جذابیت های پزشکی در قالب داستان های جذاب

● برنامه های طولانی در دنیا
تلویزیون همواره دغدغه تامین برنامه برای پخش از کانال های متنوع خود را دارد. امروزه، دیگر برنامه های هفتگی کفاف نیازهای این رسانه را نمی دهد و تصمیم گیرندگان این رسانه ها مدت هاست که بخش عمده ای از انرژی خود را بر تولید برنامه هایی با تعداد قسمت بالا متمرکز کرده اند.
این مساله گذشته از کاهش هزینه های تولید چنین برنامه هایی، می تواند اهداف برنامه سازی را نیز به شکل بهتری محقق کند. این شیوه برنامه سازی سال هاست که در دنیا رایج است اما در کشور ما کمتر مورد بهره برداری قرار گرفته است و تنها در چند سال اخیر آن هم در قالب تولید نوع خاصی از برنامه های طنز اصطلاحاً نودشبی مورد بهره برداری قرار گرفته است.
● محدودیت های ما
می گویند هرچه موقعیت داستانی که نویسنده به آن می پردازد فراگیرتر باشد، مخاطبان بیشتری به آن اثر توجه می کنند. به همین دلیل است که اکثر نویسندگان به موقعیت هایی همچون عشق، ازدواج، مرگ و... می پردازند.
در این میان یکی از موقعیت هایی که همواره مورد توجه نویسندگان قرار می گیرد، موقعیت های مرتبط با مسائل پزشکی است. به همان ترتیبی که هر انسانی در طول زندگی خود بارها به مساله مرگ می پردازد و به همان ترتیبی که بارها دچار مشکلات و مسائل عاطفی می شود، قطعاً گذرش به بیمارستان یا یک مرکز درمانی هم افتاده است.
اساساً این موقعیت برای هر نویسنده ای وسوسه برانگیز است. در چنین مکانی است که افراد مختلف از طبقات مختلف با هم برخورد می کنند و موقعیت های جذاب نمایشی به وجود می آید. البته در کشور ما تا به حال تجربه جدی و تاثیرگذاری در این زمینه انجام نشده است. شاید دلیل آن نیز این باشد که پرداختن به قشر پزشکان همواره جزء خط قرمزهای داستانی بوده و در مواردی نیز که به این موضوع پرداخته شده، نه تجربه ها چندان موفق بوده و نه خاطره های خوشی از این مساله باقی مانده است.
● استرالیایی های دوست داشتنی
سریال پرستاران چند سال است از شبکه اول سیما پخش می شود. این سریال تقریباً تمامی عناصر جذاب یک برنامه تلویزیونی را در خود جمع کرده است. عناصری همچون استفاده از چهره های جوان و جذاب، ریتم جذاب و پرتحرک، ماجراهای رقیق عاشقانه و...مجموع این عوامل در کنار هم قرار گرفته تا از این اثر، اثری دیدنی و جذاب تولید کند.
اتفاق ها و حوادث این داستان در بخش ۱۷ یک بیمارستان رخ می دهد. رابطه صمیمانه ای میان پرستاران و بیماران در این محل وجود دارد. به همین سبب است که رخ دادن قصه های گوناگون قابل باور است. این قصه ها معمولاً به شیوه مشترک و واحدی روایت می شود. به گونه ای که با ورود هر بیمار به این فضا قصه تازه ای به وجود می آید و پیگیری می شود. سوژه های این قصه ها چندان پیچیده نیست. نویسندگان نیز تلاشی برای غافلگیر کردن مخاطب ندارند. به دلیل نزدیکی به جریان عادی زندگی در این داستان است که مخاطب این داستان ها را با دقت دنبال می کند و از تماشای آنها خسته نمی شود.
● پرستاران چگونه به تلویزیون آمدند
این سریال حدود پنج سال قبل از یک کمپانی واسطه خریداری شد. مسوولان تلویزیونی پس از تشخیص قابل پخش بودن این برنامه آن را خریداری کردند. ابتدا قرار بود این سریال از شبکه پنج سیما پخش شود اما بنا به دلایلی، این سریال راهی شبکه اول شد.
پرستاران در بیش از ۱۵۰ قسمت تهیه شده است. مانند اغلب سریال های داستانی، برخی از قسمت های این سریال همزمان با پخش دوبله می شود.
این سریال محصول شبکه هفت کشور استرالیا است. هر قسمت آن نیز توسط یک کارگردان مقابل دوربین رفته است. از میان کارگردان های آن می توان به پیتر فیسک، ریچارد جاسک و گرانت براون اشاره کرد. پرستاران در زمان پخش خود یکی از سریال های پرطرفدار در میان مخاطبان استرالیایی بوده است. برخی از شبکه های استرالیا، هنوز هم برخی قسمت های آن را پخش می کنند.
در مورد شیوه های تولید آن نیز نکات جالبی وجود دارد. مثلاً تیمی از کارشناسان پزشکی و دارویی در مراحل مختلف نگارش فیلمنامه و تولید سریال حضور داشتند تا آنچه که به تصویر کشیده می شود به واقعیت نزدیک باشد. بازیگران نیز از میان چهره های حرفه ای و فارغ التحصیلان رشته های بازیگری مدارس هنری این کشور انتخاب شده اند. پرستاران تاکنون دو جایزه مهم تلویزیونی را به خود اختصاص داده است. جایزه اول از سوی اتحادیه به این سریال به عنوان طولانی ترین سریال اپیزودیک سال ۲۰۰۱ تعلق گرفت و جایزه دوم نیز که جایزه طلایی است به جورجی پارکر ایفاگر نقش پرستار سالیوان اهدا شد.
● جذابیت ها
لوکیشن اصلی این سریال بخش ۱۷ بیمارستان آل سنتر شهر سیدنی است. البته دست اندرکاران به این نکته مهم واقف بوده اند که تمرکز لوکیشن نباید باعث یکنواختی فضاهای تصویری برای بیننده شود. به همین دلیل می بینیم که در همین فضای نسبتاً محدود، تنوع زیادی در زمینه دکور، لوکیشن، لباس، صحنه پردازی، نورپردازی و... شده است.
البته این استانداردها در اکثر سریال های خارجی رعایت می شود و در ترکیب مواد صحنه با مساله تصویربرداری، ترکیب دلنشینی فراهم شده است. به گونه ای که برخلاف سریال های رایج که در فضای بیمارستانی رنگ های سردی همچون خاکستری غالب است و دوربین تحرک کمی دارد، اینجا عکس این شیوه به کار گرفته شده است. حتی رنگ سفید که رنگ قالب این فضا می توانست باشد در کمتر موردی به صورت منفرد به کار گرفته می شود.
در کلیت این فیلم کمتر پلان ثابتی دیده می شود. نماهای حرکتی نیز تنها به صحنه های اکشن محدود نمی شود. به گونه ای که در صحنه هایی همچون گفت وگوهای دونفره نیز شاهد تنوع پلان زیادی هستیم و با کات های سریع، تنوع خوبی در زمینه تصویر دیده می شود.
● جذابیت های دیگر
همیشه صرف روایت یک قصه نمی تواند برای مخاطب جذابیت طولانی مدت ایجاد کند. یکی از برجستگی های سریال پرستاران نیز توجه به جذابیت های نهفته در دل داستان است. مواردی همچون اهدای عضو وقتی در دل داستان قرار می گیرد، جذابیت هایی را نیز در لایه های زیرین داستان به وجود می آورد و به اثر جنبه آموزشی هم می دهد.
گذشته از جنبه سرگرم کنندگی این برنامه ها، تماشای آن می تواند الگوی خوبی برای برنامه سازی ما قرار بگیرد. به نظر شما تمام تلاشی که در یک برنامه پزشکی برای القای پیام های بهداشتی صورت می گیرد، نمی تواند در قالب چنین برنامه ای ارائه شود؟ و آیا ارائه چنین پیامی نمی تواند مخاطبان بیشتری را به سوی یک برنامه جلب کند؟

رضا استادی

منبع : روزنامه شرق