بزرگداشت دکتر علی شریعتی

به گواه تقویم، ‪ ۲۹‬خرداد ماه سالروز شهادت اندیشمندی مسلمان و ایرانی به نام دكتر"علی شریعتی" است كه به‌حق سهم بسزایی در روشنگری در عرصه‌ایران قبل از انقلاب بر عهده داشت.
در توصیف جایگاه و ارزش علمی شریعتی همان بس كه تاكنون كمتركسی رامی‌توان یافت كه مانند او در فضای گفتمانی و روشنگری قبل از انقلاب در دو حوزه دین و سیاست صراحت بیان و تاثیر كلام داشته‌باشد.
شناخت اندیشه شریعتی نیازمند تاملی ژرف در تفكرات و مطالعاتی است كه وی در طول سال‌های كسب كرد.
شاید به همین دلیل و با توجه به‌تغییرات چشمگیری كه به خصوص پس از انقلاب در حوزه اندیشه سیاسی شكل گرفته به سختی بتوان ماهیت و شاكله اصلی اندیشه شریعتی را شناخت و این به دلیل گسستی است كه (خواسته یا ناخواسته) میان فضای انقلاب با گفتمان قبل از انقلاب افتاده است.
اندیشه روشنفكری دینی نزد شریعتی دارای ابعادی عمیق و متاثر از تعالیم دینی و آكادمیك وی است كه با شخصیت درونی وی در هم آمیخته و هارمونی سحرانگیزی را در فضای سیاسی و به خصوص در افكار روشنفكران ایجاد كرد.
تاثیر اندیشه شریعتی بر جریان روشنفكری سالهای ‪ ۱۳۴۵‬تا ‪ ۱۳۵۷‬از چنان قوام و دوامی برخوردار است كه با گذشت بیش از ربع قرن، هنوز در حوزه‌های مختلف می‌توان نشانه‌های محكمی از اندیشه وی را یافت.
تاثیر این اندیشه در جریان یادشده تاجایی است كه جز در پاره‌ای از موارد نمی توان به جز سخنان شریعتی را (البته با بیانی دیگر) از زبان شخصیت‌های برجسته حوزه‌های اندیشه دینی و سیاسی شنید و ملاحظه كرد.
به عبارت دیگر،افكار،نوشته‌ها، سخنان و اندیشه‌شریعتی از چنان بازتابی در حوزه اندیشه نوین دینی و سیاسی برخوردار است كه با اندكی تسامح می‌توان بسیاری از یافته‌های جریان روشنگری در سال‌های اخیر را ناشی از (و یا برداشتی) "اندیشه و تفكر" وی دانست.
برخی از مخالفان اندیشه شریعتی كوشیدند تا در نوشته‌ها و تفسیرهای خود وی را متهم به "التقاط گرایی " كرده و یا به نوعی او را به "بنیادگرایی سلفی " تشبیه كنند كه به نظر می‌رسد نه‌در آثار و نه در اندیشه شریعتی سنخیتی با این موضوعات وجود ندارد و اساسا شریعتی با ارایه اندیشه‌ای نو در حوزه "معرفت شناسی" دین و از منظر جامعه شناختی رویه‌ای مخالف و نقیض سلفی گری و دگماتیسم را ارایه داد.
بدون تردید اندیشه شریعتی مبتنی بر اسلام اصیل و بر پایه آموزه‌های مكتب تشیع و با توجه به گفتمان حاكم بر فضای زمان خود، پارادایمی خلاق و نوآور محسوب می‌شود.
شریعتی با الهام از روح مكتب تشیع به نقد "ایدئولوژی متحجر و متصلب" پرداخت و با ارایه گفتمانی جدید توانست بسیاری از جوانان را به خود جلب كند و ضرورت گفتمان ایدئولوژیك مبتنی بر مكتب ناب اسلام را نزد آنان احیا گرداند.
این دریافت به همراه احساس خطری كه وی از ترویج و گسترش فرهنگ ابتذال و مصرف گرائی كه با تبلیغات شدید وسایل ارتباط جمعی همراه بود و بیم آن می رفت كه گرایشات به غرب به بالاترین حد خود برسد، منجر به پایه‌گذاری روشی نوین و جذاب برای معرفی هر چه بهتر دین و سیاست توسط وی شد كه به حق باید وی را در تبیین این روش موفق دانست هر چند كه همین موضوع نیز در نهایت موجب شهادتش شد.
زمان‌گویای آن است كه چگونه نامش جاودان و اندیشه‌اش در"بازگشت به‌خویشتن" پایدار ماند.
علی در سال ‪ ۱۳۱۲‬در خراسان متولد شد و سرانجام پس سال‌ها مبارزه و تلاش در ‪ ۲۹‬خرداد سال ‪ ۱۳۵۶‬در شرایطی مشكوكی در "ساتمپتون انگلستان" توسط عامل رژیم شاه به شهادت رسید و در سوریه به خاك سپرده شد.
درپایان باذكر چند جمله از سخنان دكتر چمران (كه ‪ ۳۱‬خردادماه نیز شهادت این بزرگ مرد تاریخ ایران اسلامی است) بر مزار شریعتی كه درسال ‪ ۱۳۵۶‬ایراد شد، یاد و نام این متفكر و اندیشمند مسلمان را گرامی می‌داریم.
"ای علی ، تو مفهوم واقعی اسلام را در معركه حیات نشان دادی و برتری بی‌چون و چرای آن را بر مكاتب فكری دیگر ثابت كردی ، تو اصالت انقلابی اسلام را از زیر پرده‌های جهل و وسواس و تقیه بیرون كشیدی و ضرورت مبارزه و التزام ایمانی ، و مسئولیت اجتماعی را معرفی كردی و اعجاز شهادت را نشان دادی و انسان را از زیر بار جبر و ذلت تسلیم آزادی كردی ، تو پرچم رسالت بزرگی را به دوش كشیدی ، رسالت انسانیت ، حق و عدالت ، مبارزه با ظلم و ستم ، اسلام واقعی و تشیع حسینی و هزاران مومن ملتزم مسئول گرد پرچم تو جمع آمدند. و دست به مبارزه‌ای بی‌امان زدند ، عده‌ای شربت شهادت نوشیدند و عده‌ای دیگر در انتظار شهادت و فداكاری و جانبازی می‌كنند.
ای علی ، در تاریخ معاصر ایران ، تو مصدق بزرگ را با خمینی عالیقدر پیوند دادی و بینش سیاسی را با روح خداپرستی در امیختی ، فرهنگ ملی و غنی تاریخی ما را با علم جدید و شیوه‌های نوین مجهز كردی، خدا را از تجرد خشك آزاد نمودی و او را از آسمان‌های سرد و دور به قلب گرم و پر تب تاب اجتماع وارد كردی و دین را از زاویه مسجد بیرون كشیدی و در صحنه حیات در خدمت مردم به كار انداختی و هیج گاه حقیقت را فدای مصلحت نكردی.

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا