چالش‌ها و تحولات فراروی صنعت خودرو و قطعه‌سازی جهان در سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۰۸

بر اساس تازه­ترین یافته­های مؤسسه مشورتی PWC؛ هزینه­های فزاینده سوخت؛ موضوع کاهش آلاینده­های CO۲؛ نوسانات نرخ ارز و تغییرات مرتبط با رفتار مشتری و یک فضای اقتصادی چالش برانگیز، صرفاً برخی از مشکلات پیش­روی صنعت خودروی جهان به­شمار می­روند.
بنابر پیش­بینی سال ۲۰۰۸ این مؤسسه، صنعت خودرو طی سال­های ۹-۲۰۰۸ علاوه بر پاسخ­گویی به زنجیره روبه رشدی از فشارهای کسب و کار[۱] و قانون­گذاری[۲]، چالش­ها و دگرگونی­های صنعتی عمیقی را نیز در کنار خود خواهد داشت.
«در این میان، عمده­ترین فرصت­ها برای خودروسازان و قطعه­سازانی خواهد بود که راه­حل­هایی را در این فضای دگرگونی ساختاری فراهم کنند. چالشی کاملاً بدیهی مربوط به توانمندی خودروسازان غربی برای ایجاد سازگاری بین وضعیت دوگانه موجود بین بازارهای اشباع­شده و در حال ظهور می­باشد».
طی سال ۲۰۰۷، فروش خودروی روسیه رشدی ۶۶ درصدی را نسبت به سال ۲۰۰۶ نشان داده­است. این رشد عملاً موجب شده­است تا روسیه با پشت سر گذاشتن کشور آلمان به بزرگترین بازار اروپا تبدیل شود. در شرایطی که اکثر خودروسازان به صورت گروهی به­سوی این بازار حرکت کرده­اند؛ ممکن است به­دلیل تداوم درصد پایین ساخت داخل قطعات تولیدی در کشور روسیه، در حوزه بهبود حاشیه سود با مشکلاتی روبه رو شوند. افزون بر این، روسیه با تولید ناخالص داخلی (GDP) سه برابر کمتر از کشور امریکا، با تورم بالا و مزیت رقابتی به سرعت کاهنده در حوزه تولید روبه­روست. همچنین زیر­ساخت­ها و نگهداری خودرو و امکانات تعمیر نیز همچنان با تقاضای به­شدت رو به رشد دست و پنجه نرم می­کنند.
به­رغم کاهش جهانی[۳] انتظار بر این­است که معاملات قابل توجهی در صنعت خودروی جهان روی دهد. با توجه به چشم­انداز دسترسی محدود به اعتبار و ریسک­های رکود اقتصادی[۴]، قیمت­های معاملات در سطحی پایین­تر قرار دارد و این امر، صنعت خودرو را برای خریداران جذاب­تر می­کند. اما این صنعت تا زمانی­که فرصت­­هایی را در اختیار خریداران قراردهد همچنان مورد علاقه آنان خواهدبود.
نام صنعت خودروسازی صرفاً در شرایط جهانی است که دوگانگی[۵] آشکار موجود بین بازارهای اشباع­شده و نوظهور موجب می­شود که خودروسازان استراتژی­های کاملاً متضادی[۶] را پیگیری کنند.
در منطقه امریکای شمالی به­دنبال بازسازی ساختاری سه خودروساز بزرگ امریکا (Detroit ۳) و یافتن راهی بسوی ایالت­های جنوبی امریکا و مکزیک؛ حرکتی به­سوی جنوب آغاز شده­است. در اروپا نیز به­دلیل عضویت اعضای جدیدی از منطقه اروپای شرقی و مرکزی؛ این دگرگونی به­سوی شرق بود­ه­است. انتظار می­رود طی سال­های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۵ رشد بازارهای نوظهور ۱۸ برابر رشد پیش­بینی شده در بخش خودروهای سبک بازارهای اشباع­شده باشد؛ طی همین دوره ۹۵ درصد از رشد تولید خودروهای سواری در بازارهای نوظهور، به­ویژه کشورهای BRICs (برزیل؛ روسیه؛ هند و چین) خواهدبود. رشد تولید این چهار کشور نیز بیش از ۵۸ درصد برآورد شده­است.
بازار خودروی اروپای غربی با فروش سالانه بیش از ۱۴ میلیون دستگاه از اواخر دهه ۱۹۹۰ بدون تغییر مانده­است. فقدان رشد پویا مهم­ترین ویژگی بازارهای اشباع­شده از جمله اروپای غربی است که در آن، چرخه­های جایگزینی خودرو و شرایط اقتصادی در واقع عوامل پیش­برنده تقاضا محسوب می­شوند. با این حال، ناآرامی­ فزاینده نسبت به اوضاع و احوال اقتصادی به واسطه ارقام بالای بیکاری در فرانسه، هزینه­های فزاینده اعتباری در انگلستان و همچنین هزینه­های رو به رشد زندگی در همه بازارها، در مجموع حاکی از آن­است که تصویر عمومی سال ۲۰۰۸ چندان رضایت­بخش نخواهد بود.
کشور ژاپن در سال ۲۰۰۷، بزرگ­ترین تولیدکننده انواع خودرو و کامیون در جهان بوده­است. اما حجم کلی تولید این کشور و سهم آن در میزان جهانی به ۱۵ درصد کاهش یافته­است. مهم­ترین چالش­های خودروسازان ژاپنی حفظ جایگاه رقابتی این کشور به­عنوان عمد­ه­ترین مرکز صادرات خودرو می­باشد. در این میان، دو نکته کاملاً اجتناب­ناپذیر به­نظر می­رسد. ژاپن در سال­های آینده فشارهای بیشتری را از سوی خودروسازان محلی در بازارهای فرامرزی شاهد خواهدبود و دوم اینکه کاهش بازارهای داخلی بیشتری را تجربه خواهد کرد.
«صنعت خودروی ژاپن با عوامل منفی متعددی رو­به رو است که هریک فشارهای خاص خود را بر خودروسازان وارد می­کنند. به­رغم عرضه مدل­های جدید و متنوع در سال ۲۰۰۷، تقاضای خودرو(در این کشور) با وجود تأثیر منفی دورنمای منفی اقتصادی بر اعتماد مصرف­کنندگان، همچنان کاهش یافته­است. افزون بر این سلامت مالی خودروسازان ژاپنی متکی بر مصرف­کنندگان امریکایی به­واسطه ترکیب پر مخاطره بازار در حال چالش امریکا و چین بشدت به لرزه درآمده­است.»
جمع بندی این گزارش، حاکی از آن­است که سال ۲۰۰۸ در واقع، سالی توأم با تغییرات صنعتی عمیق و چالش­ برای صنعت خودروسازی خواهدبود. در این بین، این صنعت می­بایست به زنجیره­ای از فشارهای کسب و کار (Commercial) و قانون­گذاری بشدت در حال رشد، پاسخ دهد. با وقوع تغییرات ساختاری در این صنعت؛ شمار قابل توجهی از معاملات نیز به­رغم بحران اعتباری جهانی و آشفتگی­های مربوط اقتصاد کلان، استمرار خواهد یافت.

نویسنده : محمدابراهیم فتاحی
منبع:
Price Water House Coopers(PWC), Profound shifts and challenges ahead of the auto industry, London, ۲۵ sept.۲۰۰۸.
[۱] Commercial
[۲] Regulatory
[۳] Global Downturn
[۴] Recessionary Risks
[۵] Dichotom
[۶] Diametrically Opposed

منبع : ماهنامه صنعت خودرو