یک سوم خاک ایران طلاخیز است

طلا از گذشته های بسیار دور، به دلیل جلای زیبا، مقاومت بالا درمقابل اكسیداسیون، شكل پذیری خوب، كمیابی، و دیگر عوامل شیمیایی، در طول تاریخ مورد توجه بشر بوده و دارای اهمیت ویژه ای است. طلا به عنوان مهم ترین استاندارد پولی جهان مطرح است و بیشترین مورد مصرف آن، در ساخت سكه و شمش طلا به عنوان ذخایر پولی بین المللی است. این فلز به علت زیبایی و مقاومت، به صورت زیورآلات و كارهای هنری در خانه ها جاخوش کرده است.
این فلز همچنین در ساخت لوازم الكترونیكی دقیق مورد استفاده است به¬طوری كه در آینده رده اول مصرف طلا را به خود اختصاص خواهد داد. فلز طلا به عنوان یك سرمایه ملی و پشتوانه اقتصادی كشور مطرح است. بنابراین اطلاع رسانی درمورد آمار قیمت، تولید، ذخیره و... این فلز گران بها در ایران در مقایسه با دیگر كشورها، برای برنامه ریزی بهتر درجهت استخراج و استفاده از آن مفید و حتی ضروری است.
این فلز از دیدگاه اقتصادی می تواند استراتژیك تلقی شود، زیرا خود پشتوانه مالی بوده و در بازارهای جهانی نقش ارزنده ای را ایفا می كند. درواقع ذخیره سازی طلا در مراكز مهم دولتی در مواقع بحرانی و اضطراری حائز اهمیت است.
به رغم مشكلات موجود در تخمین حوادث سیاسی كوتاه مدت درجهان و اثرات آن در قیمت و تولید طلا در بازار آزاد، می توان طلا را به عنوان یك شاخص حساس نسبت به شرایط ملی و بین المللی معین ازقبیل تورم و یا جنگ معرفی كرد. برای مثال در چند دهه اخیر به طور آشكار قیمت طلا و نفت تا حدود زیادی به موازات یكدیگر تغییر كرده است، ولی این رابطه ممكن است در درازمدت قابل دوام نباشد.
براساس داده های موجود، ارزش نسبی طلا در ارتباط با عوامل زیر تعیین می شود: نرخ تورم و سایر عوامل موجود ناپایداری اقتصادی مانند نرخ بهره بانكی، هزینه تهیه سرمایه و سود حاصل از داراییهای دیگر، كوشش برای توسعه و بازاریابی، ارزش طلا نسبت به سایر اجناس و چشم انداز وضعیت عرضه و تقاضا برای طلا.
●وضعیت طلا در ایران
میزان استخراج سالانه و ظرفیت بهره برداری در كشور طی سالهای اخیر سالانه كمتر از یك تن طلا بود. به طوری كه بالغ بر ۷۰۰ كیلوگرم است كه حدود ۳۰۰ كیلوگرم مربوط به طلای موته و ۴۰۰ كیلوگرم مابقی از معدن مس پورفیری مس سرچشمه استخراج و تولید می شود.
معرفی ویژگیهای زمین شناختی طلا در كشور در حال حاضر به صورت سیستماتیك انجام می شود به طوری كه با بررسیهای انجام شده ۱۷ محدوده طلادار در كشور مشخص شده كه حدود ۲۰ استان زایش طلادار را شامل می شود.
جدیدترین اخبار سازمان زمین شناسی نشان می دهد یك سوم خاك ایران طلاخیز است و تاكنون ۲ هزار منطقه مستعد طلا كشف و در فاز اول با بررسی ۶۰۰ محدوده این نتیجه عاید شده است. اما تاكنون توانسته ایم تنها روی ۳۵ منطقه كار تفضیلی انجام دهیم. طلازایی در هشت دوره مختلف زمین شناسی شكل گرفته است به گونه ای كه در دوره های پروتوزوئیك، كامبرین زیرین، پالئوزوئیك، ژوراسیك، كرتاسه بالا هالوژن، نئوپان و كواترندین نقطه آغازین طلازایی در كشورمان بوده اند. همچنین منطقه سیرجان و سنندج و ادامه آن تا آذربایجان به لحاظ ساختاری نقاط طلاخیز ایران هستند. حتی در ایران مركزی جنوب و شمال خراسان هم طلازایی مناسبی صورت گرفته است. اكنون حوزه هایی همچون سقز قروه و تكاب و ارسباران آذربایجان شرقی جزء مناطق شاخص طلاخیز به شمار می آیند.
طبق گزارشهای به دست آمده درخصوص راهیابی بخش خصوصی به معادن بزرگ طلادار در كشور می توان گفت طی سالهای اخیر بخش خصوصی تمایل زیادی را به اكتشاف طلا از خود نشان داده است. به طوری كه در حال حاضر شركتهای بزرگ معدنی نظیر ریوتینتو انگلیس در منطقه قروه و داشكسن، شركت زركن میزان كانادا در منطقه آق دره در استان آذربایجان غربی، شركت پرشین گلد ایرلند در محور تاكستان – منجیل، شركت ایرانی استرالیایی پارس كانی كیش در محدوده استان خراسان جنوبی به استخراج و بهره برداری پرداخته اند.
گفتنی است وضعیت معادن در سال ۸۴ بدین صورت خواهد بود كه تاكنون ۳ محدوده طلادار در كشور گواهی كشف دریافت کرده اند كه عملیات تجهیز و بهره برداری را پشت سر می گذارند.
در حال حاضر سالانه ۴ هزار تن طلا به ارزش ۲۵ میلیارد دلار در جهان مبادله می شود كه ۵۳ درصد تجارت آن در آسیا صورت می گیرد كه در آسیا هندوستان در مقام اول مصرف كننده جای دارد و ایران دومین مصرف كننده طلا در این قاره كهن به شمار می آید.

الهام دریابُر

منبع : مجله صنعت حمل و نقل