ملاحظات پرونده هسته ای

راهبرد آمریكا در پرونده هسته ای ایران بر اساس دیپلماسی پلكانی و گام به گام در جهت بستر سازی برای تصویب قطعنامه های زنجیره ای علیه ایران است، تا این كشور را در تداوم برنامه های صلح آمیز هسته ای خود منزوی نماید.
لازم به ذكر است كه تداوم تصویب قطعنامه های بعدی بستگی به متغیرهای زیر دارد:
۱) چگونگی و نحوه اقدام متقابل ایران نسبت به تصویب هرگونه قطعنامه ای بر اساس بند ۴۱ منشور ملل متحد.
ایالات متحده و سه كشور تروئیكای هسته ای اتحادیه اروپا برای تصویب هرگونه قطعنامه ای به نوع واكنش ایران توجه خواهطند كرد به همین منظور ضرورت دارد بدون توجه به سیاست چماق و هویج به عزم ملی خود در جهت نهادینه كردن دانش هسته ای بومی در چهارچوب معاهدات بین المللی ادامه دهیم.
۲) موضع روسیه و چین و میزان هزینه پذیری و ریسك پذیری آنان در قبال ایران.
آنچه مسلم است روسیه و چین قدرت چانه زنی و ایجاد تاخیر زمانی را دارند ولی هزینه تقابل در برابر آمریكا و كشورهای غربی را نمی پذیرند و در زمینه جلوگیری از توسعه دانش هسته ای بومی، با كشور های غربی اتفاق نظر دارند. به همین دلیل توصیه می گردد در جهت دیپلماسی فعال هسته ای از تمام مولفه های امنیتی - سیاسی خود در معادلات نظام بین الملل استفاده نماییم.
۳) نقش، جایگاه و نوع تعامل جمهوری اسلامی ایران در نظام امنیت منطقه ای و میزان وابستگی كشورهای غربی و آمریكا به نقش پذیری ایران در معادلات سیاسی امنیتی خاورمیانه.
آنچه مسلم است تصویب هرگونه قطعنامه ای می تواند امنیت منطقه ای را از حالت چالش به صورت بحران تغییر دهد و مدیریت نظام كنونی را از كنترل قدرت های فرا منطقه ای خارج نماید.
۴) میزان اجماع فكری در بین رجال سیاسی و نظامی در زمینه میزان هزینه پذیری در نهادینه كردن دانش هسته ای بومی.
ایالات متحده درصدد است تا با افزایش فشار سیاسی و جنگ روانی، نوعی دو دستگی را در میان نخبگان سیاسی-نظامی بوجود آورد و دستیابی به یك خرد جمعی در نظام تصمیم گیری ایران را با چالش مواجه نماید.
۵) میزان انسجام ملی در دفاع از دانش هسته ای بومی در میان جامعه و حاكمیت.
در این راستا ایالات متحده با استفاده از ابزارهای قدرت نرم تلاش خواهد كرد بین جامعه و حاكمیت در زمینه حمایت از دانش هسته ای بومی شكاف ایجاد نماید كه پیامد آن كاهش مشروعیت دیپلماسی فعال هسته ای دولت خواهد بود.
۶) نوع برخورد نخبگان سیاسی -امنیتی و اطلاعاتی داخل آمریكا نسبت به پرونده هسته ای ایران.
با توجه به پیروزی دموكراتها در انتخابات میاندوره ای كنگره، پیش بینی می گردد در نحوه برخورد با پرونده هسته ای ایران، اختلافاتی میان دو نهاد مجریه و قانونگذاری آمریكا بروز نماید.
۷) نوع تعامل و رویكرد ایران و آمریكا در كوتاه مدت.
۸) میزان همخوانی میان سیاست خارجی و دیپلماسی فعال هسته ای كشور.
با توجه به اینكه پرونده هسته ای ایران با امنیت ملی و سیاست خارجی عجین شده است، توصیه می گردد از اقدام هایی كه می تواند موانعی را در مسیر اعتماد سازی و یا مذاكرات شورای امنیت ایجاد نماید، پرهیز گردد و به گونه ای دیپلماسی نهان و آشكار را مدیریت نمود كه دو مولفه منافع ملی و مصالح عالیه نظام به بهترین شكل ممكن تنظیم گردد.
به منظور آگاهی بیشتر، به بعضی از موارد مورد توافق و اختلاف اعضاء دایم شورای امنیت برای تصویب هرگونه قطعنامه تنبیهی اشاره می گردد.
● نكات مورد توافق:
۱) توقف كلیه فعالیت های غنی سازی اورانیوم در هر دو بعد تحقیقاتی و صنعتی و راست آزمایی آن توسط بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی.
۲) جلوگیری از تهیه، فروش و انتقال مستقیم و غیر مستقیم همه اقلام، تجهیزات و موادی كه می تواند به توسعه فن آوری موشك های بالستیك ایران كه قادر به حمل كلاهك های هسته ای است كمك نماید.
۳) توقف تكمیل پروژه آب سنگین اراك
۴) جلوگیری از آموزش دانشجویان و اتباع ایرانی در مراكز علمی - پژوهشی هسته ای و موشكی خارج از كشور
● موارد مورد اختلاف:
۱) مسدود نمودن حساب های بانكی دوازده شركتی كه به نحوی با فعالیت های هسته ای و یا صنایع موشك های بالستیك ایران در ارتباط می باشند (اسامی این شركت ها در ضمیمه قطعنامه قید شده است).
۲) ممنوع الخروج بودن دوازده نفر از كارگزارانی كه به نحوی با فعالیت های هسته ای ایران ارتباط دارند. روسیه خواهان آن است كه به جای ممنوع الخروج بودن، مذاكرات و مبادی ورودی و خروجی آنان به اطلاع دبیرخانه اجرای قطعنامه اعلام گردد.
۳) از دید روسیه آمریكا احتمال دارد از بخش هفتم بند ۴۱ منشور ملل متحد، تفسیرهای متفاوتی داشته باشد كه موانعی را در برابر همكاری اقتصادی و نظامی این كشور با ایران به وجود آورد.
از بررسی موارد مورد اختلاف و توافق روسیه با دیگر اعضاء شورای امنیت می توان نتیجه گرفت كه مخالفت این كشور بیشتر به دلیل نگرانی از تحدید منافع اقتصادی و نظامی است كه از جانب ایران می تواند داشته باشد.
از طرفی پیش بینی می گردد روسیه برنامه ریزی نماید با بزرگنمایی محیط امنیتی پرونده هسته ای ایران امتیازهای مالی و اقتصادی بیشتری را در قبال تكمیل نیروگاه اتمی بوشهر درخواست نماید. در نتیجه توصیه می گردد، كارگزاران سیاسی - امنیتی ایران بصورت واقع گرایانه به سه پارامتر بازیگران تاثیر گذار، محیط بازی و قواعد بازی توجه نمایند و منافع ملی را بر اساس اصل سود - زیان مدیریت نمایند.

سایت خبری الف

منبع : روزنامه جوان