یانگوم جواهری در سیما

روزگاری کره جنوبی از گیسوان سیاه و براق دخترانش برای حضور در بازارهای جهانی بهره می برد و این گیسوان زیبا از راه دور، زینت روی زنان غربی می شد. روزگاری کره جنوبی از تنه درختان مرغوبش بهترین پایه ها را برای لم دادن مشهورترین مردان در این سوی دنیا می ساخت.و روزگاری دیگر گیاهان نادر و کمیاب اش را برای درمان دردها به پیشکش می فرستاد.
اما اکنون کره جنوبی لحظه به لحظه گوی سبقت را از پیشرفته ترین کشورها می رباید به گونه ای که یکی از قدرتمندترین کشورها در زمینه ساخت اتومبیل محسوب می شود.
یک روز چشم باز کردیم و دیدیم به راحتی با یک تکل جانانه توپ را از زیر پایمان گرفت و ما را که فکر می کردیم در فوتبال آسیا حرف های زیادی برای گفتن داریم جا گذاشت و حالا هم در زمینه سریال سازی (یکی از ضعف های ما یعنی کمیت بالا و کیفیت پایین) دنیا را شگفت زده کرده است.
مجموعه تلویزیونی «جواهری در قصر» با نام اصلی «یانگوم بزرگ» محصول سال ۲۰۰۳ شبکه MBC کشور کره جنوبی است.
«یانگوم» درامی تاریخی از زندگی واقعی دختری است که از ده سالگی به آشپزخانه سلطنتی می رود و بعدها به مقامی می رسد که تا آن زمان هیچ زنی به این درجه ارتقا پیدا نکرده است.
این مجموعه ۵۴ قسمتی به عنوان بهترین ساخته در طول تاریخ سریال سازی کشور کره جنوبی محسوب شده و طی سال های اخیر از پرمخاطب ترین مجموعه ها در دنیا و به خصوص کشورهای آسیایی به شمار می رود. بهانه اصلی من از پرداختن اجمالی به این مجموعه نه با هدف نقد (که در این مجال نمی گنجد) بلکه به عنوان مقایسه ای از آن با مجموعه های تلویزیونی خودمان است که شاید پاسخی برای علل بحران در این مقوله باشد.
۱) فیلمنامه:
اولین موردی که در جریان سریال سازی ما به عنوان ضعف عمده به آن اشاره می شود موضوع (طرح اولیه) و فیلمنامه است. برنارد شاو در این باره می گوید؛ طرح یک نمایشنامه مثل نت های موسیقی است گرچه تکراری، اما می توان از آن آهنگ های متفاوتی ساخت. با این گریز اشاره ای می کنم به طرح اولیه داستان یانگوم؛ «دختری که سعی می کند تا یاد بگیرد بهترین غذاها را بپزد تا روزی بانوی آشپزخانه سلطنتی باشد.»
آیا نظیر این طرح می تواند دستمایه ای برای یک داستان ایرانی باشد، آیا کسی از این طرح استقبال می کند تا به جاده فیلمنامه برسد و اگر هم بر فرض این اتفاق بیفتد آیا می تواند بستر مناسبی برای فراز و نشیب ها، تعلیق و کشمکش هایی باشد درخور یک مجموعه تلویزیونی؟ آیا می توان فیلمنامه ای نوشت که به رغم طولانی بودن بدون آنکه محور داستان از قهرمان آن فاصله بگیرد و بدون حاشیه های بی مورد و خسته کننده پیش رود؟
اما جواهری در قصر از فیلمنامه ای بسیار منسجم، پرکشش و محکم برخوردار است. فیلمنامه ای که می تواند الگویی باشد برای آنهایی که می نویسند و درسی باشد برای آنهایی که می خواهند بنویسند.
۲) کارگردانی:
داستان را می نویسیم، فیلمنامه خوبی از آب درآمده است و حالا باید آن را ساخت. در مجموعه جواهری در قصر میزانسن و دکوپاژ استادانه حرف نخست را می زند. دوربین به گونه ای حرکت می کند که نگاه ما را با خود به این سو و آن سو می کشاند. اتفاق های ساده آنقدر خوب به تصویر کشیده می شوند که زمان را فراموش می کنیم. ضرباهنگ فیلمنامه و کار به اندازه ای همگون است که ما نیز از این رابطه تنگاتنگ احساس رضایت می کنیم؛ شاخصه ای که در مجموعه های ایرانی معمولاً جای خود را به سردرگمی می دهد، سردرگمی ای که معمولاً موجب اختلاف بین نویسنده و کارگردان نیز می شود.
۳) انتخاب بازیگر (Casting) بازی های درخشان:
یونگ آی لی بازیگر ۳۵ ساله جواهری در قصر که شخصیت اصلی یعنی یانگوم را بازی می کند حضور چشمگیری دارد. یونگ آی (در کره جنوبی نام خانوادگی قبل از اسم می آید) به دور از خودنمایی که ضعف خیلی از بازیگران جوان تلویزیونی است در شخصیت یانگوم حل می شود تا جایی که نقش اش را بیشتر از خودش به تصویر می کشد و موجب همذات پنداری ما می شود.
یونگ آی لی- بازیگر، خواننده و موزیسین مطرح کره- بعد از بازی در جواهری در قصر به شهرت جهانی رسید.
وی متولد آخر ژانویه ۱۹۷۱ در سئول ،تحصیلکرده کشور آلمان است و به چند زبان تسلط دارد و اینک بازی درخشان او در نقش یانگوم راه وی را به سوی هالیوود هموار کرده است. وی تاکنون دو بار به عنوان بهترین بازیگر زن کره انتخاب شده است. کیو-یانگ-می بازیگر نقش «بانو هن» یکی دیگر از بازیگران موفق این مجموعه است. او بیشتر از اینکه با کلمات بازی کند و در ادای دیالوگ ها تبحر داشته باشد با میمیک چهره اش هر حسی را به مخاطب القا می کند.
بانو هن مربی و مراد یانگوم، دوست قدیمی مادر اوست که عاطفه ای مادرانه نسبت به وی دارد. این شخصیت در مقابل بانو چویی قرار گرفته که نقش آن را ژان می ری به عهده دارد.نکته قابل توجه دیگر انتخاب ژان می ری یکی از زیباترین و محبوب ترین چهره های کره جنوبی است.
و از نظر ظاهری از «کیو یانگ می» طرفداران بیشتری دارد اما در اینجا نقش بانو چویی که منفورترین نقش در این مجموعه است را بازی می کند.
بازی ها به قدری حساب شده و بی نظیر است که حتی یک لحظه به فکر بیننده خطور نمی کند می توان بازیگران نقش بانو هن و بانو چویی را باهم جابه جا کرد و این یکی دیگر از نقاط قوت مجموعه سازی است. مشکلی که ما با آن روبه رو هستیم.چرا که نه بازیگر به راحتی زیر بار می رود و نه سازندگان چنین ریسکی می کنند.
۴) حضور «عشق» و «نفرت» در حاشیه نه در متن:
مجموعه جواهری در قصر بر واژه «استقامت» و به قامت «دانستن» استوار است. عشق یا نفرت گرچه در آن موج می زند اما نگاه اصلی نیست.افسر مین ژان گو با بازی این هی جی بازیگر ۳۲ ساله کره ای به نام یانگوم علاقه مند است و یانگوم نیز به او بی میل نیست. آن دو بارها و بارها سر راه هم قرار می گیرند و حتی جان یکدیگر را نجات می دهند.
اما پرداختن به این عشق یا حتی نفرت ها و خیانت هایی که در هزارتوی این مجموعه وجود دارند، ساختار اصلی جواهری در قصر نیست؛ ریشه سستی که مضمون بیشتر کارهای تلویزیونی ماست. جواهری در قصر به ما درس زندگی می آموزد. ما با یانگوم غذا می پزیم، با یانگوم تست می کنیم و با استعاره ای به نام طباخی در فراز و نشیب زندگی گام برمی داریم و با آزمایش و خطا به هدف نزدیک می شویم. تجارب ساده ای که هر یک می تواند پاسخی برای ندانسته هایمان باشد.
جا دارد به سکانسی تاثیرگذار اشاره کنم. «بانو هن از یانگوم کوچک می خواهد تا برایش آب بیاورد و این خواسته را بارها و بارها تکرار می کند، تا طلوع خورشید همچنان یانگوم خسته و سرخورده آب می آورد، خسته می شود اما ناامید نمی شود و در میان همین خستگی به راز آن پی می برد و این راز، راز موفقیت این سریال نیز هست و در آخر اینکه شاید بگوییم در روزگاری نه چندان دور، در دهه های شصت و هفتاد هم سریال های خاور دور نظیر «سال های دور از خانه (اوشین)» یا «هانیکو» نیز چنین موفق بوده، اما اینطور نیست.
سریال هایی نظیر «اوشین» یا «هانیکو» با مضمون تراژیک آن در شرایطی موفق بودند که از یک سو، روزهای پرالتهاب جنگ تحمیلی را سپری می کردیم یا در ریکاوری آن بودیم و از سوی دیگر، دسترسی به ماهواره، اینترنت و سی دی هایی که به روز ما را به تاز ه های هالیوود مرتبط می کند، وجود نداشت و از سویی دیگر به این باید اشاره کرد که در آن زمان تنها دو شبکه تلویزیونی در ایران بود که ما خواسته و ناخواسته اختیار چندانی برای انتخاب نداشتیم.
اما حالا با رقابتی که میان پنج شبکه تلویزیونی به خصوص در ساعات پیک برنامه های جمعه شب (نظیر سینما ۴ و شب شیشه ای) وجود دارد انتخاب جواهری در قصر دال بر برجستگی آن است و صدالبته ساخت آن صحه ای است بر گام های یک کشور توانا که می خواهد در هر زمینه ای پیشرفت کند.جواهری در قصر جمعه شب ها ساعت ۲۱ از شبکه دوم سیما روی آنتن می رود.

هما گویا

منبع : روزنامه اعتماد