آینده فرانسه پس از پیروزی سارکوزی

خبرگزاری بی بی سی در تحلیلی درباره انتخابات ریاست جمهوری فرانسه و فرد پیروز این انتخابات، گمانه زنی هایی پیرامون تغییرات احتمالی در سیاست های خارجی این كشور كرده است.
هرچند به نظر می رسد كه رئیس جمهور جدید فرانسه، فعالیت های خود را بر اصلاحات اجتماعی و اقتصادی داخلی متمركز خواهد كرد، اما به عنوان رئیس كشوری كه معمولا علاقمند است در نظم جهانی دخالت داشته باشد، ناگزیر به در پیش گرفتن سیاستی فعال در حوزه خارجی نیز خواهد بود.
محدوده قدرت ساركوزی در دو حوزه داخلی و خارجی، قاعدتا به تركیب پارلمان فرانسه كه انتخابات آن قرار است بزودی برگزارشود، بستگی خواهد داشت، اما اگر وی موفق به كسب اكثریت پارلمانی شود، در آن صورت احتمال تغییر در سیاست های سنتی فرانسه در حوزه خارجی دور از انتظار نخواهد بود.
ساركوزی پیش از این، «تونی بلر» نخست وزیر انگلیس را الگوی مناسبی از یك رهبر سیاسی توصیف كرده بود، الگویی كه وی درصدد است در فرانسه نیز آن را درپیش بگیرد.
تونی بلر به عنوان سیاستمداری واقعگرا كه نظرات خود را با شفافیت اعلام و پیگیری می كند معروف است، حتی اگر این سیاست ها، مورد علاقه روشنفكران نباشد.
در مقابل شفافیت واقعگرایانه رهبر انگلیس كه محبوبیت هم ندارد، رهبران فرانسه اغلب به داوری جامعه روشنفكری نسبت به عملكرد خود حساس بوده و از همین رو، گاهی اوقات و بویژه در سیاست خارجی، در انتخاب بین امور واقعی و انتزاعی سردرگم هستند.
سیاست های ناشی از چنین نگرشی، معمولا ابهام آمیز است و در صحنه عمل حاصلی جز عدم قاطعیت ندارد.
به نظر می رسد ساركوزی درصدد آن است تا مناسبات فرانسه با جهان خارج را نه برمبنای ایده های روشنفكری كه در فرانسه به صورت سنتی قدرتمند است، بلكه بر مبنای واقعیات ساده، اما شفاف جامعه بین المللی پایه بگذارد.
نخستین كشوری كه ظاهرا ساركوزی درنظر دارد روابط كشورش را با آن بهبود بخشد، آمریكاست. كشوری كه در اغلب سال های پس از جنگ جهانی دوم، روابط چندان گرمی با فرانسه نداشته است و از همین رو، ساركوزی در نطق پیروزی خود به صراحت تأكید كرد كه آمریكا می تواند بر روی دوستی فرانسه حساب كند.تغییر در مناسبات آمریكا و فرانسه، به طور طبیعی بر نگرش دولت جدید فرانسه نسبت به خاورمیانه نیز تأثیر می گذارد.
هر چند در یكی دوسال اخیر، آمریكا و فرانسه سیاست مشتركی در برابر سوریه و لبنان و همینطور تا اندازه زیادی نسبت به برنامه هسته ای ایران، داشته اند، اما تفاوت دیدگاه های دوكشور درباره بحران عراق و روند صلح میان اسرائیل و فلسطینی ها، در بی اعتمادی نسبی دو كشور به یكدیگر بی تأثیر نبوده است.
هرچند نمی توان نسبت به رفع سریع تمام اختلافات فرانسه و آمریكا در مورد بحران خاورمیانه و عراق مطمئن بود، اما ساركوزی به احتمال زیاد، برخی از اصطكاك های بین دوكشور را در این باره رفع خواهد كرد.
«ایهود اولمرت» نخست وزیر اسرائیل و «شیمون پرز» معاون وی از پیروزی ساركوزی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به گرمی استقبال كردند و او را «دوست اسرائیل» نامیدند.
«بنیامین نتانیاهو» رهبر اپوزیسیون راستگرای اسرائیل نیز موضعی مشابه كابینه در برابر پیروزی ساركوزی گرفته و رئیس جمهور فرانسه را نه فقط دوست اسرائیل كه دوست شخصی خود هم دانسته است.
آنچه به ویژه باعث جلب توجه شیمون پرز به ساركوزی شده، اظهارات رئیس جمهور جدید فرانسه درباره خاورمیانه در نطق پیروزی اوست.
ساركوزی در نطق خود، تمام طرف های درگیر در خاورمیانه را به غلبه بر نفرت خود فراخواند و تأكید كرد كشورهای خاورمیانه لازم است از حركتی كه كشورهای اروپایی ۵۰سال پیش برای آفرینش اتحادیه اروپا از خاكستر جنگ دوم جهانی آغاز كردند، الگوبرداری كنند و «اتحادیه مدیترانه ای» را پایه بگذارند.
تشكیل اتحادیه ای از كشورهای خاورمیانه و حوزه جنوبی مدیترانه، همواره مورد علاقه سران چپگرای اسرائیل به ویژه شیمون پرز بوده است، اتحادیه ای كه تشكیل آن، هدف اصلی طرح خاورمیانه بزرگ آمریكا نیز هست.
نزدیكی ساركوزی به اسرائیل و حمایت وی از تشكیل اتحادیه كشورهای خاورمیانه، البته به معنای رها كردن فلسطینی ها از طرف فرانسه نیست، زیرا فرانسه در هر حال به ایجاد توازن بین منافع اعراب و اسرائیل نیاز دارد.
با این حال، مواضع ساركوزی نسبت به بحران خاورمیانه به گونه ای نخواهد بود كه اسرائیلی ها، آن را به جانبداری كامل از اعراب متهم كنند، اتهامی كه بعضاً به «ژاك شیراك» وارد می شد.
علاوه بر این، به نظر نمی رسد سیاست ساركوزی در برابر بحران لبنان و دولت سوریه تغییری نسبت به دوران ریاست جمهوری ژاك شیراك پیدا كند.
هرچند دولت سوریه و حزب الله لبنان امیدوارند ورود ساركوزی به كاخ الیزه باعث تعدیل مواضع فرانسه نسبت به آنها شود، چرا كه ساركوزی برخلاف شیراك، دوستی شخصی خاصی با خانواده «رفیق حریری» نخست وزیر فقید لبنان ندارد، اما به نظر می رسد كه این امیدواری در عمل حاصلی درپی نداشته باشد.
در مورد بحران عراق هم اگرچه ساركوزی به هم پیمان نزدیك آمریكا تبدیل نخواهد شد، اما به احتمال زیاد، زخم های برجای مانده در روابط دوكشور بر سر این موضوع را التیام خواهد داد.
به هر حال، به قدرت رسیدن ساركوزی در فرانسه برای دولت آمریكا امیدبخش است. آمریكایی ها به چهره ای مانند تونی بلر در فرانسه نیاز داشتند، آن هم زمانی كه تونی بلر خود در حال ترك صحنه قدرت در انگلیس است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی

منبع : روزنامه کیهان