تمام کلمات کلیدی وزیر

تدوین، سند، اصلاح
علیرضا طهماسبی، از آن دست وزیرانی است كه قبل از تصدی گری در وزارت صنایع، با اعتماد به نفس خاصی، خبر از تدوین یا اصلاح سند می دهد. او هنگامی كه هنوز نماینده و مدیر بخش زیربنایی مركز پژوهش ها بود، ابتدا، به كرات، از اصلاح سند استراتژی صنعتی سخن گفت و آنگاه، خبر از تدوین سند استراتژی جامع خودرو داد. او هنوز یكی از چند نامزد مطرح برای وزارت صنایع بود كه از تدوین سندهای معدن نیز خبر داد.طهماسبی هنگام گرفتن رأی اعتماد از مجلس، ضمن تكرار گفته خود مبنی بر اصلاح سند استراتژی صنعتی، اعلام كرد، استراتژی كلان صنعتی برای پیوستن به WTO را تدوین می كند. او با بیان این كه اصلاح سند استراتژی توسعه صنعتی یكی از اولویت ها در بخش صنعت و معدن است، خاطرنشان كرد كه سندهای زیربخشی آن نیز تدوین خواهد شد تا به عنوان یك الگوی كار برای پیشبرد برنامه های این بخش استفاده شود. در همین راستا، وی در روز جهانی استاندارد نیز، از تدوین استراتژی جامع كیفیت محصولات تولیدی در برنامه چهارم خبر داد. علیرضا طهماسبی، هنگامی كه به عنوان یكی از نامزدهای تصدی وزارت صنایع مطرح بود نیز، علاوه بر این كه خبر از تدوین سند استراتژیك خودرو داده بود تدوین سند ملی توسعه صنعت و معدن را نیز یكی از رئوس برنامه هایش اعلام كرد. در همین حال وی از برپایی نظام جامع پژوهش و فناوری و گسترش صنایع نوین سخن گفت و این كه می تواند به تدوین سند دیگری در این خصوص تفسیر شود.طهماسبی پس از آن كه وزیر شد، اصلاح یك چیز دیگر را نیز در برنامه قرار داد و آن قانون تجمیع عوارض بود كه قول داد تا پایان سال ۸۴ آن را اصلاح كند. وی هنگامی كه هنوز وزیر پیشنهادی وزارت صنایع بود، در دفاع از عملكرد خود اعلام كرد كه در اصلاح پروژه های ترك سل-تاو و بهره مالكانه فعال بوده است.اما وزیر كابینه نهم، طی این چند ماه كه بر وزارت صنایع تصدی گری كرده، از تدوین استراتژی یك چیز دیگر نیز سخن به میان آورده است: پیاده شدن یك سیستم جامع حمل و نقل كه وی هنگام افتتاح خط تولید پراید دوگانه سوز، به آن اشاره كرد تا راهكاری برای بهبود وضعیت بنزین باشد. وی قبل از آن كه وزیر شود همچنین از اصلاح قانون صنایع دریایی خبر داده بود كه البته عین گفته های وزیر در خصوص اصلاح استراتژی توسعه صنعتی و تدوین استراتژی خودرو را دوست و مشاور وی، حمیدرضا كاتوزیان، نایب رئیس كمیسیون صنایع و معادن، از آن سخن گفته بود.
بنابراین شاید مجموع اصلاح و تدوین سندهایی كه علیرضا طهماسبی تاكنون از آنها سخن رانده را بتوان در چهار محوری كه رئیس جمهور هنگام دیدار سرزده از وزارت صنایع و مسئولان و كاركنان این وزارتخانه به زبان آورد، خلاصه كنیم: ارتقاء كیفیت، نگاه مثبت به صادرات، اشتغال زایی و عدالت، به عنوان چهار محور اصلی بود كه احمدی نژاد خواست تا آنها سرلوحه فعالیت های وزارت صنایع قرار گیرند و طبعاً می توان كلمات كلیدی وزیر را زیر لوای چهار محور مذكور به آسانی مشاهده كرد:
ارتقاء كیفیت: ارتقاء كیفیت از نگاه طهماسبی، فرآیندی است كه بر اساس كلمه كلیدی دیگر وی یعنی رقابت پذیر شدن صنعت به دست می آید، این جمله را بارها تكرار كرده است؛ چه این كه وی در آیین معارفه خود تصریح كرد: در تمام زمانها بر كیفیت محصولات صنعتی، به ویژه خودرو اصرار داشتیم و برای دست یابی به رقابت پذیری باید به تقویت محصولات صنعتی توجه داشت. اما در اینجا بر گفته وزیر یك انتقاد وارد است: وی ارتقای كیفیت را در سایه رقابت پذیر شدن نمی داند بلكه رقابت پذیری را در سایه تقویت محصولات صنعتی می داند. بر همین اساس بود كه در روز جهانی استاندارد از اجرا و نظارت استانداردهای ۵۸۵ گانه خبر داد. اما این نقد طهماسبی وارد است كه در عمل بدون توجه به مكانیزم عرضه و تقاضا، كه در نهایت به ارتقاء كیفیت و كاهش قیمت می انجامد باز هم زیر چتر دستور فرو می رود و اعلام می كند: تصمیم گرفتیم برخی استانداردها را اجباری اعلام كنیم... تا علاوه بر نظارت بیشتر بر استانداردهای اجباری، توسعه استانداردها را نیز در كشور شاهد باشیم و در ادامه این مسئله ضمن تأكید بر نظارت ناگهانی مؤسسه استاندارد معتقد است: «همكاری ضابطان قضائیه نیز در این مورد نقش مؤثری خواهد داشت.»
نگاه صادراتی- محصولات جهانی
شاید بعد از كلمه كلیدی خودرو، محصولات جهانی و جهش صادراتی، در بیشترین دفعات از زبان وزیر كابینه نهم ابراز شده است. وی در حالی كه به شدت روی پیوستن به WTO تأكید دارد می گوید در صدد تدوین استراتژی كلان صنعتی هستیم.طهماسبی در مراسم معارفه خود می گوید: رقابت پذیری صنعت ملی در عرصه جهانی و تولید محصول جهانی از اولویت های وزارت صنایع و معادن است، در عین حال وزیر اعلام می كند كه برای ورود به بازارهای جهانی، نیازمند برطرف كردن مشكلات این عرصه است اما هیچ اشاره ای به مشكلات بخش صنعت نمی كند، تا آنگاه بر اساس همین مشكلات، ایجاد جهش صادراتی را فرآیندی بس دشوارتر از آنچه كه وی می پندارد ارزیابی كند؛ نكته ای كه در استراتژی بعدی دولت یعنی توسعه بنگاه های كوچك و متوسط كمتر به آن توجه شده است در حالی كه مشكلات این بخش نیز جدا از دیگر بخش های صنعت نیست.
اشتغالزایی
اگرچه اشتغالزایی از كلمات كلیدی وزیر نیست، اما بر اساس آن كه رئیس جمهور روی این مورد تأكید دارد و وی نیز، در هنگام دفاع از این كه چرا احمدی نژاد وی را به عنوان نامزد وزارت صنایع به مجلس معرفی كرده، اعلام نمود كه ۴ میلیون شغل ایجاد می كند، در ذهن و نگاه خود، رویای گسترش صنایع كوچك و متوسط را می پروراند و بنابراین به نظر می رسد، از حالا تا چهار سال آینده كه وی جامه وزیر صنایع را بر تن دارد، یكی از عبارات كلیدی اش، توسعه صنایع كوچك باشد. این صنایع به دلیل زود بازده بودن و در عین حال نیاز نداشتن به بودجه زیاد برای راه اندازی، می تواند ضمن گره گشایی از مشكلات اشتغال، در بحث عدالت و توزیع عادلانه فرصت در مناطق مختلف، راهكار مناسبی باشد و بر همین اساس قرار است طی سال ۸۴ ۲۰، درصد و طی برنامه چهارم تا۵۰ درصد از منابع بانكی در صنایع كوچك و متوسط سرمایه گذاری شود. اگرچه سیاست مذكور كه متولی اجرای آن وزارت صنایع است سیاست مقبولی است كه در كشورهای دیگر چون چین پاسخ داده است اما بنا بر همان مشكلاتی كه طهماسبی طی صحبت های خود در مراسم معارفه اش به آنها اشاره دارد اجرای موفقیت آمیز این سیاست، پیش شرط هایی را نیاز دارد كه در عین اشتراك در خصوص صنایع بزرگ، بدون تحقق آنها، تلاشها نتایج چندان مؤثری در پی نخواهد داشت. به عبارت دیگر، تخصیص بین ۲۰ تا ۵۰ درصد از منابع مالی كه در واقع متعلق به مردم است، برای اجرای سیاستی كه از قبل نسبت به موفقیت های آن تردید وجود دارد، عقلانی به نظر نمی رسد. مگر آن كه ساز و كارهای لازم در خصوص تحقق پیش شرط ها از جمله كاهش ریسك سرمایه گذاری به گونه ای حل شود.
خودرو
شاید كلیدی ترین كلمه وزیر، كلمه خودرو و سپس L۹۰ باشد. طهماسبی كه در گذشته، زمانی كه هنوز وزیر و نماینده مجلس نشده بود، در پی تولید قطعات برقی خودروی L۹۰ در شیراز بوده، به نظر می رسد،توجه خاصی نسبت به خودرو L۹۰ داشته باشد.وی طی گفت وگویی با یك روزنامه صبح، قبل از تصدی وزارت صنایع، در تعریف سرفصل های برنامه هایش برای وزارت صنایع، محور سخنان خود را تهیه سند استراتژیك خودرو قرار داد و در سخنان معارفه خود با تأكید بر این كه در تمام زمانها بر كیفیت صنعتی اصرار داشته، مشخصاً خودرو را مورد اشاره قرار می دهد و تصریح می كند كه برای دستیابی به رقابت پذیری باید به تقویت محصولات صنعتی توجه داشت. وی ادامه می دهد: «خودروسازان را به فعالیت هرچه بیشتر در عرصه جهانی تشویق خواهیم كرد و بخش عمده تولید آنها باید جهت صادرات داشته باشد.»وزیر آنگاه، در همایش انجمن قطعه سازان نیز ضمن اعلام این خبر كه قیمت خودرو را كاهش می دهد، افزود: در قرارداد ال۹۰ اصلاحات به وجود می آورد. وی همچنین با اشاره به قیمت بالای خودرو در كشور نسبت به بازارهای جهانی تصریح كرده بود: با توجه به این مسئله، ما باید پس از این همه سال، حداقل۹۰ درصد استانداردهای جهانی را رعایت كنیم.وی آنگاه، مجدداً، حرف خود را در خصوص حمایت مشروط از خودروسازی ابراز داشت: تا زمانی از صنعت خودرو كشور حمایت می كنیم كه خودروسازان حقوق مشتری را رعایت كرده و در راه ورود به بازارهای جهانی گام بردارند.وی در اولین حضور خودرویی خود در رونمایی پژو ۲۰۶ آریان نیز همین را گفته بود و در عین حال ترجمانی از شعارهای رئیس جمهور به شعارهای اقتصادی مانند مشتری محوری و... ارائه داده بود. وی همچنین از بومی سازی پژو ۲۰۶ آریان خبر داد. طهماسبی با اشاره به پروژه ال۹۰ گفته بود كه باید مشخص شود نحوه صادرات قطعه و خودرو ساخت داخل در این قرارداد چگونه صورت می گیرد؟ وی همچنین برای كاهش خودرو، جلوگیری از برخی ریخت وپاش های موجود را یادآور شده بود.وزیر اعلام كرد كه نتایج عملكرد خودروسازان و قطعه سازان در حوزه صادرات، سال آینده بررسی خواهد شد و اظهار امیدواری كرد كه اهداف از پیش تعیین شده در این بخش محقق شود.وی پس از آن، در همایش رونمایی موتور ملی نیز كه همراه با حمیدرضا كاتوزیان در آن شركت كرده بود، مجدداً حمایت های وزارت صنایع را مشروط اعلام كرد.طهماسبی اما قبل از آن كه وزیر شود طی دو نوبت گفت وگو كه متن آن مشترك بود با دو خبرگزاری، یكی اول مرداد و دیگری آخر مرداد اعلام كرد كه صنعت خودرو از این پس باید روی ال۹۰ و اجرای پروژه های پلات فورم مشترك چه به صورت طراحی پایه یا طراحی استایل و خودرو اقدامات بیشتری انجام دهد و اطمینان داد كه نمایندگان نیز از این صنعت حمایت خواهند كرد.طهماسبی پس از گذشت چند روز از رونمایی پژو ۲۰۶ آریان، اعلام كرد این خودرو باید با هویتی مستقل تولید شود چرا كه این گونه مناسب تر است و بر این اساس وزارت صنایع پیشنهاد و سفارش خود را در خصوص ایجاد تغییرات به ایران خودرو اعلام كرده است.طهماسبی تأكید كرده بود كه صادرات پژو آریان باید به صورت CBU صورت گیرد و در صورت ایجاد خط تولید در دیگر كشورها، باید قطعات ساخت داخل استفاده شود.
وی قبل از این كه وزیر شود، در گفت وگوی مشترك مردادماه خود همچنین اعلام كرده بود: كشور بهترین فرصت را برای جهش در صنعت خودرو در اختیار دارد و شرایط صنعت خودرو برای دستیابی به جهش صادراتی و تولید خودروهای ملی با رویكرد صادرات مناسب است تا ایران خودرو و سایپا با تكیه بر توانمندی داخلی و مشاركت خارجی، مقتدرانه وارد بازار جهانی شوند.وی در آخرین اظهار نظر خود در خصوص موتور ملی و این كه روی چه خودرویی نصب خواهد شد گفته است: این موتور كه با طراحی داخلی ساخته شده ابتدا روی سمند قرار داده می شود و در صورت امكان بر روی دیگر خودروها نیز نصب خواهد شد.
یك نقد
آنچه از گفته ها و حضورهای علیرضا طهماسبی در جمع های خودرویی برمی آید، به نظر می رسد علی رغم آن كه وی به محوریت بخش خصوصی در اقتصاد و رقابتی شدن صنعت اعتقاد دارد اما سمپاتی زیاد طهماسبی به بخش خودرو، وی را تا حد یك مدیر خودرویی تغییر داده است و باعث شده ضمن تداخل وظایف حاكمیتی وزیر و اقتصادی بخش خصوصی، فرآیند دستوری بدون توجه به مكانیزم بازار آینده خودرو در ایران را از دولتی شدن دچار هراس سازد.
بخش خصوصی و رقابت پذیری
البته توجه به گفته های وزیر، این را بازتاب می دهد كه نظرات وی در خصوص مشكلات و راهكارهای بهبود صنعت به عنوان موتور محركه اقتصاد كاملاً منطقی است؛ كما این كه در انتهای كتابی كه از سوی مركز پژوهش ها منتشر شده آمده ریشه مشكلات را دور شدن دولت از نقش اصلی خود كه همانا سیاستگذاری و نظارت است دانسته و عنوان می كند دولت مانند یك شهروند درگیر تصدی گری و رقابت با مردم شده در حالی كه اگر از این امور دست بردارد و به وظایف اصلی خود بپردازد فرصت بیشتری برای گوش دادن به حرف های مردم، سیاستگذاری و نظارت خواهد داشت. این نكات را به آسانی و در اشكال گوناگون به اضافه ارائه راهكارهای لازم جهت چگونگی تقویت بخش خصوصی و ارتقاء صنعت از طریق رقابت پذیر كردن صنعت در گفته های وزیر می توان یافت اما آنچه كه به نظر می رسد از سوی طهماسبی مورد فراموشی سپرده شده عملیاتی كردن این اندیشه ها است به خصوص آن كه به نظر می رسد در اولین گام برای آغاز اصلاحات، گریز از مكانیزم دستوری و كارفرمایی از سوی دولت است. در حالی كه مرور حضورها و گفتارهای وزیر صنایع و معادن كابینه نهم این موارد را تقویت می كند یا به نظر می رسد كه این گونه باشد.
محمود فراهانی

منبع : روزنامه همشهری