مهمترین چالش­های حمل و نقل هوایی کشور، نبود استراتژی و متولی در این بخش است

●●دیدگاه­های آقای مهآبادی، مدیرکل بازاریابی و سرمایه­گذاری شرکت فرودگاه­های کشور
●مهم­ترین چالش­های حمل و نقل هوایی کشور:
- مشکلات صنعت حمل­ونقل هوایی از سوی برخی از مسؤولین، عدم استفاده بهینه از ظرفیت­های موجود مطرح شده است. برخی نیز، موانع گمرکی در تامین قطعات لازم برای تعمیر و نگهداری هواپیما که باعث زمینگیر­ شدن هواپیماها می­شوند، به عنوان مشکل این بخش مطرح کرده­اند؛ ولی به­­نظر من چالش کشور در بخش هوانوردی دو مورد است:
۱. عدم استراتژی
۲. عدم متولی
تمامی مباحث دیگر نظیر آزادسازی نرخ، بهره­­وری هواپیماها و شرکت­ها و حتی بحث استفاده­ از توان داخلی، در صورت حل دو معضل فوق، حل می­شود.
- در مورد بحث قطعه­سازی، به­دلیل نبود سیاست مشخص در این زمینه، به خوبی از این توان استفاده نشده است. نه استراتژی در استفاده از آن موجود است (تا شرکت­های هواپیمایی از قطعه­ای که صنعت می­سازد، بهره ببرند) و نه در عدم استفاده از آن؛ و همین مشکلات را دوچندان کرده است.
- در بخش غیرنظامی، هواپیمایی کشوری متولی است؛ ولی خود درحال حاضر بحران­ساز و عامل درگیری­ها است.
- استراتژی و برنامه باید هم کیفی باشد و هم کمی. مثلاً در این استراتژی مشخص شود که از یک شرکت مشخص هواپیمایی چه انتظاری می­رود و قرار است پنج سال دیگر کجا باشد و پس از پنج سال با ملاک­های کمی و کیفی مشخص شده، مورد ارزیابی قرارگیرد.
- تا سه سال دیگر ۱۷۰۰ نیروی کارشناس و مدیر این صنعت در بخش غیرنظامی بازنشسته می­شوند که جایگزینی برای آنها درنظر گرفته نشده است. در اصل، در طول مدت فعالیت این افراد، باید افرادی برای جایگزینی آموزش می­دیده­اند و تربیت می­شدند.
●ساختار صنعت حمل­ونقل هوایی کشور باید متحول شود
- در شرایط فعلی برای ورود یک فرد و استخدام آن در سطوح پایین، شرایط احراز سنگینی وجود دارد؛ یعنی مثلاً لیسانس علوم اجتماعی به­عنوان مراقبت پرواز استخدام نمی­شود؛ ولی در مورد مدیریت سازمان­ها در کشور هیچ شرایط احرازی وجود ندارد و مسیر ارتقای آنها نیز مشخص نمی­باشد. به­عنوان نمونه می­بینیم که یکی از مدیران هواپیمایی کشور، سفیر ایران در اسپانیا می­شود و یکی از سفیران، مدیر سازمان هواپیمایی کشوری می­شود.
- در حال حاضر و با­توجه به مشکلات موجود و نبود فرصت، باید اصلاحات از رده­های بالا صورت گیرد و این در حالی است که در جهان روند اصلاحات معمولاً از رده­های پایین شروع شود.
- در حال حاضر بسیاری از پست­های ما سیاسی شده است. در حالی که در جهان، فقط تا سطح وزیر و معاون ­وزیر سیاسی هستند و تغییر می­کنند؛ ولی درحال حاضر تا رده­­های پایین نیز در پست­های تخصصی، برخورد سیاسی می­شود. البته بد نیست که فرد سیاسی با تخصص در این بخش باشد؛ ولی در حال حاضر در انتخاب مسؤولین تخصصی برخورد نمی­شود و فقط با ملاک سیاسی انتخاب می­شوند.
- ­در حال حاضر بحث روی ساختار صنعت حمل و نقل هوایی، باعث نگرانی عده­ای می­شود که پست آنها حذف می­شود. به همین دلیل به این مشکل کمتر پرداخته می­شود.
- در بحث خرید هواپیما و مشکلاتی که بدنبال داشت، باید مقصر تعیین می­شد. حداقل برای آنکه فرد مقصر دیگر این اشتباه را تکرار نکند، قصد حذف یا استعفای فرد مقصر مطرح نیست.
●فرودگاه امام خمینی
- فرودگاه امام در حال حاضر به­عنوان یک فرودگاه جایگزین برای مواقع اضطراری قابل استفاده است که نکته مهمی است.
- برای عملیاتی شدن فرودگاه امام سه فاز طراحی شده است:
۱. فاز اول فرودگاه امام، مجهزشدن آن برای بحث کمک­ ناوبری، تجهیزات مخابراتی، زیرساختهای پذیرش­ مسافر و عوامل پروازی است. در این مرحله فرودگاه برای پروازهای آموزشی و خاص (اضطراری) آماده می­شود.
۲. فاز دوم، فاز cargo است. در این مرحله زیرساخت­های لازم برای جذب هواپیماهای باری در این فرودگاه آماه می­شود که سه­ماههٔ اول سال آینده قرار است این فاز عملی گردد.
۳. فاز سوم نیز فاز پذیرش مسافر است که کمی نقص دارد. چون زیرساخت­های دیگری نظیر شبکه بهره­برداری جاده­ای و متروی آن باید برای این مرحله آماده گردند تا دسترسی فرودگاه آسان شود و در نهایت زمینه­های لازم برای انتقال عملیاتی به فرودگاه نیز باید تعبیه شود.
- مشکل دیگر، تقسیم پرواز­ها بین دو فرودگاه امام و مهرآباد است. چون هواپیماها پروازهای داخلی و بین­المللی را به دنبال هم و به تناوب انجام می­دهند، نمی­توان پرواز داخلی را در یک فرودگاه و پرواز خارجی را در فرودگاه دیگر انجام داد. چون یک هواپیما اگر پس از پرواز داخلی، پرواز خارجی دارد و بالعکس، بالطبع باید بین دو فرودگاه هم پرواز کند که این عملی نیست.
- یک راه­حل برای عملیاتی کردن فرودگاه امام، قراردادن امتیاز برای شرکت­هاست که اگر شرکتی پروازهایش را به فرودگاه امام منتقل کرد، پروازهای بعضی میسرها را به صورت انحصاری در دست گیرد. مثلاً هما اگر پرواز بندرعباس خود را به فرودگاه امام منتقل کرد، بالطبع شرکت­های دیگر حق نداشته باشد در این مسیر پرواز کنند.

حمیدرضا منجمی

منبع : تحلیلگران تکنولوژی هوا فضای ایران