رانندگی در تابستان

تابستان گرم از راه رسید. دمای بالای هوا این روزها، نوید تابستانی داغ و آفتابی را می‌دهد.
یكی از مهم‌ترین قسمت‌های خودرو كه نقش آن در تابستان نیز پررنگ‌تر می‌شود، رادیاتور آن است. رادیاتور مجموعه‌ای از لوله‌های متعدد است كه از درون آن آب عبور می‌كند. در واقع عمل رادیاتور خنك كردن آبی است كه قبلاً توسط موتور در حال كار (و به شدت داغ ) گرم شده است. ورود و خروج آب به درون رادیاتور توسط ترموستات تنظیم می‌شود. موتور برای فعالیت صحیح خود لازم است در یك دمای مناسب و تنظیم شده كار كند.
● فیزیك تابستان در خودروی شما
یك لحظه موتور روشن خودروی خود را تصور كنید! در هر چند ثانیه یك انفجار كوچك درون موتور اتفاق می‌افتد. این انفجارهای متعدد و پشت سرهم موتور را به شدت داغ می‌كنند. اما این داغ شدن برای موتور تا چه اندازه قابل تحمل است؟ در اینجا باید یك مفهوم ساده فیزیكی را برای شما توضیح دهم: فلزاتی مثل فولاد (یا سایر فلزاتی كه اجزای موتور از آن ساخته شده‌اند) در اثر گرم شدن منبسط می‌شوند، یعنی طول و حجمشان زیاد می‌شود. میزان تغییر قطر یك پیستون موتور خودرو مساوی است با افزایش دمای آن ضربدر یك ضریب ثابت كه به جنس فلز تشكیل‌دهنده بستگی دارد.
یك گلوله فلزی ویك حلقه را در نظر بگیرید، فرض كنید در حالت عادی گلوله فلزی (گوی فلزی) به راحتی از درون حلقه عبور ‌می‌كند. همین گوی فلزی را اگر حرارت بدهیم چه می‌شود؟ بله، قطر و حجم آن افزایش می‌یابد. اگر افزایش دمای گوی به قدری باشد كه گوی بزرگتر از حلقه شود، دیگر از آن عبور نمی‌كند. این دقیقاً اتفاقی است كه هنگام به شدت داغ شدن موتور ماشین می‌تواند روی دهد.
● خودرویی كه جوش آورده
حتماً این توصیه را شنیده‌اید كه اگر ماشین شما جوش آورد و یا اصطلاحاً آمپرش بالا زد و خاموش شد، ماشین را خاموش نگذارید و روی موتور آن آب نریزید بلكه به طور مرتب و با فاصله‌های ۱۵ ثانیه استارت بزنید و بگذارید آرام آرام موتور خنك شود. دلیل این مسئله منبسط شدن بیش از اندازه اجزای موتور و گیر كردن آنها به هم است. اگر به همان حالت رهایشان كنیم ، به هم جوش می‌خورند و اگر موتور روشن بماند در اثر اصطكاك زیاد موتور می‌سوزد. برای همین باید با روشن و خاموش كردن متوالی موتور هم آن را سرد كرد و هم از سوختنش جلوگیری كرد.
همانطور كه توضیح داده شد، برای عملكرد صحیح موتور، دمای آن باید در حد معینی باشد. ترموستات وسیله‌ای مكانیكی برای تنظیم درجه حرارت موتور اتومبیل است. این وسیله به طور خودكار گرمای موتور را حدود ۸۵ درجه نگه می دارد .
ترموستات مسیر ورود آب به رادیاتور را بسته است و آب ابتدا همان مسیراطراف موتور را طی می كند و وارد رادیاتور نمی شود تا گرمای آن به ۸۵ درجه برسد، در این حالت گرما باعث فعال شدن ترموستات شده و جیوه‌ای كه درون ترموستات است منبسط می‌شود و مسیر ورود آب به رادیاتور را باز می‌كند تا در جه حرارت بیشتر بالا نرود و با كم شدن دما، دوباره ترموستات بسته می‌شود.
این عمل پی در پی برای نگه داشتن حرارت موتور در دمای ایده آل تكرار می‌شود. در زمستان آبی كه به رادیاتور برای خنك شدن وارد می شد به یك مبدل حرارتی وارد می‌شود و از گرمای آن برای گرم كردن داخل اتومبیل استفاده می شود.

منبع : روزنامه سلامت