روزه‌داری برای مادران

یکی از شرایطی که هنوز هم، بسیار مورد سوال قرار می‌گیرد مساله بارداری در ماه مبارک است. آیا گرسنگی و تشنگی ناشی از روزه‌گرفتن در حین بارداری به جنین آسیبی نخواهد رساند؟
بارداری و روزه‌داری
مطالعات مختلفی در زمینه تاثیر روزه‌داری در زمان بارداری بر مادر و جنین، انجام گرفته است اما هنوز نتیجه قطعی دال بر ممنوعیت روزه‌داری در زمان حاملگی به دست نیامده است.
تحقیقات در زمینه اختلالات سوخت و ساز بدن مادران باردار نشان می‌دهد که تغییر سوخت و ساز مادر از تجزیه گلوکز به تجزیه چربی و ایجاد اجسام کتونی (نوعی ماده انرژی‌زا که در هنگام گرسنگی از تجزیه چربی‌ها در بدن تولید شده و به جای گلوکز برای تولید انرژی در بدن به کار می‌رود) می‌تواند تاثیرات نامناسبی بر رشد عصبی و رفتاری فرزندان بگذارد. در ماه‌های آخر حاملگی بخش اعظم اندام‌ها، بافت‌ها و ارگان‌های جنین کامل می‌شود و بدن نیاز زیادی به مواد غذایی برای رشد جنین دارد. جنین غذای مورد نیاز خود را مستقیما از طریق گلوکز خون مادر تامین می‌کند و مادر برای تامین ۵۰ تا ۷۰ درصد انرژی جنین، قند خود را از ذخایر چربی موجود در بدنش به دست آورده که خود منجر به افزایش تولید مواد کتونی (ستونی) در خون می‌شود. این ترکیبات از طریق جفت وارد گردش خون جنین و سبب ایجاد آسیب در سیستم عصبی جنین می‌شود.
طبق پیشنهاد یکی از دانشمندان مسلمان به نام پروفسور شهید اتر، امن‌ترین زمان برای روزه‌داری در سه ماهه دوم حاملگی (ماه ۴ الی ۶ بارداری) است و گرفتن روزه در قبل و بعد این دوران، منوط به اجازه پزشک متخصص زنان و وضعیت سلامت مادر است.
۳ ماهه اول بارداری، دوران بحرانی بوده و نسبت به وضعیت هر فرد، شرایط متفاوت خواهد بود. در صورت بروز عوارض گوارشی غیرقابل تحمل مانند استفراغ، سوزش سر دل و لزوم خوردن غذا در فواصل زمانی کوتاه‌مدت، مادر باردار به‌عنوان بیمار تلقی شده و نباید روزه بگیرد.
همچنین زنان بارداری که دچار فشار خون مزمن و یا فشار خون بارداری، دیابت و یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای هستند نیز از گرفتن روزه خودداری کنند. در صورتی که مادری با روزه‌داری دچار ضعف شدید شود، نباید روزه بگیرد زیرا کاهش قند خون مادر، خونرسانی به جنین را مختل کرده و بر روی هوش کودک تاثیر سوء دارد.
در صورتی که زن حامله از سلامتی کامل برخوردار باشد، با کمک و مشورت تیم بهداشتی و مراقبت کافی در دوران بارداری، می‌تواند روزه بگیرد و رژیم غذایی برای او باید به‌گونه‌ای باشد که از پروتئین، سبزیجات و میوه‌ها و خوراکی‌های شیرین مفید و مغذی مانند خرما در هنگام افطار و سحر به میزان بیشتری استفاده کند.
● شیردهی و روزه‌داری
از آنجا که در سال اول به ویژه ۶ ماه نخست، غذای انحصاری کودک، شیر مادر است و کودک انحصارا به شیر مادر وابسته است، مادران نباید روزه بگیرند چون ممکن است بدن مادر در ساعات پایانی روز، شیر کافی تولید نکند و در نتیجه رشد کودک آسیب ببیند. اسلام نیز موقتا مادر شیرده را از انجام این تکلیف الهی بازداشته و لیکن جبران آن را به زمانی غیر از شیردهی موکول کرده است اما در سال دوم کودک شیرخوار، به‌شرط اینکه کودک از ماه هفتم با غذای کمکی تغذیه شده باشد و از ۹ تا ۱۰ ماهگی نیز از غذای نرم تغذیه شده باشد، گرفتن روزه مانعی ندارد زیرا وابستگی شدید کودک به شیر مادر کاهش پیدا کرده و روزه‌داری باعث نرسیدن غذای کافی به شیرخوار نمی‌شود.
مادران شیرده با مصرف منابع غذایی حاوی پروتئین، کلسیم، آهن و انواع ویتامین‌ها در وعده‌های افطار و سحر و ما بین این دو وعده می‌توانند به نحو مطلوب به نوزاد شیر دهند و با مصرف مواد غذایی کم‌حجم اما مقوی همچون لبنیات کم‌چرب، آجیل خام و انواع گوشت‌ها به حجم شیرشان بیفزایند و طی روز نیز غذاهای کمکی را جایگزین شیر خود کنند.

منبع : روزنامه تهران امروز