تبعیض جنسیتی در آموزش زنان هندی

هندوستان یکی از بیشترین نرخ های بی سوادی در میان زنان آسیا را دارا است. در سال ۱۹۹۱ کمتر از ۴۰ درصد از جمعیت ۳۳۰ میلیونی زنان که سن آنها ۷ سال به بالا بود با سواد بودند. این به این معناست که امروز در هندوستان چیزی حدود ۱۳۰ میلیون زن بی سواد وجود دارد. این سطح پایین سواد نه تنها تاثیر منفی بر زندگی زنان دارد بلکه بر زندگی خانوادگی آنها و حتی بر توسعه اقتصادی کشورشان نیز تاثیر گذار است.
مطالعات بسیاری نشان می دهد که زنان با سواد از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردارند، میزان زاد و ولد و مرگ و میر در میان این زنان از کیفیت مطلوب تری برخوردار است، این زنان از وضع تغذیه مطلوب تری برخوردارند، پتانسیل در آمد زایی در آنها بالا است و در خانه استقلال بیشتری دارند. بی سوادی زنان همچنین بر صحت و سلامت فرزندان شان نیز تاثیر منفی دارد. به عنوان مثال طبق تحقیقی که اخیراً در هندوستان انجام شده ثابت شده است که میزان مرگ و میر نوزادان با سطح تحصیلات مادر رابطه عکس دارد.
علاوه بر آن کمبود جمعیت با سواد یک کشور می تواند بر توسعه اقتصادی آن کشور نیز تاثیر گذار باشد. تعهد کشور هندوستان به تحصیلات در قانون اساسی این کشور در ماده قانونی زیر گنجانده شده است؛«تحصیلات برای کودکان تا پایان سن ۱۴ سالگی رایگان و اجباری است.» سیاست ملی مربوط به آموزش و برنامه عملی آن در هند، که هر دو در سال ۱۹۹۲ به روز و اجرا شد تعهد دولت این کشور به اصلاح سطح سواد، توسط ابراز توجه بیشتر به دختران و کودکان از فرهنگ ها و قبیله های گوناگون را نشان می دهد.
● بهبود سطح سواد در گذر زمان
اگر چه هنوز هم سطح سواد در هندوستان پایین است اما پیشرفت هایی در نیل به اصلاح سطح آموزش برای هر دو جنس دختر و پسر در چند دهه اخیر وجود داشته است. در سال ۱۹۷۱ تنها ۲۲ درصد از زنان و ۴۶ درصد از مردان با سواد بودند. در سال ۱۹۹۱، در میان زنان ۳۹ درصد و در میان مردان ۶۴ درصد با سواد وجود داشته است. بنابراین افزایش زیادی در میزان زنان باسواد هند در ۲۰ سال اخیر به چشم می خورد. اما علی رغم بهبود سطح سواد کلی، کماکان فاصله زیادی میان سطح سواد زنان و مردان وجود دارد.
در کل کشور هند فاصله جنسیتی در سطح سواد از سال ۱۹۸۱ کمتر شده است اما در برخی از استان ها تفاوت در سطح سواد در میان دو جنس دختر و پسر در حال گسترش است. تفاوت های فاحشی نیز در سطح سواد زنان شهر نشین و روستانشین وجود دارد. در سال ۱۹۹۱ نرخ سواد در زنان شهری دو برابر زنان روستایی و با نسبت۶۴ به ۳۱ درصد بود. اگر چه در میزان سواد در دو ناحیه شهری و روستایی افزایش فاحشی دیده می شود اما شکاف میان سطح سواد در این دو بخش تفاوت فاحشی داشته است.
● فراتر از مساله سواد
اگر چه مطالعات متعددی برای یافتن رابطه میان تحصیلات و پراکندگی شاخص های آماری از قبیل میزان باروری، میزان مرگ و میر کودک و نوزاد و شیوع بیماری انجام شده است، اما مطالعات اخیر هم نشان می دهد که آستانه کوچک تحصیلات(۵ یا ۶ سال)قبل از آن زمانی کسب می شود که تاثیر مهمی در زندگی زنان و استقلال زن، به ویژه در جامعه یی مانند هند که از لحاظ جنسیتی به شدت طبقه بندی شده است به وجود بیاورد.
از میزان زنان با سواد هندوستان ۵۹درصد آنها تنها تحصیلات ابتدایی یا کمتر دارند. این سطح از تحصیلات نمی تواند برای اصلاح دقیق وضع زنان کافی باشد. تنها ۴۱درصد از زنان با سواد یا تنها ۱۳درصد از زنان هند، بیش از دوره ابتدایی آموزش دیده اند.
● شکاف جنسیتی در تحصیلات دانشگاهی
امروزه تنها نسبت کوچکی از زنان و مردان دارای تحصیلات دانشگاهی هستند. حدود ۳درصد از مردان و ۱درصد از زنان. اگرچه نسبت بسیار کوچکی از جمعیت هندوستان به دانشگاه می روند، اما سهم زنان در این مرحله ۳/۱ کل جمعیت است. این مقیاس جنسی در بیشتر رشته ها به جز دو مورد زیر وجود دارد؛
۱) مهندسی و بازرگانی که درصد کمی از زنان در آنها حضور دارند.
۲) آموزش که نیمی از جمعیت دانشجویان آن را زنان تشکیل می دهند.
● موانع موجود بر سر راه آموزش
دلایل متعددی برای سطح پایین سواد در هندوستان وجود دارد که بیشترین آن میزان بالای فقر است. طبق تخمینی که به عمل آمده ۳/۱ جمعیت هند زیر خط فقر زندگی می کنند. اگر چه حضور در مدرسه رایگان است، اما هزینه کتاب ها، لباس مدرسه و هزینه رفت و آمد برای خانواده های فقیر بسیار زیاد است در نتیجه والدین این کودکان هم از حضور آنها در مدرسه ممانعت به عمل می آورند و به جای آن کودکان را به انجام کار در خانه می گمارند.
اگر قرار بر آن باشد که خانواده یی تحصیل میان دختر یا پسر خود را انتخاب کند اغلب پسر را بر می گزیند. گرایش های منفی والدین به سمت آموزش دختران نیز می تواند مانعی برای تحصیل دختران باشد. بسیاری از والدین به تحصیل پسران به عنوان یک سرمایه گذاری نگاه می کنند چرا که بسیاری از پسران مسوول مراقبت از والدین بیمار خود هستند.
از سوی دیگر شاید والدین به تحصیل دختران به عنوان اتلاف وقت و پول می نگرند چرا که دختران در نهایت با خانواده شوهر خود زندگی خواهند کرد و والدین مستقیماً از تحصیلات آنها سود نمی برند.
همچنین دخترانی که میزان تحصیلات شان بالاتر است احتمالاً هزینه جهیزیه آنها نیز بیشتر است چرا که در مقایسه با خود می خواهند همسران شان نیز تحصیل کرده باشند. اگر چه گاهی تحصیلات میزان جهیزیه را برای دختر کاهش می دهد چرا که به آن از طرف خانواده شوهر به چشم یک دارایی نگریسته می شود.

نیلوفر انسان

منبع : روزنامه اعتماد