علی‌نقی وزیری

جنسیت: مرد
نام پدر: موسی
تولد و وفات: (۱۲۶۵ -۱۳۵۸) شمسی
محل تولد: ایران
شهرت علمی و فرهنگی: موسیقیدان
معروف به کلنل وزیری. در پانزده سالگی تار را نزد دائی خود، حسینعلی‌خان فرا گرفت و بعد نزد درویش‌خان و آقا حسینقلی رفت و از شاگردان ممتاز آنها گردید. وی چندی نیز مزد یاورخان، که سرپرست موزیک نظام بود، مقامات موسیقی و نت را آموخت. وزیری مدت سه سال در پاریس و دو سال در آلمان علم هماهنگی (هارمونی) و خط نت و دیگر اصول موسیقی غرب را فرا گرفت و از هنرستان موسیقی برلن فارغ‌التحصیل گردید. پس از بازگشت به ایران، در ۱۳۰۲ق به تأسیس مدرسهٔ عالی موسیقی در تهران همت گماشت که از جمله شاگردان آن مدرسه، روح‌الله خالقی، ابوالحسن صبا، موسی معروفی، جواد معروفی، حشمت سنجری بودند. یک سال بعد اقدام به تأسیس کلوپ موزیکال، جهت اجرای کنسرت نمود. او در ۱۳۰۷ش ریاست مدرسهٔ موزیک (هنرستان عالی موسیقی) را به عهده گرفت و در ۱۳۰۸ش مدرسهٔ صنایع ظریفه را در رشت دایر نمود و مدیریت آنجا را به ابوالحسن صبا سپرد. کلنل وزیری در ۱۳۱۵ش با سمت استادی در دانشگاه تهران به تدریس تلفیق شعر و موسیقی، تاریخ هنر، آئین نمایش، و زیبائی شناسی پرداخت و بعدها ارکستر نوین را نیز دایر کرد. وی در ۱۳۰۵ش به استادی ممتاز دانشگاه برگزیده شد. وزیری در بسیاری از زمینه‌های موسیقی مبتکر بود که از آن جمله می‌توان به ایجاد موسیقی چند صدائی، نوشتن ردیف موسیقی ایرانی ، ذکر ویژگی‌های ردیف و شاختن قطعات ابتکاری اشاره کرد. او بعد از عارف، نخستین کسی بود که موسیقی ایران را از انزوا بیرون آورد و در دسترس عام به طور علمی قرار داد. وی در نواختن تار ، سه تار، ویولن، پیانو، خواندن آواز مهارت داشت. بعضی از موسیقیدانان معروف معتقدند که استاد علینقی وزیری پدر موسیقی جدید ایران است. از آثار وی: "آهنگ‌های به سوی تخت"؛ "مارش ظفر"؛ "مارش ایران"؛ "مارش اصفهان"؛ "بندباز"؛ تک‌نوازی "دخترک ژولیده"؛ "نیمه‌شب"؛ "خریدار تو"؛ "شکایت نی"؛ سمفونی شوم به نام "سمفونی نفت" و اپرت‌های "دائی کچل" و "گلرخ". از آثار نمایشنامهٔ‌ای وی: "خانم خوابند"؛ "تشک پرقو". از آثار چاپی وی: "دستور تار"؛ "در عالم موسیقی و صنعت"؛ "سرودهای مدارس"؛ "دستور ویولن"؛ "موسیقی نظری"؛ "دستور جدید تار"؛ "زیبائی شناسی"؛ "تاریخ هنرهای مصور".

منبع : مطالب ارسالی