رئالیسم هسته ای

در آستانه نشست گروه ۱+۵ که برای بررسی پیشنویس احتمالی قطعنامه ضد ایرانی صورت می گیرد، شرایطی متفاوت از قبل بر نظام سیاسی جهان حکم فرما است. مذاکرات سازنده دبیر شورای امنیت ملی با سولانا وجبهه‌گیری های اخیر محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در حمایت از صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران ،حکایت از آن دارد که معادلات هسته ای آرام آرام در حال گذار از مقطع لاینحل بودن است. تحرکات جدید آژانس و درک این موضوع که حرکت بر روی سیر خواسته های کاخ سفید جز به خدشه دار شدن وجهه بین المللی این سازمان منجر نمی شود تمام نقشه های از پیش تعیین شده آمریکا را تحت الشعاع خود قرار داده است.
آژانس ،از ید قدرت آمریکا برای اعمال فشار بر ایران بیرون آمده وبا جبهه گیری های مستقل امر را برای دولتمردان آمریکایی دشوار کرده است.
علی رغم تلاش های امریکا کشور های چین وروسیه هم در تازه ترین موضع گیری های خود ضمن حمایت از توافقات اخیر تهران وآژانس بین المللی انرژی اتمی مخالفت خود را با اعمال هرگونه تحریم احتمالی علیه ایران اعلام کرده و در میانه راه مثلث “آمریکا-انگلیس- فرانسه” را تنها گذاشته اند. پکن و مسکونیز که قبلا سر تسلیم در مقابل جریان سلطه به زیر آورده بودند امروز با مد نظر قرار دادن این نکته که آمریکا در راستای رسیدن به اهدافش حتی به هم پیمانانش نیز رحم نمی کند از مواضع قبلی خود در حمایت از آمریکا عقب نشستند. گویی تمام تلاش های غرب برای متوقف کردن فعالیت های هسته ای ایران ناکام مانده است و جهان در آستانه پذیرفتن ایران هسته ای به سر می برد.پس از تلاش های گسترده و خرج مبالغ هنگفت برای هم سو کردن جهان در منع ایران از دست‌یابی به فعالیت های صلح آمیز هسته ای اکنون فضای معادلات سیاسی ورویکرد جهان تحت الشعاع “رئالیسم هسته ای “ کشورمان قرار گرفته است به سوی اتخاذ استراتژی “واقع گرایانه” در قبال این موضوع پیش می رود.
اکنون امریکا وانگلیس به دلیل اشتباهات مکرر در عراق زیر ذره بین افکار عمومی خود قرار گرفته اند واندک خطایی در مسایل خارجی منجر به هر چه روزافزون تر شدن تنش ها در داخل این دو کشور می شود.این امر هم برای حزب کارگر در انگلیس و هم برای حزب جمهوری خواه در آمریکا بسیار حائز اهمیت است، زیرا از یک سو امریکا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد و از سوی دیگر حزب کارگرپس از استیضاح بلر در حال تغییر رویکرد در مسایل جهانی میباشد.خروج نظامیان انگلیسی از بصره گواهی بر این مدعا است که پس از حذف بلر از سکوی قدرت نگرش انگلستان در امور برون مرزی دست خوش تغییراتی شده است.بروان نه تنها مطالبات افراطیون نومحافظه کار را برآورده نکرد بلکه درپاره ای ازمسائل درست برخلاف انتظارات ،مهره های خود را به حرکت درآورده است.
در این مرحله آمریکا با استیصال برای جبران مافات از دست دادن بزرگترین هم پیمانش به سوی کاخ الیزه دست دراز کرده است .جایی که” نیکلا سارکوزی” با بی توجهی نسبت به سرانجام حمایت از سیاست های کاخ سفید،سعی در جبران جای خالی بلر در این کوتاه مدت ریاست بوش پسر را دارد. یقینا امور داخلی فرانسه که امروز کانون مخالفت با برنامه هسته ای کشورمان قلمداد می شود در آینده ای نه چندان دور تحت تاثیر مسایل جهانی دستخوش تغییراتی می شود و در این بین” نیکلا سارکوزی” باید منتظر عواقب حمایت از سیاست های آمریکا باشد.
علی رغم فشارهای امریکا جنبش عدم تعهد (نم) وکشورهایی همچون روسیه وچین با حمایت کامل از فعالیت های هسته ای باردیگر حسن نیت خود را در قبال ایران به اثبات رساندند.دربیانیه ای که توسط “نورما میگو ئلینا استنوز”نماینده کوبا در شورای حکام قرائت شد، (نم) از تمامی طرف های ذیربط در مساله هسته ای ایران خواست تا از اتخاذ اقدام‌هایی که فرآیند سازنده اخیر بین ایران و آژانس را به خطر می اندازد پرهیز کنند.
لکن در صورتی که تلاش ها همچنان برای تصویب قطعنامه احتمالی ادامه پیدا کند مطمئنا بازنده اصلی سردمداران غربی خواهند بود. غرب متوجه این امر شده است که در تحریم ها متضرر اصلی خود او است و لذا هر گونه تشدید تحریم ها مستوجب تحمل هزینه های سنگین تری می شود.از سوی دیگر مخالفت با همکاری های صورت گرفته بین آژانس و تهران به مصداق صف آرایی در مقابل نظام بین الملل است واحیانا غرب در صورت پا فشاری در این موضوع باید منتظر تبعات شدیدی باشد.
اما اگر دولتمردان غربی اندکی واقع بینانه به اطراف خود نگاه کنند همچون سایر کشورهای جهان از حمایت های کورکورانه خود از آمریکا دست می کشند.تمام معادلات جهان در این چند مدت بر خلاف خواست آمریکا ودر سیر شفاف سازی و واقع نگری جریان داشته است،لذا تلاش برای متوقف کردن چرخه فعالیت هسته ایران به هیچ عناون ثمر بخش نخواهد بود.
دوره هوچی گری در مسئله هسته ای ایران به سر آماده و جهان منتظر هر سریع تر ختم شدن این قائله است.دنیا به این نکته واقف است که ایران حتی یک قدم از منافع و مصالح خود عقب نمی نشیند و در این باب هیچ تسامحی را جایز نمی شمارد.لذا جهان به نحوی پذیرش خواست های ایران را در دستور عمل خود قرار داده است و سعی در مرتفع کردن این چالش چهار ساله با تمسک به واقعیات موجود را دارد. جهان با درک این مطلب که حل مسئله ایران منوط به توجه به منافع و حقوق حقه ایران است و نه منفعت طلبی چند کشور خاص درصدد است تا حقوق مسلم ایران را به رسمیت بشناسد و زندگی با ایران هسته ای را تمرین کند.
دوره آشوب و جنجال در مساله هسته ای ایران وتلاش برای ساختن یک غول از برنامه هسته ای ایران به اتمام رسیده است.تبدیل یک مساله فنی به سیاسی وبعد از آن هم استراتژیک و مغایر با امنیت جهانی امری ناشایست بود که ایالات متحده برای کم رنگ کردن نقش ایران در آتیه جهان در سر می پروراند که با عزم راسخ ملت ایران به افسونی دست نیافتنی مبدل گردید. تمام اطلاعات و مستدلات مبتنی بر این است که پرونده هسته ای ایران در پایان کا رخویش قرار دارد و دیری نمی پاید که پرونده از شورای امنیت خارج می شود و روال منطقی و قانونی خود را می پی ماید»
اما نباید از فعالیت های بی دریغ دولت برای هر چه شفاف تر شدن این موضوع برای افکار عمومی جهان به سهولت گذشت.مدیریت این پروسه مستلزم فراست وهوشمندی زیرکانه ای بود که توسط دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی به خرج داده شد و خوشبختانه نتایج وثمرات این امر امروز به بار نشسته است.

محمد اسکندری

منبع : روزنامه رسالت