن كمك كرده اند: اول - فلسطین به طور مستقیم و دوم - پرونده هسته ای ایران به طور غیرمستقیم.
در این میان به یقین آمریكا نیز بیكار نخواهدنشست. تصویب یك قطعنامه جدید در سازمان ملل بر ضد كشورمان، تشدید محدودیت های اقتصادی و تدبیر حمله های نظامی كوتاه، سریع و موضعی ازجمله برنامه های این كشور است. اما این در صورتی است كه ائتلاف عربی بتواند كاركرد مثبت خود را برای واشنگتن نشان دهد، وگرنه ایران نیز ابزارهای مهمی برای مقابله با آمریكا دارد.
ضمن این كه اگر مقام های كاخ سفید به صبر ایرانیان پاسخ مثبت ندهند، منافع اقتصادی و تجاری آمریكا در سراسر جهان می تواند با تهدیدهای جدی مواجه شود و به طور قطع آمریكایی ها تاكنون تجربه های بسیاری در ۲۷ سال گذشته در مقابله با مردم ایران به دست آورده اند و قصد ندارند وضع خود را بدتر از این ببینند.
مسعود ابراهیمی
منبع : روزنامه ایران