سرفصل‌های مفهوم اسلام ناب در اندیشه امام خمینی(ره)

آنچه در این نوشتار کوتاه مدنظر می‌باشد ایجاد آشنایی اجمالی خوانندگان محترم با معنا و حدود و ثغور مفهوم اسلام ناب در اندیشه بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران است. در این جهت سعی شده اجمالا برخی سرفصل‌هایی که در بیانات امام راحل (ره) در تبیین اندیشه اسلام ناب بیان شده است به صورت فهرست‌وار ارائه گردد تا ان‌شاءالله در یادداشت‌های بعد به تفصیل به هر یک از آنها پرداخته شود.
دین خدا به طور خاص از دو جهت همواره در معرض تهدید بوده است. یکی از جانب کج‌اندیشان تنگ نظری که می‌کوشند درک ناقص و نسبی خود را از دین به جای حقیقت زلال دیانت بنشانند و دین الهی را بدین ترتیب دچار تحجر نمایند و دیگر اینکه دین همواره در معرض انواع تعرض‌‌های بد اندیشان دنیاطلبی که آن را مانع هوس‌‌پرستی و زورگویی خود دیده‌اند و درصدد براندازی کامل آن بوده‌اند و گاهی نیز دراین راستا دست به تحریف زده‌اند. در بررسی نظرات امام خمینی(ره) در تبیین مفهوم اسلام ناب و بیان مصادیق آن و هشدارهای ایشان در این زمینه می‌توان چندین بخش را مورد توجه قرار داد. در واقع ایشان با بذل توجه به ابعاد گوناگون اسلام جنبه‌های مختلفی را با جزئیات و بیان مصادیق و راهکارها و ... در تبیین نظر خود از اسلام ناب ارائه کرده‌اند.
مهمترین ویژگی که حضرت امام در مورد اسلام ناب مدنظر قرار داده‌اند جامعیت اسلام است. «اسلام‌ برای این انسانی که همه چیز است یعنی از طبیعت تا ماوراء طبیعت تا عالم الوهیت مراتب دارد. اسلام تز دارد. برنامه دارد اسلام. اسلام می‌خواهد انسان را یک انسانی بسازد جامع یعنی رشد به آن طور که هست بدهد...» «اسلام برای شما و برای همه بشر و همه توده‌های عالم تحفه آورده است، تحفه همگانی و برای همه و در راس برنامه‌های اسلامی هدایت است....»
لذا همین اعتقاد به جامعیت اسلام است که باعث می‌شود ایشان به بیان علل عقب‌ماندگی مسلمین بپردازند و اسلام را ضامن سعادت دنیوی و اخروی همه انسان‌ها بدانند.
ویژگی دیگر اسلام ناب از منظر امام (ره) آن است که «اسلام دین سیاست است» ایشان جنبه سیاسی رادر بسیاری احکام و دستورات الهی به خوبی مشاهده و بیان داشته‌اند.
● سیاست در قرآن و حدیث
▪ حج و سیاست - نفش سیاسی مساجد- عزاداری و سیاست
▪ ویژگی دیگر: حکومت اسلامی است.
ایشان یکی از بارزترین وجه تمایز اسلام را از سایر ادیان و نحله‌های معنوی بیان لزوم برقراری حکومت اسلامی می‌دانند که در جهت عدالت اجتماعی، حاکمیت قانون الهی- خدمتگزاری به مردم و ... به وجود می‌آید.
▪ ویژگی دیگر: اسلام مکتب قیام و مبارزه است که این قیام در جهت مبارزه با ستمگران و جهانخواران و حمایت از مستضعفین صورت می‌گیرد. در بیانات و نامه‌های ایشان نمونه‌های زیادی در این زمینه یافت می‌شود. مثل:‌ دعوت مسلمین به قیام علیه استکبار جهانی- دعوت ملت عراق و مصر به قیام. دعوت به قیام علیه اسرائیل- روز قدس- دعوت علمای اسلام به قیام دعوت علمای مسیحیت به قیام- دعوت به ظلم‌ستیزی وعدم سازش با ستمگران و ...
▪ ویژگی دیگر:‌اسلام مستضعفان و محرومان
در عصری که صفت بارز آن تعدی و تجاوز به دیگران است و چپاول و استعمار مادی و فرهنگی سایرین از افتخارات و مظاهر قدرت هر کشوری به شمار می‌رفت امام خمینی (ره) اسلامی را به عنوان اسلام ناب معرفی می‌کنند که داعیه‌دار حمایت از مستتضعفان و محرومان عالم باشد. در سخنان ایشان بارها به معنا و مفهوم مستضعف و مستکبر اشاره شده و همچنین نقش محرومین در پیروزی انقلاب اسلامی و تکیه روحانیت بر محرومین بیان شده است.
▪ ویژگی دیگر: اسلام و ساده‌زیستی
از نکات بسیار جالب و بدیع آن است که امام خمینی(ره) در حالی که در اوج شهرت بوده و اسلام را داعیه‌دار حاکمیت و اداره جهان و طی مسیر سعادت دنیوی و اخروی‌اش می‌دانند در عین حال ویژگی اسلام راستین و ناب را ساده‌زیستی آن می‌دانند. به طوری که آن را ویژگی همه مکاتب الهی معرفی می‌‌کنند.
۱) اسلام آمریکایی
در بخش دیگری از نظرات ایشان می‌توان بیانات و اظهار نظرهایی در مورد ویژگی‌های اسلام آمریکایی را برشمرد که آن را در مقابل اسلام ناب معرفی می‌کنند و با این مقایسه به بهترین وجهی خود را در مورد شناسایی بهتر اسلام ناب بیان می‌کنند.
ایشان دو ویژگی عمده اسلام آمریکایی را این گونه بیان می‌دارند:
ویژگی‌ اول: جدایی دین از سیاست: جدایی دین از سیاست به راستی از مبانی اندیشه غربی است که از قرن‌ها پیش و از زمان رنسانس بیان شده و به تدریج بر تمام ساحات معرفتی و نظری سیاستمداران و اندیشمندان روحانی و غیر روحانی غربی حاکم شده است. در واقع امام (ره) با تذکر به این نکته در صدد رد و طرد این مفهوم از دامن اسلام هستند و در مقابل اسلام را دینی می‌دانند که با سیاست عجین شده و سیاست و دیانت‌ آن عین هم هستند.
ویژگی دوم: اسلام سازش و فرومایگی: ایشان این مطالب را گاهی با تعبیر «اسلام راحت‌طلبان و سازشکاران نیز بیان می‌دارند. بویژه سران سازشکار اسلامی را در مورد اسرائیل و سایر جهانخواران حامی او مورد خطاب خود قرار داده‌اند. ایشان ویژگی اسلام ناب را که در این دنیای هجمه و وحشی‌گری ضامن حیات و سربلندی اوست سازش ناپذیری و سرافرازی اسلام در تمام عرصه‌ها می‌دانند.
۲) حامیان اسلام ناب و اسلام آمریکایی
در این زمینه همچنین می‌توان به برخی بیانات ایشان در معرض حامیان اسلام ناب و اسلام آمریکایی اشاره کرد که به خوبی مصادیق را معین می‌کنندو در روشن‌تر شدن مفهوم کمک شایانی است.
الف) مدافعان اسلام ناب:
ایشان مدافعان اسلام ناب را عمدتا مستضعفین و محرومین از یک سو و از سوی دیگر روحانیت اصیل و متعهد می‌دانند که در واقع به باور ایشان یاوران حقیقی همه پیامبران الهی نیز در طول تاریخ همین مستضعفین و انسان‌های آگاه بوده‌اند.
ب) حامیان اسلام آمریکایی:
از کسانی که در بیان ایشان حامیان اسلام آمریکایی معرفی می‌شوند به اختصار می‌توان از این افراد نام برد:
▪ مدعیان دروغین اسلام - حاکمان طرفدار اسلام آمریکایی - منافقین
▪ ملی‌گرایان و لیبرال‌ها - انجمن حجتیه - روحانی‌نماها و مقدس مابها
۳) حاکمیت بخشیدن به اسلام آمریکایی
در بخش دیگری از اندیشه‌های امام راحل در مورد اسلام ناب و اسلام آمریکایی می‌توان به نظر ایشان در مورد شیوه حاکمیت بخشیدن به اسلام آمریکایی اشاره کرد. ایشان برخی راهکارهای این امر را چنین برمی‌شمرند:
▪ ضربه به اسلام از طریق دشمنان همیشگی اسلام ناب
▪ ضربه به اسلام به نام اسلام
▪ تحمیل عمال خویش بر جوامع مسلمان
▪ معرفی ناقص اسلام و انواع کاستی ها و تحریف‌ها در اسلام
▪ زور و نابودی طرفداران اسلام ناب
▪ تفرقه‌افکنی در میان ملت‌ها و مسلمین و ...
۴) وظایف مردم
آخرین بخشی که می‌توان در مورد اسلام ناب از نظر امام بیان داشت وظایف مردم برای تحقق اسلام ناب است.
ایشان همواره تاکیدی فراوان بر نقش فعال مردم در حفظ و حراست از اسلام و انقلاب اسلامی و مبارزه با انحرافات و دشمنی‌ها داشته‌اند.

منبع : روزنامه رسالت