دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

آزمایشات‌ ما در چاه‌ ابراهیم‌


آزمایشات‌ ما در چاه‌ ابراهیم‌
براهیم‌ به‌ فرمان‌ خداوند هاجر و اسماعیل‌ را از کنعان‌ فلسطین به‌ سرزمین‌ سوزان‌ فاران‌ مکه‌ که‌ نه‌ جانداری‌، نه‌ آب‌ و علفی‌ و نه‌ غذایی‌ داشت‌ در میان‌ دره‌های‌ کوهستانی‌ آن‌ منتقل‌ کرد. ابراهیم‌ در آن‌ دقیقه‌ دست‌ تضرع‌ به‌ درگاه‌ خدای‌ بی‌ نیاز برآورده‌، عرضه‌ داشت‌: بار خدایا، فرزندم‌ را در دشتی‌ که‌ قابل‌ کشت‌ و زرع‌ نیست‌ و کسی‌ در آن‌ رفت‌ و آمد نمی‌کند؛ نزدیک‌ خانه‌ یی‌ که‌ حرم‌ تواست‌ گذاشتم‌ تا نماز را به‌ پای‌ دارند. هاجر و اسماعیل‌ تنها ماندند! چیزی‌ نگذشت‌ که‌ هوای‌ سوزان‌ مادر و فرزند تبعیدی‌ را تحت‌ فشار قرار گذاشت‌. بزودی‌ آبهای‌ ذخیره‌ و غذای‌ آنان‌ به‌ اتمام‌ رسید! تشنگی‌ اسماعیل‌ را بی‌حال‌ و هاجر را پریشان‌ ساخت‌. در جست‌وجوی‌ آب‌ به‌ هر سوی‌ می‌دوید، از صفا به‌ مروه‌ و از مروه‌ به‌ صفا. تا آنجا که‌ توانست‌ سعی‌ کرد اما تلاش‌ او به‌ شکست‌ انجامید چون‌ دستش‌ از عوامل‌ ظاهری‌ قطع‌ گردید، برفراز کوه‌ با آفریننده‌ خود مشغول‌ راز و نیاز شد. نگاهی‌ حسرت‌ آمیز به‌ نوردیده‌ اش‌ که‌ در حال‌ احتضار بود کرد ناگهان‌ در کنار او چشمه‌ آبی‌ جاری‌ شد، با دیدن‌ آب‌ اشک‌ شوق‌ در چشمانش‌ حلقه‌ زد، این‌ چشمه‌ که‌ به‌ هاجر و اسماعیل‌ حیات‌ دوباره‌ بخشید، زمزم‌ نام‌ گرفت‌.
زمزم‌ در لغت‌ آب‌ گوارا و شیرینی‌ را که‌ اندکی‌ شور باشد گویند، از زمان‌ حضرت‌ اسماعیل‌ تا کنون‌ قریب‌ ۳۸۷۳ سال‌ آب‌ این‌ چاه‌ جریان‌ داشته‌ و سالی‌ صدها هزار نفر از آن‌ بهره‌ بر داری‌ می‌کنند. این‌ آب‌ معجزه‌ الهی‌ است‌ که‌ همیشه‌ موجب‌ شگفتی‌ دانشمندان‌ و محققین‌ بوده‌ است‌.هر از چند گاهی‌ برخی‌ از متجددین‌ سعی‌ در مخدوش‌ کردن‌ افکار در خصوص‌ این‌ آیت‌ الهی‌ دارند. به‌عنوان‌ مثال‌ در سال‌ ۱۹۷۱ در زمان‌ حکومت‌ شاه‌ فیصل‌ یک‌ دکتر مصری‌ طی‌ نامه‌یی‌ به‌ مطبوعات‌ اروپایی‌ اظهار داشت‌ که‌ آب‌ زمزم‌ برای‌ آشامیدن‌ مناسب‌ نیست‌. اظهارات‌ وی‌ مبنی‌ بر این‌ فرض‌ بود که‌ چون‌ خانه‌ کعبه‌ در محل‌ گودی‌ پایین‌ تر از سطح‌ دریا و در مرکز شهر مکه‌ واقع‌ شده‌ است‌ در نتیجه‌ نفوذ آب‌های‌ زاید مختلف‌ شهر به‌ این‌ چاه‌ آب‌ آن‌ آلوده‌ شده‌ است‌.هنگامی‌ که‌ شاه‌ فیصل‌ از این‌ موضوع‌ آگاه‌ شد متاسف‌ و عصبانی‌ گردید و تصمیمی‌ اتخاذ کرد تا کذب‌ اظهارات‌ این‌ دکتر مصری‌ اثبات‌ شود. وی‌ دستور داد تا وزارت‌ کشاورزی‌ و منابع‌ آبی‌ نمونه‌یی‌ از آب‌ زمزم‌ را جهت‌ آزمایش‌ و صحت‌ قابل‌ شرب‌ بودن‌ این‌ آب‌ به‌ آزمایشگاه‌های‌ اروپا ارسال‌ کنند. این‌ وزارتخانه‌ نیروگاه‌ها و تصفیه‌ خانه‌های‌ موجود در جده‌ را موظف‌ کرد تا این‌ کار را به‌ انجام‌ برسانند و در این‌ زمان‌ بود که‌ به‌ عنوان‌ مهندس‌ شیمی‌ موظف‌ شدم‌ تا این‌ امر مهم‌ را به‌ انجام‌ برسانم‌. به‌ خاطر دارم‌ آن‌ زمان‌ هیچ‌ تصویری‌ راجع‌ به‌ اینکه‌ آب‌ این‌ چاه‌ ممکن‌ است‌ به‌ چه‌ صورت‌ باشد را نداشتم‌. همین‌ که‌ جهت‌ انجام‌ ماموریتم‌ به‌ مکه‌ مشرف‌ شدم‌ هدف‌ از انجام‌ دیدارم‌ را برای‌ مقامات‌ مسوول‌ خانه‌ کعبه‌ بازگو کردم‌ و آنها شخصی‌ را تعیین‌ کردند تا هر کمکی‌ که‌ لازم‌ است‌ در اختیارم‌ قرار دهد. هنگامی‌که‌ به‌ چاه‌ رسیدیم‌ برایم‌ مشکل‌ بود باور کنم‌ تا این‌ چاه‌ که‌ بیشتر به‌ اندازه‌ یک‌ حوض‌ بود و ابعادی‌ در حدود ۱۸ در ۱۴ فوت‌ داشت‌ همان‌ چاهی‌ است‌ که‌ قرنها پیش‌ در زمان‌ حضرت‌ ابراهیم‌(ع) به‌وجود آمده‌ و هر ساله‌ حاجیان‌ به‌ اندازه‌ میلیون‌ها گالن‌ آب‌ از آن‌ برداشت‌ می‌کنند. تحقیقاتم‌ را با اندازه‌ گرفتن‌ ابعاد چاه‌ شروع‌ کردم‌ و از دستیارم‌ خواستم‌ تا عمق‌ چاه‌ را به‌ من‌ نشان‌ دهد. وی‌ ابتدا خود را تطهیر کرد و سپس‌ به‌ داخل‌ چاه‌ رفت‌ و ایستاد. سطح‌ آب‌ چاه‌ درست‌ تا بالای‌ شانه‌ هایش‌ بود. قد این‌ مرد در حدود ۵ فوت‌ و ۸ اینچ‌ بود. سپس‌ برای‌ یافتن‌ هر گونه‌ مجرا و لوله‌یی‌ که‌ آب‌ را به‌ داخل‌ چاه‌ بیاورد از یک‌ طرف‌ به‌ طرف‌ دیگر چاه‌ رفت‌. اما موفق‌ به‌ یافتن‌ هیچ‌ مجرایی‌ نشدیم‌. فکر دیگری‌ به‌ سرم‌ افتاد. ما می‌توانستیم‌ به‌ وسیله‌ پمپ‌ بزرگی‌ که‌ در چاه‌ نصب‌ شده‌ و برای‌ ذخیره‌ کردن‌ آب‌ زمزم‌ در مخزن‌ می‌بود، آب‌ را بسرعت‌ کنار بزنیم‌. بدین‌ شکل‌ عمق‌ آب‌ موجود در چاه‌ کم‌ شده‌ و می‌توانستیم‌ مجرای‌ دخول‌ آب‌ را مشاهده‌ کنیم‌. من‌ به‌ این‌ مساله‌ واقف‌ بودم‌ که‌ این‌ روش‌ راه‌ حل‌ یافتن‌ ورودی‌ آب‌ به‌ چاه‌ است‌. بنابراین‌ تصمیم‌ گرفتیم‌ تا دوباره‌ این‌ مراحل‌ را تکرار کنیم‌.اما این‌ بار به‌ دستیارم‌ گفتم‌ که‌ در یک‌ جا بایستد و با دقت‌ هر اتفاق‌ غیر معمول‌ را در نظر بگیرد. پس‌ از مدتی‌ دستانش‌ را بلند کرده‌ و فریاد زد الحمد الله‌ پیدایش‌ کردم‌. وی‌ گفت‌ در بستر چاه‌ حرکت‌ شنها در زیر پایم‌، مکانی‌ را که‌ آب‌ از آن‌ تراوش‌ می‌کند؛ احساس‌ می‌کنم‌. سپس‌ در اطراف‌ چاه‌ قدم‌ زد و همان‌ پدیده‌ را در جای‌ جای‌ چاه‌ احساس‌ کرد. در واقع‌ تراوش‌ آب‌ به‌ چاه‌ بطور یکنواخت‌ در هر نقطه‌ از بستر آن‌ وجود داشت‌ و باعث‌ می‌شد تا سطح‌ آب‌ ثابت‌ بماند. پس‌ از تکمیل‌ مشاهداتم‌ نمونه‌هایی‌ از آب‌ چاه‌ را جهت‌ انجام‌ آزمایشات‌ در آزمایشگاههای‌ اروپایی‌ برداشتم‌، قبل‌ از ترک‌ خانه‌ خدا پرسشهایی‌ را در مورد دیگر چاه‌های‌ موجود در اطراف‌ مکه‌ از مقامات‌ مسوول‌ کردم‌ و آنها اظهار داشتند که‌ تمامی‌ آن‌ چاه‌ها تقریبا خشک‌ هستند.پس‌ از مراجعت‌ به‌ دفترم‌ در جده‌ یافته‌های‌ خویش‌ را برای‌ مدیرم‌ بازگو کردم‌ و او نیز با علاقه‌ زیادی‌ به‌ آنها گوش‌ می‌داد، اما وی‌ تعبیر نا معقولی‌ از این‌ مساله‌ مهم‌ به‌ عمل‌ آورد و اظهار داشت‌ که‌ حتما این‌ چاه‌ یک‌ راه‌ زیر زمینی‌ به‌ دریای‌ سرخ‌ دارد.چگونه‌ این‌ امر می‌تواند ممکن‌ باشد در حالی‌ که‌ شهر مکه‌ در فاصله‌ ۷۵ کیلومتری‌ دریای‌ سرخ‌ قرار دارد و عمدتا تمامی‌ چاه‌هایی‌ که‌ در نزدیکی‌ مکه‌ قرار دارند خشک‌ هستند. نتایج‌ آزمایشات‌ به‌ عمل‌ آمده‌ بر روی‌ نمونه‌های‌ آب‌ زمزم‌ در اینجا و اروپا تقریبا یکسان‌ بوده‌ و تنها اختلاف‌ مشاهده‌ شده‌ بین‌ آب‌ زمزم‌ و دیگر آبها در مقدار کلسیم‌ و منیزیم‌ آن‌ است‌. که‌ این‌ مقدار در آب‌ زمزم‌ کمی‌ بیشتر بوده‌ و شاید بدین‌ علت‌ باشد که‌ این‌ آب‌ باعث‌ رفع‌ خستگی‌ حاجیان‌ می‌شود. اما نکته‌ حایز اهمیت‌ این‌ است‌ که‌ این‌ آب‌ محتوی‌ فلوراید و دارای‌ خاصیت‌ میکروب‌ کشی‌ قوی‌ است‌.علاوه‌ بر این‌ نتایج‌ آزمایشات‌ به‌ عمل‌ آمده‌ در اروپا نشان‌ می‌دهد که‌ این‌ آب‌ برای‌ آشامیدن‌ بسیار مفید است‌. از این‌ رو اظهارات‌ این‌ دکتر مصری‌ کاملا رد شد. هنگامی‌که‌ نتایج‌ آزمایشات‌ به‌ شاه‌ فیصل‌ گزارش‌ شد وی‌ بسیار خرسند شد و دستور داد این‌ مطلب‌ در مطبوعات‌ اروپا منعکس‌ شود.در هر حال‌ این‌ مساله‌ موهبتی‌ شد تا از طریق‌ این‌ تحقیقات‌ به‌ ترکیبات‌ شیمیایی‌ آب‌ زمزم‌ پی‌ ببریم‌ و در حقیقت‌ هر چه‌ بیشتر راجع‌ به‌ آب‌ زمزم‌ تحقیق‌ کنید شگفتی‌ های‌ بیشتری‌ را در آن‌ مشاهده‌ خواهید کرد. تا آنجا که‌ خود به‌ اعجاز آن‌ پی‌ خواهید برد. آبی‌ که‌ خداوند به‌ عنوان‌ هدیه‌ به‌ مومنانی‌ که‌ از دور دست‌ برای‌ زیارت‌ به‌ این‌ بیابان‌ مشرف‌ می‌شوند ارزانی‌ داشته‌ است‌.
برخی‌ از ویژگی‌ های‌ آب‌ زمزم‌
علیرغم‌ استفاده‌ مداوم‌ از آب‌ زمزم‌ تا به‌ حال‌ این‌ چاه‌ خشک‌ نشده‌ است‌.
آب‌ این‌ چاه‌ از زمان‌ به‌وجود آمدن‌ تا به‌ حال‌ دارای‌ ترکیبات‌ معدنی‌ یکسان‌ بوده‌ است‌.
به‌ گفته‌ زایرانی‌ که‌ برای‌ مناسک‌ حج‌ و عمره‌ به‌ خانه‌ خدا مشرف‌ شده‌ اند و از این‌ آب‌ آشامیده‌اند اذعان‌ داشتند که‌ آشامیدن‌ این‌ آب‌ باعث‌ شادابی‌ و رفع‌ خستگی‌ در آنان‌ شده‌ است‌.
این‌ آب‌ در نقاط‌ مختلف‌ دنیا آزمایش‌ شده‌ و دارای‌ تقاضای‌ بالایی‌ در سطح‌ جهان‌ است‌.
هیچ‌گونه‌ ترکیبات‌ شیمیایی‌ یا کلر جهت‌ ضدعفونی‌ به‌ این‌ آب‌ اضافه‌ نشده‌ است‌.
بر خلاف‌ چاه‌های‌ دیگر هیچ‌گونه‌ رشد و زندگی‌ گیاهی‌ و جانوری‌ در این‌ چاه‌ وجود ندارد و علیرغم‌ آنکه‌ این‌ موضوع‌ خود باعث‌ طعم‌ بد و بوی‌ نا مطبوع‌ آب‌ می‌شود اما آب‌ زمزم‌ بدین‌گونه‌ نیست‌.

مهندس‌ طارق‌ حسین‌ ریا
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید