تازه‌ترین یافته‌ها درباره وضعیت تأمین‌کنندگان قطعات خودرو در جهان

بر اساس تازه­ترین گزارش مؤسسه Roland Berger، فشارهای جهانی موجود بر تأمین­کنندگان قطعات خودرو طی سال ۲۰۰۷ نیز همچنان ادامه یافته­است. تقاضای خودروسازان برای کاهش قیمت­ها (Cost Cuts) و همچنین فشارهای موجود در بازار کالاهای اولیه (Commodity Markets) به خاطر افزایش سرسام­آور قیمت مواد اولیه از جمله این موارد به­شمار می­روند. این وضعیت در سال جاری نیز به خاطر بحران در بازارهای مالی جهانی و رکورد اقتصادی عمومی در بخش خودروسازی وخیم­تر شده­است. به رغم این وضعیت، سودآوری این بخش در سال ۲۰۰۷ با افزایش روبه رو بوده­است. در این میان، تأمین­کنندگان متوسط و بزرگ بویژه در مناطق اروپای غربی و ژاپن در مقایسه با روند عمومی در بازار، عملکرد بهتری داشته­اند. با این حال، بسیاری از تأمین­کنندگان برای چالش­های پیش­رو در چند سال آینده از آمادگی کافی برخوردار نیستند.
در این گزارش که بر اساس تحلیل شاخص­های مالی و عملکردی بیش از ۴۰۰ شرکت تأمین­کننده جهانی طی سال­های ۲۰۰۷-۲۰۰۱ تهیه شده، آمده­است که «تأمین­کنندگان قطعات خودرو بیش از هر زمان دیگری در رقابتی­ترین محیط بسر می­برند. افزایش قیمت مواد اولیه، رقابت از سوی تولیدکنندگان کشورهای کم­هزینه، تقاضای خودروسازان برای کاهش قیمت­ها و همچنین خواسته­های مرتبط با نوآوری­های هماهنگ با ملاحظات زیست­محیطی از جمله مواردی هستند که فشارهای همه جانبه­ای را بر آنان وارد کرده و انتظار می­رود که در آینده نیز افزایش یابد». همچنین بروز رکود شدید در صنعت خودرو طی ماه­های گذشته؛ خودروسازان را مجدداً به کاهش­های میلیارد دلاری هزینه­هایشان مجبور کرده­است. بنابراین دورنمای ماه­های پایانی سال ۲۰۰۸ و پیش­بینی سال ۲۰۰۹ چندان رضایت­بخش نیست.
● وضعیت مثبت سودآوری تأمین­کنندگان
سودآوری تأمین­کنندگان به­رغم فشارهای رقابتی فزاینده، طی سال ۲۰۰۷ در مجموع روندی مثبت داشته­است. طی این مدت، حاشیه سود پیش از بهره و مالیات این بخش (EBIT) ۴/۵ درصد و بازگشت به سرمایه به­کار گرفته­شده­ ROCE ۹/۱۱ درصد بوده­است، اما این بهبود سودآوری به­صورتی متوازن توزیع نشده­است. تأمین­کنندگان مستقر در اروپا، ژاپن و هند عملکرد مناسبی داشتند درحالی‌که تأمین­کنندگان منطقه آمریکای شمالی –و برای نخستین بار چینی­ها- با شرایط نامناسبی روبه‌رو بوده­اند. در حوزه اندازه شرکت­­­ها نیز این تصویر تفاوت بیشتری را نشان می­دهد. در این میان تأمین­کنندگان متوسط طی چند سال گذشته، رشد مثبتی را پشت سر گذاشته­اند. در حالی­که بسیاری از تأمین­کنندگان کوچک­تر و همچنین چند تامین­کننده برتر (در بین ۲۰ تامین­کننده برتر جهانی) با چالش­های فزاینده‌ای رو­به‌رو بوده­اند.
● چشم­انداز تیره و تار سال­های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹
با توجه به کاهش ۱۰ درصدی و بیشتر تولید انواع خودرو اعلام­شده برای نیمه دوم سال ۲۰۰۸؛ متوسط حاشیه سود جهانی (EBIT) برای تأمین­کنندگان طی ماه­های پایانی سال ۲۰۰۸ کمتر از ۵ درصد خواهد بود. البته رسیدن این رقم به حدود ۴ درصد در سال ۲۰۰۹ چندان دور از ذهن نخواهد ­بود. این امر عملاً سود­آوری این بخش صنعتی را به پایین­ترین رقم تاریخی خود در سال ۲۰۰۱ باز می­گرداند.
● اهرم­های موفقیت در سال­های آتی
در بخش فروش، مهم­ترین عوامل موفقیت در سال­های آتی تمرکز بر محصولات و بازارهای رشد آتی؛ علاوه بر گستره محصولات کنونی می­باشد. هدف؛ کسب سهم بازاری به میزان ۳۰-۲۰ درصد در یک یا دو بخش­بندی بازار است. همزمان؛ تنها عرضه محصولات نوآورانه حاشیه سودی به میزان بالاتر از رقم میانگین در آینده به دنبال خواهد­داشت. این دسته از محصولات عمدتاً گستره­ای از قطعات مرتبط با نیروی محرکه خودرو (Power train) نظیر موتورهای هیبریدی و برقی تا طراحی­های کاملاً متحول و انقلابی در خودرو را شامل می­شود. از دیگر سو، در بخش هزینه (Cost) برای کسب یک موقعیت برتر رقابتی تعیین جانمایی (Foot Print) جهانی بهینه کاملاً اساسی و تعیین­کننده است. این امر نه­تنها حوزه تولید بلکه به­طور فزاینده­ای بخش تحقیق و توسعه (R & D) را نیز دربر می­گیرد. در این میان، تأمین­کنندگان برتر وظایف کاملاً تعریف­شده­ و معینی مانند توسعه و تکوین نرم­افزارها را به مناطق کم­هزینه برون­سپاری می­کنند. و در این ارتباط هم­اکنون به­طور فزاینده­ای در حال انتقال، توسعه و تکوین مدول­ها و سیستم­های کامل نیز می­باشند. هزینه­های اداری نیز با روش­های استاندارد­سازی و برون­سپاری کاهش می­یابند.
در ارتباط با ساختارهای مالی، مدیریت برتر منابع[۱] یکی از ویژگی­های تأمین­کنندگان سود­آور­ است. شیوه­های اجرای این اقدام شامل به حداقل رساندن هزینه­های انبار­داری از طریق الگوهای تحویل بهنگام[۲]، افزایش دوره­های پرداخت یا به­کار‌گیری تخفیف[۳] امکان­پذیر است. با توجه به وجود بحران در بازارهای مالی و محیط کسب و کاربحرانی (Critical) تأمین­کنندگان خودرو از دیدگاه بانک­ها؛ موضوع مدیریت منابع بسیار اساسی و تعیین­کننده است.
«در حال حاضر، تأمین­کنندگانی که خطوط اعتباری بلند­مدت را با شرایط مطلوب برای خود ایجاد کرده­­اند، مزیت دارند. این روزها بانک­ها فاکتورهایی مانند مشتریان متنوع، موقعیت سایت در مناطق ارزان­قیمت و برنامه­های سرمایه­گذاری منعطف را کلیدی می­دانند».
● عدم آمادگی بسیاری از تأمین­کنندگان
به­طور کلی، تأمین­کنندگان در گذشته موقعیت­های قابل توجهی را کسب کرده­اند. با این حال، بسیاری از آنان برای مقابله با چالش­های جدید چندان آماده نیستند. برای مثال؛ کاهش آلاینده­های CO۲ چالشی مالی و تکنولوژیکی اساسی است.این امر، برای تأمین­کنندگان می­تواند به مثابه فرصت و ریسک باشد. چالش دیگر بویژه برای تأمین­کنندگان اروپایی، گسترش کسب و کار با خودروسازان آسیایی است. اما مطالعات انجام شده حاکی از آن­است­که درصد سهم فروش به این خودروسازان برای تأمین­کنندگان اروپا در حال رکود است و در بسیاری از موارد کمتر از ۱۰ درصد است.
در هر حال، بحران­های کنونی زخم­های عمیقی را برجای خواهند گذاشت. بسیاری از تأمین­کنندگان دارای عملکرد ضعیف، موفق به ادامه کار نخواهند شد و انتظار ادغام و تصاحب­های بیشتر و ورشکستگی[۴] آنان کاملاً طبیعی خواهد بود. در این بین، شرکت­های برتر پس از خروج از بحران، قدرتمندتر از گذشته خواهند بود چراکه بسیاری از رقبا بر اثر این تحولات به حاشیه رانده خواهندشد. این رقبا تا آن زمان، فشار بیشتری را بر تأمین­کنندگان به­واسطه رقابت در قیمت و نه نوآوری وارد خواهند ­کرد.

نویسنده : امور مطالعات و برنامه‌ریزی استراتژیک ساپکو
منبع:
Roland Berger- GAI, Eurotalk,Oct.۲۰۰۸ .
[۱] Excellent Resource Management
[۲] Just-in- Time
[۳] Discount
[۴] Insolvencies

منبع : ماهنامه صنعت خودرو