دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا


فن آوری نوین اطلاعاتی و جهانی شدن


فن آوری نوین اطلاعاتی و جهانی شدن
● مقدمه
جهانی شدن را می توان در ادامه تحولات کلان تاریخ بشری تصور کرد چراکه تحول انقلاب کشاورزی به انقلاب صنعتی و سپس رخداد انقلاب اطلاعاتی ،فراتر از آن است که بتوان آنرا به دستاورد تمدنی یک حوزه تمدنی خاص نسبت داد هرچند که نمی توان منکر دستاورد حوزه تمدنی غرب در بسط و نهادینه شدن تکنولوژی های نوین اطلاعاتی شد به طوری که گروهی از صاحبنظران بویژه جهانی شدن را محصول این پیشرفت و بلوغ فکری مغرب زمین می دانند ولی باز باید پذیرفت که هرچند جهانی شدن از غرب آغاز شده است،ولی عملاً در حال حاضر به پدیده دیگری تبدیل شده است.همانطور که انقلاب کشاورزی دستاورد مستقیم تمدن های بین النهرین،نیل،سند و در نتیجه کل میراث انسانی بود که بعداً عالمگیر شد،انقلاب صنعتی نبز ضمن اینکه نخست از غرب برآمد،در حال حاضر عالمگیر شده است و دیگر وامدار یک حوزه تمدنی خاص نیست و به کل بشریت متعلق است.
ویژگی بدیعی که انقلاب اطلاعاتی را از دو انقلاب دیگر متمایز می کند، این است که امکان و فضای فعالیت در این عرصه برای همگان باز است و بیش از آنکه به امکانات مادی همچون زمین و سرمایه وابسته باشد با سرمایه و استعدادهای انسانی گره خورده است،چراکه تولید تمدن اطلاعاتی با نبوغ، ابتکار و خلاقیت بشری توأم است و به همین جهت بر خلاف منابع مادی، استعداد انسانی همچون کان و معدنی است که هر چه ببیشتر از آن برداشت شود،سرشارتر می شود و دیگر قاعده همه یا هیچ برآن حاکم نیست چرا که انتقال و مبادله اطلاعات موجب افزون شدن آن و بهره رسانی به همراه افراد درگیر آن می شود به همین دلیل است که، چنانچه کشورهای در حال توسعه به صورت منطقی و سنجیده با کارکرد،قواعد و اصول اطلاع رسانی و پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدت آن آشنا شوند، می توانند با بهره گیری از وفور استعدادهای انسانی، سهم جدیدی را در تمدن های نوین اطلاعاتی بیابند.
● اطلاع رسانی، فرصت یا تهدید
هنگامی که از اطلاع رسانی در کشورهای در حال توسعه بحث می شود ممکن است در نگاه اول به دلیل بحران اعتماد و یا فقدان زیرساخت ها و شبکه های اطلاع رسانی، اهتمام لازم در خصوص گسترش و شفاف سازی جریان اطلاع رسانی مشاهده نشود و گویی بدلیل نوعی احساس مالکیت نسبت به اطلاعات و فرهنگ نا محرم پنداری حاکم،اطلاعات و تسهیل در مبادله اطلاعات را به راحتی برنمی تابد و در این گروه جوامع به دلیل اینکه اعتماد یا توان رقابت در نظام های نوین اطلاع رسانی را در خود نمی یابند،احتمالاً روش "اعتراض" را اختیار می کنند و اتصال به این شبکه های اطلاع رسانی را به عنوان یک تهدید اساسی قلمداد می نمایند و به عبارت دیگر به جای اینکه خود وارد بازی شوند، از طریق بازی برهم زدن، محال اندیشی و انکار دیگری در پی حفظ هویت خود بر می آیند و در نتیجه از بخش اعظمی از اطلاعات و دستاوردهای نوین بی نصیب می مانند و حداکثر می توانند سخت افزار و ساختن نرم افزارها و الگوهای بومی وحدت و تعادل لازم را برقرار نمایند چرا که واردات سخت افزار و تکنولوژی به مراتب سهل تر از اخذ فرهنگ تکنولوژی های نوین و متناسب سازی آن با شرایط فرهنگی جوامع در حال گذار است.
واکنش دیگری که ممکن است در برابر دستاوردهای نوین تکنولوژی های اطلاع رسانی ملاحظه شود،روش،تسلیم محض،خودباختگی و انفعال در برابر دستاوردهای نوین تکنولوژیکی است و در این شرایط است که جوامع نقش تاریخی و دارایی هایی انسانی خود را فراموش می کنند و با تقلید صرف به دنبال این جوامع حرکت می نمایند و به جای تلاش در یافتن سهمی در تولید دانش و معرفت، مصرف کننده دستاوردهای نوین می شوند و بدیهی است نمی توانند جایگاه رفیعی در نظام نوین جهانی بیابند.
"بازیگری نقادانه"، واکنش دیگری است که ممکن است در برابر دستاوردهای نوین تکنولوژی های اطلاع رسانی ارتباطی حادث شود بر اساس این رویکرد ، اگر واحد،گروه،جامعه و ملتی قصد بازیگری و اعتلای جایگاه خود را در نظام نوین جهانی داشته باشد، باید به ساخت و بازساخت مداوم سرمایه فکری خود بپردازد چرا که در عصر جهانی شدن ،توانمندسازی نیروی انسانی و بکارگیری درست منابع فکری ،تسهیل و به هنگام سازی نظام اطلاع رسانی رمز موفقیت جوامع کنونی است که این عناصر خاص کشورهای پیشرفته نیست و بخش زیادی از مواد اولیه و ملاط آن در کشورهای در حال توسعه مهیا است که چنانچه برنامه ریزی، اندیشه و تدبیر لازم فراهم باشد،رسیدن بدین مقصود محتمل به نظر می رسد.
سخن آخر اینکه با توجه به توسعه روزافزون دانایی،آنی شدن پیام،وسایل ارتباط جمعی و تکنولوژی های نوین ارتباطی فرصتها و تهدیدهای بی شماری را در شکل گیری و مدیریت افکار عمومی جهانی و رقابتی شدن بخش خصوصی به همراه داشته است که مفاهیم متعددی همچون :دهکده جهانی،جهانی شدن و جامعه اطلاعاتی را در جوامع نوین خلق کرده است.
http://pr-so.blogfa.com/


همچنین مشاهده کنید