کابوسی به نام بلیت گرانقیمت

سه سال پیش با حکمی از سوی دولت بلژیک برخی از شرکت‌های هواپیمایی ارزان قیمتی که اقدام به افزودن مبالغ خدمات مسافربری خود کرده‌ بودند، به دادگاه احضار ‌شدند. این تصمیم در راستای پشتیبانی از حقوق مصرف‌کنندگان بلژیکی و پس از اینکه دو شرکت هواپیمایی ارزان قیمت در این کشور که بلیت‌های ارزان قیمت می‌فروختند‌ با شروع تغییر و تحولات جهانی در بخش انرژی، قیمت‌های خود را افزایش دادند، گرفته شد.
مدعی‌العموم در آن هنگام معتقد بود این شرکت‌ها باید در پیشگاه دادگاه به خاطر افزودن نرخ‌های دروغین به قیمت بلیت‌های ارزان‌قیمت خود جواب پس دهد و در بسیاری از موارد نیز زیان وارد شده به مشتریان را جبران کند تا به این ترتیب سایر شرکت‌های هواپیمایی نیز از انجام چنین اقدام‌های مشابهی صرف نظر کنند.
دولت بلژیک در تمام مراحل پیگیری این پرونده بر حفظ حقوق مشتری و اجرای قانون پشتیبانی از حقوق مصرف‌کنندگان تاکید می‌کرد غافل از اینکه ظرف یکی دو سال آتی آن روی سکه چنان رخ می‌نمایاند که دیگر چاره‌ای جز افزایش بهای بلیت از سوی شرکت‌های هواپیمایی نه تنها در بلژیک بلکه در کل دنیا وجود ندارد.
در آن زمان مبلغی به عنوان مالیات پرواز به نرخ بلیت‌ شرکت‌هایی که به اصطلاح در زمره شرکت‌های هواپیمایی ارزان قیمت قرار می‌گرفتند افزوده می‌شد و این رقم تا ۲۰۰ یورو هم برای مشتری لحاظ شده بود‌. همچنین آنجایی که این شرکت‌ها بلیت‌های ارزان قیمت خود را تنها روی اینترنت و با استفاده از کارت‌های اعتباری در اختیار مشتریان قرار می‌دهند، مبلغی نیز به عنوان خدمات حمل بار از کارت‌های آنان کم می‌شد که این بخش به هیچ عنوان قانونی نبود و مسوولان شرکت‌های هواپیمایی پس از چندی این عمل خود را تنها راهکاری برای کاهش تنش‌های روانی ناشی از افزایش قیمت بلیت در مشتریان خود، توجیه کردند. در همان زمان نیز زمزمه افزایش بهای جهانی انرژی فرا رسیدن روزهایی را نوید می‌داد که دیگر به هیچ وجه نمی‌توان جلوی افزایش بهای سفرهای هوایی را گرفت و اصرار دولت و مقامات بلژیکی برای مقابله با گران کردن خدمات شرکت‌های هوایی از همین جا نشات می‌گرفت. اینک روزهای بسیاری از آن هنگام می‌گذرد و بهای سوخت در دنیا به معنای واقعی کلمه سرسام‌آور، افزایش یافته است به طوری که تمام صنایع تحت تاثیر این تغییر و تحولات جهانی دچار دگرگونی اساسی شده‌اند و اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان حتی ابرقدرت‌های اقتصادی دچار بحران و رکود شده است.
صادرات در کشوری همچون چین تا حدود زیادی در آستانه تعطیلی است زیرا دیگر برای کشورهای اروپایی صرف نمی‌کند که برای خرید اجناس مورد نیاز خود از آن سوی دنیا کرایه‌های سنگین حمل و نقل را متحمل شوند.
کمپانی‌های بزرگ خودروسازی که روزگاری حرف اول را می‌زدند نیز ناگزیر شده‌اند برای جلوگیری از ورشکستگی کامل دست به تغییراتی در خط تولید اتومبیل‌های لوکس و پرمصرف خود بزنند. از سوی دیگر اعتصاب‌های پیایی کارمندان فرودگاه‌های بزرگ در سراسر اروپا نیز عمق زخمی که افزایش بهای انرژی بر پیکره صنعت حمل و نقل هوایی وارد کرده‌ است را دو چندان می‌کند.
اعتصاب‌های اخیر و تعطیلی‌های پیایی در فرودگاه بروکسل که از سوی کارمندان خدماتی و کارگرانی که مسوول جابه‌جایی چمدان و کیف‌های هزاران مسافر سرگردان که پروازهای‌شان لغو و یا تاخیر داشته ،بالغ بر یک‌میلیون یورو خسارت به بار آورده و به معنای واقعی کلمه کار این فرودگاه را نیمه فلج کرده است به طوری که کارشناسان اقتصادی اعلام کرده‌اند در صورت ادامه این وضعیت تا پایان ماه بهتر است به طور کامل فعالیت‌های فرودگاه را تعطیل کرد؛ چرا که هر روزی که از اعتصاب و تعطیلی‌های این چنینی بگذرد در واقع مساوی پرداخت خسارتی است که برای جبران هر ساعت آن باید یک سال فعالیت مستمر کرد ضمن اینکه رویارویی با اعتصاب و تعطیلی‌های غافلگیرکننده تنها موجب از بین رفتن اعتبار این فرودگاه بزرگ بین‌المللی در بین دیگر کشورها می‌شود که به این سادگی‌ها هم نمی‌توان آن را به جایگاه اولیه خود برگرداند.
مدیران فرودگاه بین‌المللی بروکسل معتقدند که سردرگمی مسافران و جابه‌جایی بدون سرانجام بارهای آنان در این هفته‌های اخیر به قدری به اقتصاد فرودگاه صدمه زده‌است که به نظر می‌رسد نه تنها شرکت‌های هواپیمایی بلژیک بلکه تمامی کارمندان و خدمه فرودگاه بین‌المللی بروکسل باید به فکر شغل دیگری باشند؛ چرا که تمام اعتبار و آبروی حرفه‌ای خود را ظرف چند هفته آن هم به خاطر افزایش بهای سوخت در بازار جهانی از دست داده‌اند. با وجود این، اخبار تازه از اقصی نقاط اروپا جان تازه‌ای به کالبد از رمق افتاده بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی و فرودگاه‌هایی که ناظر مسافران ناراضی و کارمندان در حال اعتصاب هستند، دمیده است.
روزنامه‌های هلندی اعلام کرده‌اند که شرکت هواپیمایی بروکسل ایرلانز، در اقدامی متهورانه بلیت‌های ارزان قیمتی را برای کشورهای اروپایی صادر خواهد کرد که از ماه آینده وارد چرخه سفرهای هوایی می‌شود.
این بلیت‌ها مخصوص سفر به شهرهای بزرگ اروپا است و با شرایط خاص اما ارزان از ماه سپتامبر سال جاری در اختیار مشتریان قرار خواهد گرفت، البته در گام اول بلیت‌های مذکور به افرادی با شرایط خاص همچون پزشکان، استادان و محققان، روسای شرکت‌های اقتصادی، بیمارانی که برای درمان نیاز به سفر دارند، سیاستمداران و ...داده خواهد و در مراحل بعدی در اختیار سایر فاراد قرار می‌گیرد.
به نظر می‌رسد که شرکت هواپیمایی بروکسل ایرلانز تصمیم گرفته‌است تا پای خود را جای پای شرکت‌های بزرگ هواپیمایی اروپا همچون لوفتهانزا، بریتیش ‌ایرویز، KLM، ایرفرانس، آلیتالیا و ... که همواره از روش‌‌هایی مشابه برای پر کردن صندلی‌های خالی هواپیماهای استفاده می‌کرده‌اند بگذارد به خصوص که آنها در شرایط خاص به برخی از مشتریان خود تخفیف‌های ویژه‌ای می‌دادند، اما اینک شرکت هواپیمایی بروکسل ایرلانز، بلیت‌های ارزان‌قیمت را برای مشتریان خود در سرتاسر اروپا صادر می‌کند.
این تصمیم به دنبال وضعیتی که از ماه‌های گذشته بر صنعت حمل و نقل هوایی بلژریک حاکم شد، گرفته شد. آنها به دلیل قرار گرفتن در فصل تعطیلات، افزایش بهای سوخت، افزایش میزان مالیات بر سوخت، گران‌شدن قیمت بلیت هواپیماها‌ و بی‌رغبتی مردم برای استفاده از خدمات سفرهای هوایی تصمیم به بررسی شرایط جدید و اجرای راهکارهای تازه‌ای برای جلوگیری از سقوط خود کردند.
تعطیلات تابستان ۲۰۰۸ در قیاس با سال‌های گذشته اندکی متفاوت در حال سپری شدن است. نتایج نظرسنجی‌های انجام شده نشان می‌دهد که اکثر مردم اروپا ترجیح می‌دهند پس از پایان تابستان برای سپری کردن تعطیلات سالانه خود برنامه ریزی‌کنند و به مسافرت بروند. آنهایی هم که برای تعطیلات تابستانی خود برنامه‌ریزی کردند استفاده از هواپیما را برای رسیدن به مقصد مورد نظر در آخر لیست قرار داده‌اند، به همین دلیل هم تابستان امسال مساوی با پروازهای نیمه خالی بود که کشوری را به مقصد کشوری دیگر در اروپا می‌پیمود و مسافران دلچرکین از نرخ بالان بلیت را از شهری به شهر دیگر منتقل می‌کرد. این رویداد برای شرکت‌های هواپیمایی اروپا بسیار نادر و غیر قابل تصور است؛ چرا که در این قاره همواره هزینه سفر با هواپیما در مقایسه با هزینه سفر با اتومبیل‌های شخصی یا قطار ارزان‌تر تمام می‌شد و مردم مگر در مواقعی خاص ترجیح می‌دادند برای صرفه جویی در وقت و هزینه‌هایشان با هواپیما مسافرات کنند، اما اکنون داستان طوری دیگری پیش می‌رود. به همین دلیل هم شرکت هوایپمایی بروکسل‌ایرلاینز برای جلوگیری از ورشکستگی کامل قیمت پرواز به برخی از شهرهای اروپایی را شکسته و دست به تبلیغات گسترده‌ای در این زمینه زده است و مشتریانش را ترغیب می‌کند تا بدون درگیر شدن در حاشیه اخبار افزایش بهای جهانی سوخت از خدمات ویژه این شرکت استفاده کنند. کارشناسان صنعت حمل و نقل معتقدند که بروکسل ایر‌لاینز با این اقدام خود رسما اعلام جنگ کرده است و با این حرکت خود پا به میدان نبرد با سایر شرکت‌های هواپیمایی می‌گذارد که ممکن است بسیار خطرناک هم باشد و عاقبت چندان خوشی نداشته باشد. آنان بر این باورند که این احتمال وجود دارد که مشتریان در نخستین گام به شدت از چنین ایده‌ای استقبال کنند، اما واقعیت این است که شرکت‌های بزرگ‌ و نیرومند هواپیمایی به سختی شرکت‌های هواپیمایی کوچکی همچون شرکت هواپیمایی بروکسل ایرلاینز اجازه خواهند داد که با چنین ایده‌ای برای خودش جولان دهد و خیلی زود نقشه حذف آنها را در چنین بازی خواهند کشید و رقیب را به طور کامل از بازار حذف خواهند کرد.
به همین دلیل هم شرکت هواپیمایی بروکسل‌ایرلانز از سه شرکت بزرگ هواپیمایی وان ورلد (One World)، اسکای تیم (Skyteam) و استار آلیانس (Star Alliance) دعوت کرده‌است تا به عنوان هم پیمان و متحد برای اجرای این سیاست به او ملحق شوند، چرا که به این ترتیب شرکت هواپیمایی بروکسل‌ایرلانز از شانس‌ بیشتری برای ادامه بقا در برابر استراتژی‌های احتمالی که شرکت‌های بزرگ هواپیمایی ممکن است در قبال ایده‌ جدید آنها، به کار خواهند گرفت، برخوردار می‌شوند و به سختی از میدان مبارزه خارج می‌شوند.

نفیسه حقیقت جوان
منبع: اینترنشنال هرالد تریبیون

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد