توصیه‌های پزشکان برای ماه رمضان

وقتی كوچك‌تر بودیم، شبها با اصرار از پدرو مادرمان می خواستیم حتما ما را برای خوردن سحری بیدار كنند. آنها هم خیلی وقت‌ها با این تصور كه روزه موجب ضعیف شدن بچه ها می شود ما را بیدار نمی‌كردند و اجازه روزه گرفتن را به ما نمی دادند. ما هم وقتی صبح بیدار می شدیم و سفره صبحانه را حاضر و آماده جلومان می‌دیدیم، از روی لجبازی صبحانه نخورده به مدرسه می رفتیم و تا برگشت به خانه لب به چیزی نمی زدیم. شاید بعضی‌ها باشند كه در بزرگسالی هم با این تصور كه روزه توان آن‌ها را تحلیل می‌برد، از روزه سر بازمی‌زنند. اما آیا واقعا روزه گرفتن باعث ضعف بدن می‌شود؟ اصلا چرا باید روزه گرفت؟
جواب این‌ <چرا> قرار نیست فقط یك جواب علمی باشد. اما به غیر از آثار معنوی كه در اجابت این فریضه الهی وجود دارد، روزه آثاری بر جسم هم دارد كه می‌توانند مثبت باشند یا منفی. نمی‌توان انكار كرد كه روزه می‌تواند برای برخی آثار منفی داشته باشد و برای همین است كه روزه برای برخی بیماران جایز نیست. اما آیا برای همه همین‌طور است؟
هشدارهای ماه رمضان پرتحركی نوجوانان در ماه رمضان، ممنوع
متخصصان تغذیه به نوجوانان كه معمولا پرتحرك هستند، توصیه می‌كنند برای پیشگیری از ضعف قوای جسمانی در ماه مبارك رمضان، از انجام حركات ورزشی سنگین اجتناب كنند. فعالیت زیاد نوجوانان روزه‌دار در ماه مبارك رمضان، منجر به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق در طی ساعات روز است كه می‌تواند زمینه‌ساز سوء تغذیه خفیف یا شدید شود. بهترین ورزش در طول ماه مبارك رمضان شنا و پیاده‌روی پس از صرف افطار است چرا كه از گرفتگی عضلات و بروز یبوست نیز پیشگیری می‌كند. ‌ به دلیل آنكه گروهی از نوجوانان و بیماران روزه‌دار در معرض ابتلا به سوء تغذیه هستند، این افراد باید پس از مشورت با متخصص تغذیه اقدام به روزه‌داری كنند. ‌
ماه رمضان قرص ضدبارداری شروع نكنید
‌مصرف قرص‌های تركیبی ضد بارداری ممكن است با لكه بینی، حالت تهوع و استفراغ همراه باشد لذا استفاده از این قرص‌ها در ماه رمضان برای نخستین بار توصیه نمی‌شود. ‌
بیماران گوارشی روزه نگیرند
چنانچه بیماران گوارشی در حین روزه‌داری دچار علائمی چون دل درد خصوصا مالش رفتن شدید سردل در هنگام ظهر شوند نشانه فعالیت بیماری بوده و باید از روزه‌داری پرهیز كنند. ‌ افرادی كه مبتلا به زخم‌های فعال گوارش فوقانی هستند مثل معده و اثنی عشر چون روزه‌داری با تشدید ترشح اسید معده منجر به فعال سازی زخم و عوارضی چون خونریزی می‌شود ترجیحا از روزه‌داری معافند.‌
هنگام افطار زیاد آب نخورید
روزه‌داران از مصرف آب زیاد در هنگام صرف افطار خودداری كنند، چرا كه سبب اختلال در هضم مواد غذایی می‌شود. ‌ یكی از عادات غلط غذایی روزه‌داران این است كه به دلیل تشنگی زیاد در هنگام شروع افطار آب سرد، نوشابه و... استفاده می‌كنند، لذا روزه‌داران باید افطار خود را با كمی آب گرم یا چای آغاز كنند. پس از آن می‌توانند از خرما یا كشمش استفاده كنند، زیرا این دو سبب كنترل اشتها می‌شود و از بیش‌خواری به هنگام افطار ممانعت می‌كند. علاوه بر آن مصرف خرما در ماه مبارك رمضان در تنظیم قندخون بسیار مفید است، لذا توصیه می‌شود كه در وعده افطار حتی‌المقدور ۳ تا ۵ عدد خرما مصرف كنید و از مصرف بیش از حد خرما نیز مانند سایر شیرینی‌ها پرهیز شود. ‌بعد از صرف سحری نیز بسیاری از افراد از بیم تشنگی در طول روز به مقدار فراوان آب می‌نوشند كه كار درستی نیست.‌
نوشابه در افطار ممنوع
از مصرف نوشابه‌های گازدار به دلیل دارا بودن قند فراوان خودداری كنید زیرا فرد را دچار سردرد خواهند كرد. روزه‌داران هنگام افطار باید از مصرف نوشیدنی‌های خیلی سرد و خیلی داغ و نوشابه‌های گازدار كه منجر به ناراحتی‌های گوارشی می‌شود پرهیز كنند. روزه‌داران می‌توانند از دوغ، آبمیوه و شربت خانگی نیز استفاده كنند.
توصیه‌های ماه رمضان
نوجوانان حتما سحری بخورند
صرف سحری برای همه روزه‌داران به خصوص نوجوانان در حال رشد ضروری بوده و سحری باید شامل یك وعده غذای كامل برای هر فرد باشد. ‌یك روزه‌دار در طول روز با كمبود آب و نمك‌ها یا الكترولیت و قند مواجه است، بنابراین در هنگام افطار به نحو شایسته‌ای این كمبودها باید جبران شود. نان، پنیر، سبزی و مایعات، به همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام به منظور جلوگیری از ولع بعد از افطار دو ساعت بعد توصیه می‌شود اما درمورد نوجوانان و افرادی كه تازه به سن تكلیف رسیده‌اند چون در دوران رشد هستند باید صرف افطار و شام توام صورت گیرد و غذا شامل مواد گوشتی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، سالاد، ماست باشد. ‌براساس بررسی‌های علمی، بلوغ فیزیولوژی دختران ۱۳ سال به بالاست، بنابراین ۹ سالگی سن زودی برای روزه‌گیری است و در صورت تمایل باید از مواد مغذی پر پروتئین و پر ویتامین استفاده شود و در فاصله افطار تا قبل از خواب دو لیوان شیر بخورند.
‌كشمش و خرما جایگزین زولبیا و بامیه ‌
به جای مصرف زولبیا و بامیه در ماه مبارك رمضان باید از كشمش و خرما كه سودمندترین قندهای طبیعی است استفاده شود كه اثرات جانبی بسیار كمی هم دارند. مصرف شیرینی به‌خصوص شیرینی‌هایی مصنوعی هم باید متعادل باشد چون مصرف قند در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی سهیم است و به نسبت افزایش آن در بدن، بدن از مواد غذایی دیگر محروم می‌شود.
اول افطار، بعد شام
متخصصان معتقدند اینكه برخی افراد هنگام افطار غذاهای بسیار ساده‌ای نظیر آش و سوپ مصرف می‌كنند و بعد از چند ساعت شام می‌خورند بد نیست چون دستگاه گوارش ابتدا با حجم كمی از غذا آماده فعالیت می‌شود و از عطش نیز كاسته می‌شود و بدن با به دست آوردن حالت ثبات آماده شام می‌شود؛ اما اینكه برخی از همان ابتدا افطار و شام را با هم مصرف می‌كنند و یكدفعه مواد غذایی بسیاری را وارد دستگاه گوارش می‌كنند زیاد مطلوب نیست و روش اول بهتر است. برای شروع افطار بهتر است از خرما، شیر گرم یا چای استفاده شود تا معده به آرامی كار خود را شروع كند یا بهتر است از مایعات و موادی مثل شله زرد استفاده كرد. ‌
زنان شیرده روزه‌دار مواد غذایی با كیفیت بخورند ‌
زنان شیرده چون بخش عمده‌ای از مواد غذایی كه مصرف می‌كنند وارد شیر شده و به كودك می‌رسد نیازهای تغذیه‌ای آنها بالا می‌رود لذا برای شیردهی موفق نیازمند مصرف مواد غذایی بیشتری از نظر كمی و كیفی هستند و در صورت روزه‌دار شدن باید هنگام سحر و افطار مواد غذایی را با كمیت و كیفیت مطلوبی مصرف كنند تا لطمه‌ای به كودك وارد نشود.
سنگ كلیه مانع روزه‌داری نیست
بیماران مبتلا به سنگ كلیه می‌توانند با نوشیدن ۸ لیوان آب یا مایعات در فواصل افطار تا سحر روزه بگیرند. سنگ كلیه بیماری نیست كه مانع روزه‌داری شود. همانطور كه به چنین بیمارانی در ایام غیر از ماه رمضان توصیه می‌شود ۸ لیوان آب یا مایعات بنوشند در ماه رمضان هم با تقسیم وعده‌های آب و مایعات در ساعات بین افطار تا سحر بیمار می‌تواند به روزه‌داری بپردازد. ‌
بعد از ماه رمضان صبحانه را فراموش نكنید
وعده‌های غذایی پس از ماه رمضان باید طوری برنامه‌ریزی شود تا فایده‌ای كه بدن در این ماه از آن برده، از بین نرود. نباید فراموش كرد كه صبحانه به عنوان یك وعده غذایی كامل می‌تواند در طول روز انرژی و قند خون بدن را تامین كند. افرادی كه در این ماه به طور مطلوب وزن كم كرده‌اند با یك برنامه‌ریزی مناسب می‌توانند میزان كالری خود را در حد تعادل نگه دارند. تجربه نشان داده كه اگر افراد بعد از ماه رمضان در خوردن مواد غذایی زیاده‌روی كنند دوباره به وزن قبلی خود برمی‌گردند. افرادی كه در این ماه وزنشان در حد ثابتی مانده می‌توانند بعد از ماه رمضان از همان برنامه غذایی قبلی خود استفاده كنند و حتما ۴ گروه غذایی را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
روزه‌داری به‌مثابه یك درمان
روزه‌داری به عنوان یك متد درمانی بسیار قدیمی در علم پزشكی، هزاران سال است كه استفاده می شود. به طوری كه، بسیاری از پزشكان بزرگ قدیم این روش را توصیه كرده و آن‌را یك روش پیشگیری و درمان به حساب می‌آورند. بقراط پدر علم پزشكی معتقد است كه: <روزه‌داری همان توانایی انسان در جهت درمان خود است كه به عنوان فرصتی برای بدن فراهم می‌شود.> پاراسلسوس، یكی از حكیمان طب سنتی غربی، قرن‌ها پیش نوشته است كه روزه‌داری بزرگترین فرصت برای تقویت و آمادگی جسمانی است. طب آیروودا نیز كه از قدیمی ترین سیستم‌های درمانی محسوب می شود، این عمل را از بزرگترین و مهم ترین راه‌های درمان می داند.‌ حارث بن كله در زمان بعثت، از پزشكانی بود كه برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از روزه و امساك استفاده می نمود. ابن سینا نیز بخشی از كتاب قانون خود را به روزه اختصاص داده است و همه اینها نشان‌دهنده آنند كه روزه از قدیم مورد توجه حكما و اندیشمندان بوده است.
.در كشورهای اروپایی، سال‌های زیادی است كه از روزه‌داری در جهت درمان استفاده می شود و مراكز درمانی كشورهایی چون آلمان، سوئد و روسیه به طور گسترده از آن استفاده می نمایند. جالب تر آنكه، بسیاری از پزشكان آمریكایی اثرات مفید این عبادت را در تسریع درمان بیماری‌ها مهم دانسته و به بكارگیری آن معتقد شده اند. دكتر مظهری، متخصص تغذیه و ریس انجمن تغذیه ایران در این‌باره معتقد است: <فلسفه روزه بر مبنای اصولی كاملا علمی است و ما اغلب از این فلسفه پیروی می نماییم به طوری كه در زمان بیماری و یا تب با كم شدن خود به خود اشتها از پر خوری دوری می نماییم تا آن زمان كه بیماری مرتفع شود حتی حیوانات نیز از این اصل استفاده كرده و در حین بیماری از خوردن غذا اجتناب می نمایند.> دكتر مظهری می افزاید: <رعایت تمامی آداب روزه‌داری، در درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید بوده و با حذف یك وعده غذایی در طول روزه، منطبق با آخرین روش‌های رژیم درمانی می توان به تناسب اندام دست یافت. در ضمن با افزایش میزان سلامتی و شادابی افراد، مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها بالا رفته و این وضعیت با بهبود شرایط روحی افراد و ایجاد حس جوانی موجب تقویت سیستم ایمنی و نهایتا به تاخیر افتادن فرایند پیری می‌گردد.>
توصیه‌های پزشكان
متخصصین تغذیه همواره توصیه می كنند كه باید افراد با دقت زیاد وارد روزه شده و از آن خارج شوند. برای آنكه روزه‌داری بتواند در رشد سلامتتان موثر باشد، چند نكته تغذیه‌ای را بیشتر مورد توجه قرار دهید:
در روزهای اول بهتر است از غذاهای سنگین كه حاوی گوشت و لبنیات هستند كمتر استفاده نمایید. و بیشتر از غلات و خشكبار استفاده كنید. در ضمن اگر قصد دارید از فردا روزه بگیرید بهتر است در وعده شام از غذاهای سهل الهضمی نظیر انواع سالاد و سوپ‌های سبك به همراه انواع میوه ها استفاده نمایید و توصیه می‌شود كه وعده های غذایی از سبك به سنگین میل گردد. ‌
پیاده‌روی در سطح صاف و آرام می تواند احساس خستگی كه در طول روزه‌داری به افراد دست می‌دهد را بر‌ طرف نماید. دكتر مظهری در این رابطه می گوید: <عدم تحرك در این دوران از عوامل بروز اضافه وزن است و در خانم ها موجبات پوكی استخان فراهم می گردد به این دلیل داشتن تحرك متوسط مانند پیاده روی بعد از افطار و شام می تواند بسیار مفید باشد.>پس از باز كردن روزه نیز بهتر است از غذاهای كامل و تازه استفاده شود و باید از پرخوری جدا دوری نمود. ‌بهتر است در ساعاتی كه اجازه غذا خوردن وجود دارد به جای آب خالی از نوشیدنی هایی نظیر انواع چای های گیاهی استفاده نمایید. چای بابونه و چای نعناع به منظور آرامش اعصاب و جلوگیری از سوءهاضمه، تهوع و نفخ توصیه می‌شود.مصرف میوه‌هایی نظیر هندوانه، سیب و لیمو در این دوران بسیار مفید است. به علاوه، مصرف سبزیجاتی نظیر هویج و كلم نیز در وعده های غذایی بسیار توصیه می گردد. ‌در هنگام باز كردن روزه بهتر است از خرما و یا آب ولرم استفاده نمایید. از آنجا كه روزه در ساعات پایانی موجب افت قند خون می‌شود، باز كردن روزه یك منبع قندی در كنار پروتئین نظیر شیر با خرما و یا شیر با عسل بسیار توصیه می شود. ‌از آنجایی كه مصرف منابع غذایی پروتئینی مانع بروز افت قند در طول روز می گردند، مصرف شیر، تخم مرغ، انواع گوشت سفید (مرغ و ماهی ) در كنار سبزیجات و میوه های تازه بسیار موثر است. ‌مصرف آب لیمو موجب كاهش خشكی دهان و طعم بد آن در طول روزه‌داری می‌شود.در ضمن به دلیل مدر بودن مواد غذایی كافئین دار توصیه می گردد در سحر از آنها به هیچ عنوان استفاده نشود. ‌هرگز وعده سحری را حذف ننمایید زیرا یك وعده ای كردن غذا خوردن عوارضی نظیر افت قند خون، فشار خون، تهوع و اختلالات گوارشی را به همراه دارد. به این دلیل توصیه می شود كه حتما سحری و افطار و با كمی فاصله شام میل شود و مصرف میوه‌ها و مغزها در فاصله افطار تا سحر به مصرف برسد.>توصیه می شود از سبزیجات تازه و یا بخار پز شده بیشتر در وعده سحری استفاده شود تا احساس عطش در طول روزه بروز ننماید. به علاوه، باید از خوردن آب سرد نیز دوری كرد زیرا عطش را نه تنها كم نكرده بلكه افزایش می دهد.
روزه‌داری، از آغاز تا امروز
به طور كلی، روزه‌داری به معنای غذا نخوردن داوطلبانه در مقطعی از زمان است. زمان و دستوراتی كه در آیین روزه‌داری باید رعایت گردد در ادیان مختلف متفاوت است به این ترتیب كه، در روزه‌داری میان مسلمانان، افراد به مدت یك ماه البته هر روز از طلوع تا غروب آفتاب از هر خوردنی و یا نوشیدنی امساك می كنند، در حالی كه در آیین مسیحیت در روزهای مشخصی از خوردن هر نوع گوشت خودداری كرده و می توانند از سبزیجات و میوه جات استفاده نمایند. در آیین یهودیت هم یهودیان به مدت ۲۴ ساعت از خوردن هر نوع غذایی پرهیز می نمایند. روزه هم درادیان شرقی وجود دارد وهم درادیان غربی. درمیان طرفداران مذاهب شرقی، هندوان، پیروان كنفوسیوس، تائوئیست ها وبودائیان بخصوص درتبت روزه گرفتن رواج دارد. ازدیدگاه بودائیان تبت، روزه باید منجربه شرایط بی حركتی شود كه نمادی است ازمرگ یا حالت قبل ازتولد. گاهی هدف ازروزه‌داری آن است كه رهبرروحانی را آماده سازد تا شایستگی آن را بیابد تا به خداوند نزدیك تر گردد. مثلاً در جینسیم، روزه، همراه با دعا ودیگرمراسم مذهبی، فرد را ازعالم خاكی جدا می كند وبه او مدد می رساند كه به حالت فراروی یا تصعید برسد. دربین بودائیان، گاهی روزه به منظوری خاص قبل وبعد ازانجام مراسمی مقدس گرفته می شود. به علاوه، راهبان بودائی دربسیاری ازمناطق درروزهای معینی روزه می گیرند و با لحنی آهسته وزمزمه وار به گناهان خود اعتراف می كنند. سادوها (روحانیون هندو)، به بهانه های مختلف چه دردورانهای خوشی وچه ناخوشی، روزه می‌گیرند وبدین وسیله برای خود كسب اعتبارمی كنند. یهودیان هم ازدیرباز، بخصوص درروزهای متعدد بخاطریاد آوری فجایعی كه برقوم یهود رفته است، روزه می گرفتند. درموارد معینی شاهان بنی اسرائیل نیزفرمان روزه را صادر می كردند. هدف دیگرروزه دربین یهودیان، تزكیه نفس، توبه وانابت است كه به‌خاطراین موضوع درروزهای معینی به‌ویژه روز <یام كیپور> روزه می گیرند. روزه‌داری ابتدا دربین مسیحیان ازاهمیت چندانی برخوردارنبود اما ازقرن سوم میلادی مسیحیان براهمیت روزه‌داری تا‡كید نمودند. دراین قرن، شمارزیادی ازمسیحیان، روزهفتم هرهفته را روزه می گرفتند. درسال ۸۱۳ میلادی كلیسای رومن كاتولیك فرمان داد كه كاتولیك‌ها هفته دوم ژوئن، هفته سوم سپتامبرویك هفته ی كامل قبل ازكریسمس روزه بگیرند. كاتولیك ها بیش ازچهل روز درسال روزه می گرفتند. جالب تر آنكه، كلیسای كاتولیك رم مصرف گوشت را در روزهای روزه‌داری به عنوان نمادی از گناه دانسته و آن را منع كرده بود. البته عرفی شدن هرچه بیشترجوامع غربی، كلیسا را مجبورساخت كه به خاطربقای خود هم كه شده خود را با ضرورت های جامعه مدرن هماهنگ سازد. امروزه هم پروتستان ها روزه را امری اختیاری قلمداد می كنند وهم كاتولیك ها. نتیجه كلی این‌كه روزه منحصر به ادیان الهی نیست و شاید بتوان گفت از ابتدا انسان‌ها این نكته را دریافته‌بودند كه امساك از خوردن و نوشیدن، نوعی حالت معنوی در انسان ایجاد می‌كند.
تناسب اندام با روزه
یكی از مهم ترین فواید روزه‌داری بهبود وضعیت بدن و تناسب اندام است كه با سوخت بافت چربی و كاهش انرژی دریافتی میسر شود. به طور كلی، بدن هر روز با دریافت غذای مازاد بر نیاز در حال ذخیره انرژی است كه در حالت عادی به مصرف نمی رسد، بلكه در شرایط نیاز، با مكانیسم های جبرانی كه به همراه دارد از این ذخایر استفاده می كند. تحقیقات نشان داده اند، حتی افراد لاغرمی توانند تا ۴۰ روز بدون دریافت غذا زنده بمانند و از ذخایر خود برای بقا بهره‌مند شوند. از آنجایی كه در بدن مقداری كربوهیدرات از مصرف مازاد مواد غذایی نشاسته ای نظیر برنج، نان و انواع شیرینی جات ذخیره می‌شود، بدن قادر است كه در روز اول روزه‌داری از آن برای تامین نیاز به انرژی استفاده نماید. این ذخیره گلیكوژن نام دارد كه در كبد و اندكی در عضلات موجود است و با تخلیه آن بدن در روزهای آتی روزه‌داری به سوزاندن چربی ها پرداخته تا انرژی مورد نیاز خود را تامین نماید. حتی مغز كه برای همه فعالیت های خود به گلوكز نیاز مند است در روزهای دوم از بافت عضلانی برای تولید گلوكز استفاده كرده و بافت عضلانی به این ترتیب كاهش می یابد، اما در روز سوم بدن برای آنكه عضلات خود را از دست ندهد به سوزاندن هر چه بیشتر چربی ها پرداخته و كبد با سوزاندن چربی ها و تولید تركیبات كتونی انرژی را برای بافت های عضلانی و قلب فراهم آورده و تركیبات زاید نیز از طریق سیستم های دفعی نظیر ریه ها، روده و كلیه ها از بدن خارج می‌شوند. در نتیجه در طول روزه‌داری بدن این اجازه را می یابد كه با تخلیه چربی های اضافی و عوامل آسیب رسان تجمع یافته از اثرات منفی آنها جلوگیری نماید و با رفع چاقی كه امروزه مادر بیماریها شناخته شده است، بروز بیماری‌ها را در بدن به تاخیر بیندازد.‌دكتر مظهری در این رابطه می‌گوید: <در صورتی كه در طول روزه‌داری تنوع، تعادل و تناسب رعایت گردد و همه مواد مغذی منطبق با نیازهای سلولی دریافت گردند، بافت‌های اضافی چربی نیز سوخته و افراد به راحتی وزن اضافیشان را برطرف می نمایند. به علاوه، چون تمامی اعضای خانواده در این فریضه الهی شركت می‌كنند افراد چاق راحت‌تر می توانند رژیم لاغری خود را ادامه دهند. البته استفاده از زولبیا بامیه و انواع غذاهای شیرین در این دوران چاقی و حتی افزایش فشار و چربی خون را به همراه دارد و گاه به این ترتیب تمام فواید به مضرات تبدیل می‌شود.>
روزه بر علیه سموم
یكی از فرایند های مهمی كه در ایام روزه‌داری در بدن اتفاق می افتد سم زدایی طبیعی بدن است. در حین این فرایند سموم یا خنثی می‌گردند و یا آنكه به طور كلی حذف می شوند. اندامهایی نظیر روده بزرگ، كبد، كلیه ها، ریه ها، غدد لنفاوی و پوست از مكانهای تجمع سموم هستند كه در طول روزه‌داری از این آلاینده ها پاك می گردند. در تحقیقاتی كه در سال ۱۹۸۴ به انجام رسید، دیده شد در كارگران تایوانی كه به دلیل نوع شغلی كه دارند بیشتر در معرض سموم قرار دارند، بعد از ۱۰ روز روزه‌داری میزان سموم در بدنشان كه به بیشترین حد خود رسیده بود، به كمترین میزان خود رسید. به علاوه، روزه‌داری فرصت مناسبی برای تصحیح عادات بد غذایی نظیر خوردن وعده های غذایی سنگین، زیاده خواری و مصرف بیش از حد مواد غذایی است كه دارای افزودنی هستند. دكتر مظهری در زمینه سم‌زدایی بدن به كمك فرایند روزه‌داری معتقد است: <با كاهش ۵۰۰ تا ۶۰۰ كالری از انرژی روزانه نه تنها در طول این دوران آسیبی به بدن نمی رسد بلكه جرم گیری، سم زدایی و دفع موادی كه در طول یك ماه گذشته در اثر پرخوری و بد خوری دریافت گردیده اند، صورت می گیرد. در طول روزه‌داری فلزات سنگینی نظیر كادمیوم، جیوه و سرب كه ورودشان به بدن اجتناب ناپذیر است، دفع می‌شوند و همین امر بزرگترین كمك را به جوان سازی همه سلول‌های بدن می نماید.> از آنجایی كه در این ایام پرخوری كمتر اتفاق می افتد، در نتیجه سمومی كه اغلب از طریق غذا و آب آشامیدنی وارد بدن می گردند و عوارضی را به همراه دارند، كمتر به بدن رسیده و اندام‌ها چون فرصت بیشتری برای پاكسازی دارند، این مواد زائد را از بدن دفع می‌كنند. به این دلیل است كه متخصصین تغذیه توصیه می‌كنند كه افراد حتما در زمان‌هایی كه اجازه غذا خوردن دارند بهتر است كه هر چه بیشتر از مایعاتی نظیر شیر، آب، آبمیوه و چای استفاده نمایند

منبع : روزنامه سلامت