مجالس جوانان، اهداف، نقش ها و کارکردها

در ایران نیز از مهرماه ۱۳۸۰ مجلس دانش آموزی شكل گرفته است. جوانان و نوجوانان ایرانی طی فعالیت ۴ ساله خود در این مجلس مسائل و مشكلات مختلف قشر جوان و نوجوان كشور را مورد توجه قرار داده و با صدور بیانیه های مختلف نسبت به آن واكنش نشان داده اند. هفته گذشته نشست مجلس دانش آموزی كشور برگزار و پس از بحث و بررسی های مختلف با صدور بیانیه ای به كار خود پایان داد. در این بیانیه ضمن تأكید بر حمایت از حقوق كودكان قربانی خشونت و فقر از اجرایی و عملیاتی نشدن اسناد و مصوبات پیشین مجلس چون بحران كنكور انتقاد شده و از دولت جدید خواسته شده با همگانی كردن ساختار مجلس دانش آموزی زمینه های مشاركت جوانان در فرآیند اداره جامعه را در جهت تحقق شعار عدالت محوری فراهم كند.
نظر به اهمیت نقش مجالس جوانان در فرآیند اجتماعی شدن، مسئولیت پذیری، توسعه مهارتهای مدنی و نیز مشاركت اجتماعی جوانان در مقاله زیر مبانی نظری اهداف، نقش، كاركردها و اشكال مختلف این مجالس مورد بررسی قرار گرفته است. با هم می خوانیم.جامعه جهانی در دهه های اخیر در حوزه های اجتماعی نوعی بازتولید منبعث از اجتماع را شاهد بوده است، بازتولیدی كه تعاریف جدیدی از سرمایه اجتماعی را با خود به همراه داشته است و بانی تولید، بازسازی و باززایی ممتد منابعی گردیده است كه در تحولات اجتماعی، غیرقابل ارزش گذاری می نمایند.یكی از این منابع ارزشمند كه آن را می توان به عنوان سرفصل حوزه انسانی تبیین و تحلیل نمود، جوانان هستند. پتانسیل ارزشمندی كه به عنوان ثمره بازتولید اجتماعی، نیرویی ارزشمند برای ایجاد تغییر و دگرگونی محسوب می شوند. به عبارتی می توان ادعا كرد كه توسعه جوامع و در مقابل، زوال و نابودی آنها در گرو حضور این نسل پرانرژی است؛ نسلی كه فردایی بهتر را با بازاندیشی گذشته، بازآفرینی حال و اندیشیدن پیرامون آینده می تواند به سهولت به ارمغان آورد.
طبقه ای اجتماعی كه می توان آن را هم از حیث كمیت و هم كیفیت به عنوان عامل رشد، خودكفایی و خوداتكایی مجامع محسوب كرد.آخرین بررسی ها گویای این حقیقت است كه «در فاصله بین سالهای ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ میلادی جمعیت جوان در آفریقا ۳۶۴ درصد، در جنوب آسیا ۲۳۳ درصد و در آمریكای لاتین۱۶۰ درصد افزایش یافته است.» (۱)و جمعیتی یك میلیارد نفری با قابلیتها، استعدادها و مهارتهای مؤثر شكل گرفته است. نسلی كه باید آن را دریافت و به صورت شایسته در مسیر بروز استعدادها و آگاهی ها راهبری نمود.
رهبری جوانان، امروزه نه تنها به عنوان یك ضرورت بلكه به عنوان یك رهیافت، روش و برنامه استراتژیك قابل تبیین و پیگیری است؛ چرا كه جوانان قادرند خود را سازماندهی نموده و در قالب گروه ها و توابع، نقش آفرینی نمایند. به عبارتی رهبری جوانان، یك جست وجوی دائمی برای یافتن هماهنگی و تعادل در میان تناقضاتی است كه جوانان و دنیای جوان با آن مواجه می شوند.رهبری جوانان، با آنان همراه بودن در جست وجوها، در لحظات دشوار، موفقیتها و شكست ها و شریك شدن در زندگی جوانان است. می توان مدعی شد كه رهبری جوانان در فضای موجود یك ضرورت اجتماعی است، چرا كه جوانان حق دارند در تعیین نیازها و اولویت های ملی شركت داشته باشند. باید در این راستا سرفصل های زیر را در نظر گرفت:
۱- «ایجاد حركت در جوانان و سازماندهی آنان به نحوی كه بتوانند به یك نیروی با اهمیت تبدیل شوند و كانال هایی را به وجود آورند كه از طریق آنها نیازهایشان را به مسئولان منتقل كنند.
۲- ساختارهایی كه مكانیسم هایی باید به وجود آورند و از طریق آنها بتوان جوانان را در تصمیم گیری و فرآیند برنامه ریزی توسعه ملی مداخله داد.» (۲)
و بستر مساعد را برای شكل گیری گروه های كاربردی به منظور دستیابی به هدف فراهم آورد.
گروه هایی كه در قالب های مختلف، با اشكال و قابلیت های متفاوت قابلیت بروز و ظهور دارند و می توان از آنها به عنوان بسترهای مرجع و فضاهای پایه یاد كرد.رهبری جوانان در این بسترها قابلیت تجلی و امكان بروز جدی دارند و می توان سیاستگذاری جوانان را در قالب این فضاها مشاهده كرد.فضاهای شورایی و پارلمانی یكی از بهترین بسترها و فضاها برای تبلور خود رهبری جوانان و حضور ایشان در عرصه تعاملات اجتماعی می باشد؛ چرا كه پارلمان یا مجلس نمایندگان، نمادی از قلب تپنده دموكراسی محسوب می شود.در یك پارلمان جوانان، جوانی كه در نقش یك رهبر و در مسند یك نماینده به ایفای وظیفه می پردازد الگوی مناسبی از حضور جوانان را عرضه می كند؛ چرا كه «نمایندگی موجب آموزش سیاسی مردم و پیشرفت مباحث عمومی می گردد، زیرا نمایندگان به عنوان گروه برگزیده ای از شهروندان به شیوه سنجیده تر و پخته تری مشاوره و مذاكره می كنند.» (۳)به عبارتی در یك پارلمان جوانان، نمایندگان نسلی سرشار از انرژی، دغدغه و مطالبه در كنار همدیگر قرار می گیرند تا در فضایی منطقی به طرح مباحث و ایفای یك تعامل سازنده بپردازندبه تعبیر دیگر، از پارلمانهای جوانان می توان به عنوان نمادی پویا از دموكراسی قشری یاد كرد. نوعی از دموكراسی كه برای ساماندهی به دیدگاه ها و طرح ذهنیتهای نمایندگان قشری خاص شكل می گیرد تا بستری را برای دفاع از منافع اجتماعی فراهم آورد.پارلمانهای جوانان یكی از پویاترین پارلمانهای قشری هستند كه امكان ایفای نقشی مؤثر را در طرح مطالبات اجتماعی نسلهای میانی جوامع بشری یافته اند.پارلمانهایی با جوانان یا برای جوانان كه تأسیس و شكل گیری آنها به دهه های پیش بازمی گردد.
خواستگاه پارلمانهای جوانان را می توان در ایالات متحده آمریكا و كانادا جست وجو كرد. پارلمان جوانان
Birtish Columbia در كانادا را می توان اولین مجلس جوانان محسوب كرد، پارلمانی كه در سال ۱۹۲۴ میلادی با مشاركت ۹۳ جوان به نمایندگی از سازمانهای جوانان ایالت Birtish Columbia تشكیل شد.
اولین نشست پارلمان مذكور در فاصله ۲۷ تا ۳۱ دسامبر برگزار شد و در قالب ساختاری كه مستقیماً به سازمانها و نهادهای سیاستگذاری جوانان در ساختار دولت ملی و محلی مربوط نمی شد، تشكیل شد.
عدم ارتباط مستقیم با ساختار دولت، پارلمان را به تبادل نظر در حیطه های غیردولتی رهنمون نساخت، بلكه نمایندگان طرح ها و برنامه هایی را از تصویب گذراندند كه مستقیماً مربوط به وزیران دولت و رهبران انجمن ها می شد.(۴)گام دوم در ایالات متحده و در سال ۱۹۳۶ برداشته شد. دولت آمریكا، تجارب گوناگونی را كه در ایالتهای مختلف و در قالب برنامه های خودجوش عملیاتی گردیده بود به رسمیت شناخت و بسترهای لازم به گونه ای فراهم آمد كه اولین مجلس جوانان ایالات متحده در سال ۱۹۶۳ با مشاركت۱۶۰ جوان آمریكایی در بریسبین برگزار شد.استرالیا گام سوم را برداشت و بدین ترتیب تلاش برای تشكیل پارلمانهای جوانان به عنوان نهادهای صنفی به عنوان دستور كار دولتها قرار گرفت تا روند حضور جوانان در عرصه مسایل مدنی را عمق بخشیده، لوازم شكل گیری یك جامعه پویا كه وابسته به حضور آحاد اجتماع می بود فراهم آید.
این تجربه سپس به كشورهای انگلستان، ایتالیا، فرانسه، سوئیس و غیره منتقل شد و به مرور به عنوان یكی از ساختارهای پایه در حوزه مسایل جوانان پذیرفته شد.این نهاد ارزشمند به مرور به كشورهای در حال توسعه نیز منتقل شد و در قالب پارلمانهای كودكان، دانش آموزی، دانشجویی و جوانان شكل گرفت.
مجالس جوانان، كاركردها و راهبردها
مجالس جوانان در سطوح، قالب ها و حتی فضاهای اجتماعی متفاوت بر اساس اهداف متنوع شكل می گیرند. اهدافی كه در تدوین وظایف، اختیارات و برنامه های مجلس تأثیر گذاشتند و در نتیجه به ایجاد مجالس با كاركردهای متفاوت می انجامد كه هریك نیز برای ایفای كاركرد مذكور به راهبردهای متفاوتی متوسل می شوند. با انجام یك تطبیق ساده می توان الگوی زیر را مشاهده كرد:
مجالس آموزشی جوانان
تعداد قابل توجهی از مجالس جوانان دارای كاركرد آموزشی می باشند؛ بدین معنا كه برآیند ساختار، اهداف، وظایف و برنامه های این مجالس گویای این امر است كه پارلمان مذكور توسط دولت ملی و به منظور ارائه پاره ای آموزشها به صورت عملی راه اندازی گردیده است. مبنای نظری این نوع مجالس را می توان در یافته های آموزش و پرورش نوین جست وجو كرد.آموزش و پرورش نوین گویای این حقیقت است كه تا وقتی مبانی و اصول مهارتهای مدنی در قالبهای نظری و عملی در سطح جوامع ارائه نشوند نمی توان انتظار داشت كه فرآیندهای دموكراتیك به صورت محسوس در قالب رفتار، برنامه ها و عملكردها در سطح جوامع و در میان انسانها مشاهده شوند؛ چرا كه رفتارهای مدنی، فعلیت را نه تنها در پس شعارهای آرمانی و حركتهای سیاسی مقطعی، بلكه در ورای تعلیمات مدنی تجربه می كنند و این مسأله در جوامع امروزی نه تنها به عنوان یك فرضیه، بلكه به عنوان نظریه ای اصولی اثبات شده است.چنان كه یك دهه پیش اندیشمندی لبنانی كتابی را چاپ كرد كه گویای مشكلات جوامع دموكراتیك اما بدون تربیت دموكراتیك بود.عنوان كتاب وی دموكراسی بدون دموكرات ها نام گرفت. او می گفت تا زمانی كه تربیت دموكراتیك نباشد ایجاد دموكراسی ممكن نیست. (۵)با عنایت به این مبانی است كه پارلمان های جوانان در اكثر كشورها با تصور كاركردی شكل گرفته اند.در این نوع مجالس، جوانان ضمن حضور در فرآیندهایی همچون انتخابات، گفت و گوهای دو یا چند جانبه، ارائه و بررسی و تصویب طرح ها و لوایح، به صورت عملی مهارت های مدنی را تجربه می نمایند و از این طریق آموزش های مدنی را در بستری عملی كسب می نمایند.
این كاركرد را می توان به عنوان كاركردی عام پذیرفت، چرا كه اكثر پارلمان های جوانان یكی از اهداف خود را ارائه آموزش های مدنی به جوانان ذكر كرده اند.به گونه ای كه در اهداف مجلس سوئیس آمده است:
هدف اصولی و بنیادی مجالس جوانان بوجود آوردن یك بستر علمی، آموزشی است.دانش آموزان می توانند در این مجالس سطح آگاهی خود را افزایش دهند. (۶)
یا در مقاله ای پیرامون علل تأسیس مجلس جوانان سنگاپور چنین آمده است:
آگاهی بخشی به جوانان پیرامون فرآیند اداره جامعه(در قالب مجلس جوانان)، مدلی را برای جوانان ترسیم می نماید كه ایشان تا بزرگسالی همچنان در چرخه سیاسی باقی بمانند و بدینوسیله به سنگاپور در اداره كشور و اقدامات آتی یاری رسانند. (۷)و موارد مشابه فراوان دیگر كه همگی گویای نقش مثبتی است كه مجالس جوانان در فرآیند ارائه آموزش های شهروندی به نسل جدید ایفا می نمایند.كاركرد دیگر مجالس آموزشی، آشنایی جوانان با وظایف مجالس قانونگذاری، اعم از ضرورت شركت در انتخابات و نحوه و روند تصویب قوانین می باشد. از این طریق اعضای مجلس جوانان از نزدیك با چرخه گردش كار مجلس و عملكرد نمایندگان آن آشنا می شوند.نمونه ای دیگر از این اقدام را می توان در كشور روسیه مشاهده كرد. یك بررسی اجمالی كه تحت عنوان ترویج دموكراسی برای جوانان در جامعه ای پساكمونیستی توسط لین مك دونالد و كاترین بارنز به عنوان دو متخصص امور انتخاباتی و كارشناس سیاسی صورت گرفته است، گویای این مطلب است كه فرآیند انتخاباتی موجود در اتحاد جماهیر شوروی پیشین، از زمان فروپاشی دولت كمونیستی در سال ۱۹۹۱ عمیقا تغییر كرده است.این تغییر در هیچ یك از جمهوری ها به اندازه فدراسیون روسیه عمیق و پیچیده نبوده است. در روسیه مشاركت رأی دهندگان جوانان به اندازه ای تنزل كرده كه براساس برآورده ها، تقریبا ۲۰ درصد از كل افراد واجد شرایط رأی دادن در انتخابات شركت نموده اند.
نابسامانی های سیاسی و اجتماعی آفریننده این شرایط به حدی گسترده بوده است كه ماهیت سازمان های جوان محوری كه حمایت اجتماعی جوانان از حزب كمونیست را فراهم می آورند نیز دچار تغییر شد.
در این شرایط، بنیادی غیردولتی، غیرحزبی و غیرانتفاعی به نام NPF اقدام به تأسیس پارلمان های آموزشی جوانان در روسیه نمود. هر چند بسیاری از برنامه ها صرفاً بر انتخابات آزمایشی برای پارلمان های جوانان تمركز می كنند، اما تلاش می شود برای اعضای این پارلمان فرصت درك مسئولیت های ناشی از داشتن یك منصب عمومی یا دولتی فراهم آید.این بنیاد كه در قالب یك N.G.O بزرگ فعالیت می نماید در یك مدرسه در مسكو، یك انتخابات ریاست جمهوری آموزشی را برگزار نمود. رئیس جمهور انتخاب شده در این انتخابات آموزشی، كار خود را با یك دیدار رسمی از دومای روسیه و طرح سؤالات خود از نمایندگان آغاز می نماید. (۸)
اقدامی كه افزایش حضور جوانان روس در عرصه های اجتماعی را در پی داشته است.
مجالس مشورتی جوانان
كسب آراء عقاید، دیدگاهها و مطالبات جوانان در قالب طرح ها و برنامه های مشورتی و بهره گیری از آنها در سیاست گذاری ها یكی از مهمترین راهبردهای سیاست گذاری برای جوانان است.راهبردی كه راهكار عملیاتی آن در بسیاری از كشورها در ایجاد مجالس جوانان با كاركرد مشورتی مورد توجه مجالسی كه تأسیس آنها نقش غیرقابل انكاری در تسهیل فرآیند انتقال بی واسطه مطالبات، تبادل راهكارهای مشورتی و همچنین مشورت در خصوص مسایل، اقدامات و استراتژی های مربوط به جوانان ایفا نموده است.این مجالس غالباً به عنوان مقام مشورتی نهادهای مسئول و سیاست گذار از جمله دولت، پارلمان های ملی، وزارتخانه های آموزش و پرورش و جوانان و حتی سازمان های منطقه ای و بین المللی در حوزه مسائل جوانان ایفای نقش می نماید.برای مثال، كنگره جهانی جوانان (WCY) به عنوان یك مجمع بین المللی جوانان به دنبال كسب جایگاه مشاوره ای در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (Ecosoc) می باشد.و یا مجلس جوانان نیوزلند كه در سال ۱۹۹۴ به ابتكار جوانان فعال و با حمایت وزارت امور جوانان تأسیس گردیده، فضایی است تا جوانان عضو پارلمان كه هر سال از طریق انتخابات برگزیده می شوند به ارائه نظرات، طرحها و راهكارهای اجرایی پیشنهادات خود در زمینه های گوناگون مرتبط با جوانان كشور بپردازند و عده ای از آنان نیز تلاش می كنند تا رأی موافق سازمان ها و نهادهای حامی طرح ها و برنامه های خود را جلب نمایند.لازم به ذكر است مصوبات این مجالس لازم الاجرا نبوده و صرفاً به ارایه راهبردهایی در زمینه های ارجاعی و مسائل مبتلا به جامعه جوان كشور ها می پردازند. نمونه های دیگر این نوع مجالس جوانان را می توان در كشورهای ایتالیا، انگلستان، لبنان، استرالیا، ایران و... نیز مشاهده كرد.
مجالس جوانان در قالب سازمان های و غیردولتی (۱۰)یكی از فضاهایی كه جوانان با شور و شوق در آنها مشاركت می نمایند، سازمان های غیردولتی ای است كه در قالب تشكل ها، انجمن ها، كلوپ ها و... به صورت عمومی و كاملاً مستقل شكل می گیرند. فضاهایی كه در قالب آنها جوانان عضو ضمن گسترش خدمات عمومی، نسبت به برگزاری سمینارها و نشست های علمی، فرهنگی، اجتماعی و... اهتمام می نمایند.«سازمان ملل متحد اصطلاح O.G.N را درباره هر گروه غیرانتفاعی داوطلبانه از شهروندان جهانی به كار می برد كه در سطح محلی، ملی و بین المللی تشكیل شده باشد. (۱۱)سازمان های غیردولتی كه در دهه اخیر علاقه زیادی برای حضور و شركت در فعالیت های آنها از خود نشان داده اند عموما دارای چند ویژگی مشخص می باشند:
۱ _ تقریبا تمامی سازمان های غیردولتی متشكل از افرادی هستند كه دارای انگیزه بالایی برای فعالیت گروهی و به دنبال هدفی خاص می باشند.
۲ _ اعضاء در سازمان های غیردولتی به صورت داوطلبانه فعالیت می كنند.
۳ _ بیش تر سازمان های غیردولتی به دنبال سود به معنای درآمدزایی نیستند. به عبارتی بهتر، اكثر سازمان های غیردولتی، غیرانتفاعی می باشند.
۴ _ غالبا این سازمان ها با توجه به اهداف ویژه ای تشكیل می شوند.
به نظر می رسد این فرصت مناسبی برای گردهمایی جوانان علاقه مند در قالب گروههای پویا، مولد و با برنامه ای است كه تمامی ابعاد حركتی آنها توسط اعضاء طراحی می شوند.تعداد قابل توجهی از پارلمان های جوانان از این قالب برای طراحی ساختار خود بهره جسته اند و در اجرای برنامه ها خود را به روال حاكم بر یك O.G.N حقیقی مقید نموده اند.این مجالس ضمن تأمین منابع انسانی خود از پتانسیل هایی اعضا، منابع مالی را از حق عضویت ها، كمك های مالی و تجهیزاتی سازمان ها و مؤسسات و همچنین ارائه خدمات عمومی تأمین می نمایند. یكی از این پارلمان ها، مجلس جوانان ایالت تنت در انگلستان است.
این شورا كه در سپتامبر ۱۹۹۸ تأسیس گردیده است، سرمایه خود را از طریق حق عضویت داوطلبان و یا سرمایه گذاری و ارائه خدمات تأمین می نماید. شورای جوانان تنت به دنبال ارائه نظرات جوانان و فراهم آوردن فرصت های كاری برای اعضای شورا و توسعه مهارت های شهروندی بین تمامی جوانان می باشد. (۱۱)همچنین مجلس جوانان ژاپن كه به JCYC مشهور است، سازمانی غیرانتفاعی كه فعالیت ها، برنامه و خدماتی را برای جوانان در خصوص مراقبت پس از مدرسه، مشاوره تحصیلی، برنامه های تفریحی و... ارائه می نماید.این نوع پارلمان ها از طریق فعالیتهای گسترده خود در پی افزایش مشاركت جوانانی هستند كه در نتیجه روابط اجتماعی حاكم، رغبت آنچنانی به منظور حضور در فعالیتهای اجتماعی از خود نشان نمی دهند و از این طریق است كه ضمن ارائه پاره ای خدمات اجتماعی، حضور آگاهانه جوانان را ارتقاء می دهند.
مجالس جوانان قانونگذار
مشاركت وسیع جوانان در فعالیتهای اجتماعی، نوسازی و همچنین دستیابی به نتایج مثبت در پی تجارب موفق در حوزه جوانان باعث ارتقای جایگاه، جدی تر شدن كاركرد و كاربردی تر شدن طرح ها و بر نامه های جوانان در قالب پارلمانهای جوانان می گردد.امروز در كشورهای توسعه یافته ای همچون آمریكا، استرالیا و كانادا كه به نحوی می توان از آنها به عنوان بنیانگذاران این حركت پرثمر جهانی یاد كرد، مجالس جوانان در نقش قانونگذار حاضر شده و به تدوین، تصویب و ارائه طرح ها و برنامه هایی اهتمام می نمایند كه اجرای آنها به رفع انتظارات و مطالبات همسالانشان می انجامد.مجلس جوانان اینك در تمام ایالات و قلمروهای استرالیا به جز در ولز جنوبی گسترده شده است و تمام جوانان این نواحی قادر به انجام فعالیت های زیادی با یكدیگر هستند و هر یك از لحاظ علمی پیشرفت های گسترده ای را انجام داده اند، به گونه ای كه در سالروز تأسیس این مجلس در سال ،۱۹۹۴ مجلس جدیدی تحت عنوان مجلس جوانان و دولت تشكیل شد كه مراسم افتتاحیه آن توأم با برپایی جشن ملی بود. طی این برنامه پیشنهادات و لایحه هایی از سوی جوانان مستعد در امور سیاسی مطرح شد و دولت نیز به انجام تحقیق بر روی این طرحها، موظف گردید.(۱۲) قانونگذاری در پرتو پارلمان های جوانان در قالبهای دیگر نیز بروز می نماید. بدین معنی كه پاره ای پارلمانها در قالب اتحادیه های صاحب نفوذی همچون اتحادیه های دانشجویی دانش آموزی، زیست محیطی و ... شكل گرفته و برای حوزه های مذكور به سیاستگذاری می پردازند.یكی از این پارلمانها، پارلمان دانشجویی چك اسلواكی است. پارلمان مذكور كه نهاد عالی تصمیم گیری اتحادیه دانشجویان چك است سطوح مختلف خود را در قالب دانشكده ها، دانشگاهها و در نهایت سطح ملی تشكیل داده است. این پارلمان كه در مورد مسائل مورد علاقه دانشجویان تصمیم می گیرد، متشكل از نمایندگان منتخب مجالس سنای دانشگاهی از دانشگاهها و كالج های منفرد در جمهوری چك است.(۱۳)پارلمان مذكور در مورد كلیه مسایل اتحادیه دانشجویان چك تصمیم می گیرد، بودجه را تعیین می كند، كمیته هماهنگ سازی را تشكیل می دهد و رؤسای كمیسیون ها و رئیس اتحادیه دانشجویان چك را انتخاب می كند.(۱۴) با عنایت به آنچه در فوق آمد و با توجه به مطالعات تطبیقی انجام شده، مهمترین كاركرد مجالس جوانان را می توان كاركرد آموزشی و تربیتی دانست. هر چند پاره ای دولتها می كوشند با راه اندازی مجالس جوانان و پارلمانهای دانش آموزی ضمن اجرای نمایش، انتقادپذیر بودن و مشاركت جویی را نشان دهند و می كوشند از این طریق این حركت مؤثر جهانی شده را تا حد نمایشی كودكانه تنزل دهند، اما مجلس جوانان ضمن آن كه فضایی است برای افزایش روحیه اعتماد به نفس و تقویت روحیه خودباوری جوانان، فرصتی است تا جوانان ضمن مشاركت در مسائل مهم كشور و دنیای فراروی خود، مسائل، مطالبات و مشكلات خود را به صورت بلاواسطه منتقل نمایند.
پانوشت ها:
۱-working with the youth-unesco-p۸
۲- رهبری جوانان- دبیرخانه شورای عالی جوانان- صفحه ۱۰
۳- درس های دموكراسی برای همه- حسین بشیریه- صفحه ۱۱۰
۴[e-mail]
۵ _ سازه های تربیت و دموكراسی _ دكتر عبدالعظیم كریمی _ صفحه ۱۷
۶ _ مجالس جوانان جهانی _ صفحه ۱۰۸
۷ _ پیشین _ صفحه ۱۲۹
۸ _ مشاركت رأی دهی جوانان _ صفحه ۱۰۷
۹ _ Non-Governmental orqanization
۱۰ _ نقش و جایگاه سازمان های غیردولتی در عرصه فعالیت های ملی و بین المللی _ صفحه ۶۲
۱۱ _ مجالس جوانان جهان _ صفحه ۹۰
۱۲- مجالس جوانان جهان-صفحه۱۰۱
۱۳- قانون بین المللی حقوق جوانان
۱۴- پیشین- صفحه ۴۶۶
۱۵- تنزین گیاتسوف، چهاردهمین دالایی لاما كه در سال ۱۹۸۷ برنده جایزه صلح نوبل شد.
امین عارف نیا

منبع : روزنامه همشهری