رویکرد تاجیکستان به سیستم بانکداری اسلامی

یک بانک تجارتی در تاجیکستان به نام "اگراین وست بانک " دست به اقدام جالب توجهی زده است و ان رویکرد به سیستم بانکداری اسلامی است. این بانک برای اولین بار در تاجیکستان به مراجعه کنندگانش بر اساس قوانین شریعت اسلامی وام و قرضه می دهد. معاون رئیس این بانک در این رابطه می گوید: این بانگ در حال حاضر با مراجعه کنندگانش همکاری می کند و روند اقدامات آنها را تحت نظر دارد. وی افزود سود حاصل میان صاحب کار و بانک بطور مساوی تقسیم می شود. این در حالی است که دیگر بانک های تاجیکستان در گرفتن سود با بهره بالا در این کشور فعالیت دارند.
لازم به ذکر است که فعالیت بدون بهره از قرضه تنها خاص بانگ های اسلامی است که در کشور های اسلامی به چشم می خورد و طبق قوانین اسلامی گرفتن بهره از قرضه حرام دانسته می شود. این در حالی است که تاجیکستان به عنوان کشوری سکولار رو به این شیوه بانک داری آورده است (۹۷% اهالی تاجیکستان مسلمان هستند).
مسئولین وست بانک می گویند: هدف از راه اندازی شیوه بانک داری اسلامی جلب سرمایه گذاری کشور های اسلامی به اقتصاد تاجیکستان است و به گزارش کارشناسان اقتصادی تاجیکستان به کار گیری شیوه بانکداری اسلامی در تاجیکستان طی یک برخورد امام علی رحمان، رئیس جمهور این کشور با هیئت ارتباطات بانکداری رشد اسلامی در سال ۲۰۰۶ در دوشنبه حاصل شده است و تاجیکستان بواسطه جلب سرمایه گذاری بانک های اسلامی شروط بانک اسلامی رشد، از جمله رویکرد به سیستم بانکداری اسلامی را پذیرفته اند.
بر اساس گزارشات " وست بانک " طرفداران سیستم بانکداری اسلامی در این کشور زیاد شده اند و بانک نمی تواند به همه درخواست های آنان جواب دهد و تنها از جانب بانک اسلامی رشد ۵/۱ میلیون دلار برای این کار اختصاص داده است. این مبلغ تنها به شرکت های خصوصی در حجمی از ۱۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار دلار امریکایی داده می شود. عباد الله سید مراداف، معاون رئیس وست بانگ ادامه می دهد که این بانک تنها برای ایجاد امور تجاری شرعی قرض می دهد، و برای اقدامات و فعالیت هایی که اسلام منع کرده مثل ایجاد قمارخانه و فروش مشروبات الکلی و مراکز فساد هیچ گونه وامی نمی دهد.
کارشناسان ضمن ستودن این شیوه وام دهی، آن را برای راه اندازی کارخانه هایی که بواسطه نبود سرمایه تعطیل شده اند، مفید ارزیابی می کنند. اما مشکل اساسی در این بین کم بودن مبلغ اختصاص یافته یعنی ۵/۱ میلیون دلار است که رسیدن به اهداف بزرگتر را کم رنگ می سازد.
● دلیل عدم تمایل به سرمایه گذاری در تاجیکستان:
مشاور بین المللی اتحادیه اروپا "کلارک ویلیام " در ارتباط با برنامه ارتباطی بانک جهانی در یک نشست خبری در دوشنبه گفت: «معیار بالای بهره قرضه بانگ های تاجیکستان برای جلب سرمایه خارجی یکی از موانع اصلی در اقتصاد تاجیکستان است».
گفته می شود در عین حال بهره وام ارائه شده توسط بانک های تاجیکستان با پول ملی این کشور در سال ۳۶ % و با ارز خارجی ۳۰ % مقرر شده است.
این در حالی است که در دیگر کشور های منطقه مثلا در روسیه معیار بهره سالانه قرضه با دلار امریکا سالانه ۹% و در خود امریکا ۵/۵ درصد را تشکیل می دهد.
کارشناسان امور اقتصادی تاجیکستان بر این عقیده اند که سبب اصلی بالا بودن معیار بهره بانگ های تاجیکستان بالا بودن مطالبات مردم در گرفتن قرضه است و بانک های تاجیکستان با استفاده از این فرصت می خواهند از فایده بیشتر برخوردار باشند.
مسئول بانک " اسختا " تاجیکستان " عمر سعید اف " می گوید: «معیار بهره قرضه این بانک به جلب سرمایه خارجی مانع ایجاد نمی کند و این بانک با شرکت های خارجی مثل "shorket " و " دایچی بانگ " آلمان همکاری دارد. به گفته او با وجود بالا بودن معیار بهره قرضه مردم زیادی برای گرفتن قرضه به بانک اسختا مراجعت می کنند».
اما به گفته کارشناسان، بانگ های تاجیکستان امروز سیاستی را اجرا می کنند که برای سرمایه گذاران شرایط نامساعدی را در این کشور برای سرمایه گذاری ایجاد می کند.
به عقیده یکی از کارشناسان اقتصادی تاجیکستان " طاهر عبدالجبار " بانک های تاجیکستان در شرایط کنونی کشور، به جای استفاده از سیاست پول های ارزان، سیاست پول های گران را در پیش گرفته اند که برای جلب سرمایه به اقتصاد تاجیکستان شرایط مساعدی را مهیا نمی سازد." نرخ قرضه در تاجیکستان خیلی بالا است، در یک سال ۳۶% آن هم به همراه مخارج اضافی که مردم مجبورند آن را قبول کنند و به میزان بیشتر از ۴۰% در سال می رسد و این وضع به هیچ وجه برای پیش رفت اقتصاد تاجیکستان مساعدت نمی کند.
سرمایه گذاران خارجی که می خواهند در تاجیکستان کار کنند، به مسئله نرخ قرضه توجه می کنند و اگر در جایی نرخ قرضه بالا باشد بدیهی است آنها را از هر گونه فعالیت اقتصادی دور کند و این سیاست ضربه مهلکی بر پیکره اقتصاد این گونه کشور ها است."
کارشناسان می گویند: اگر بانک های تاجیکستان در مسئله بهره قرضه تجدید نظر نکنند، اقتصاد به ویژه در بخش سرمایه گذاری که رکن اصلی اقتصاد بازرگانی می باشد، رشد نخواهد کرد.

منبع : ایراس