سیمای مظلومیت فلسطین در سینمای ایران

سینماگران ایرانی به تبع رویکرد جهانی در جوامع اسلامی وقایع مستند سرزمین فلسطین را محور آثار خود قرار داده اند که البته کمیت این آثار در مقایسه با اهمیت موضوع و ریشه های مشترک مذهبی انگشت شمار به نظر می رسد.
به گزارش مهر، فلسطین و اتفاقات متاثر از آن همواره در مرکز توجه جوامع جهانی قرار گرفته و سینما و سینماگران ایرانی هم به تبع نیازهای درونی هر هنرمند این بستر را محور برخی آثار خود قرار داده اند، ولی به نظر می آید کمیت این آثار در مقایسه با اهمیتی که این سرزمین و ریشه های جنگ دائمی آن همواره در ایران داشته و دارد، انگشت شمار است.
بازمانده به نویسندگی و کارگردانی سیف الله داد در سال ۱۳۷۳ ساخته شد. فیلمی که مکان و زمان واقعی قصه را در خارج از ایران بازسازی کرده و از حضور بازیگران غیر ایرانی بهره برده است. این فیلم با توجه به سوژه ای سفارشی توانست اوج و فرود دراماتیک مناسب به روایت ببخشد و مخاطب را با قصه و پیچش های آن همراه کند.
داستان فیلم بازمانده سال۱۹۴۸ در شهر اشغالی حیفا در فلسطین اتفاق می افتد. پزشکی به نام سعید همراه با همسرش لطیفه و نوزادشان فرهان در این شهر زندگی می کند. او همبازی یهودی دوران کودکی خود (شمعون) را هنگام بمبگذاری در یک قطار می بیند اما مطلع کردن پلیس دردسرهایی را برای او و خانواده اش پیش می آورد.
سکانسی که مادربزرگ قصد نجات او را از دست یهودیان دارد و آیه الکرسی را برایش می خواند از صحنه های تاثیرگذار فیلم است که در پیوند با نجات کودک و گریه های او بر پس زمینه عبور قطار، پرونده فیلم را با پاسخگویی به انتظارات ایجاد شده می بندد.
بازمانده جایزه بهترین فیلمنامه و فیلم و تقدیر از بازی سلما مصری را از چهاردهمین جشنواره فیلم فجر به دست آورد. تولدی دیگر به نویسندگی هادی مقدم دوست و عباس رافعی به کارگردانی رافعی سال ۸۶ ساخته شد. این فیلم هم با بازیگران غیرایرانی خارج از ایران تولید شد و داستان آن درباره ملوانی به نام زهیر است که برای کسب درآمد بیشتر از لبنان خارج و با یک کشتی عازم آفریقای جنوبی می شود. ولی وقتی باخبر می شود همسرش گم شده به سرزمینش برمی گردد. طلال جوردی، دارین حمزه، علی طهان، ادوارد هاشم، مونا کریم و پل سلیمان بازیگران، مسعود کرانی فیلمبردار، بهروز معاونیان صدابردار، محمدرضا قومی گریمور، عباس حاجی درویش طراح صحنه و لباس، مصطفی مسجدی مدیر تولید، اصغر پورهاجریان طراح جلوه های ویژه و فرید کلهر دستیار کارگردان فیلم هستند. این فیلم که در جشنواره بیست و ششم فجر به نمایش درآمد نخستین همکاری مشترک بخش خصوصی فیلمسازی ایران و لبنان محسوب می شود. سرمایه گذاری فیلم توسط شبکه الکوثر انجام شده و تهیه کننده آن رافعی است. زخم زیتون با فیلمنامه رضا مقصودی به کارگردانی محمدرضا آهنج سال ۸۳ ساخته شد. فیلم داستان زنی است که همسرش از مبارزان علیه اشغالگری اسرائیل است و با وجود مخالفت زن مجبور می شود در جریان مبارزه قرار بگیرد و در این راه آنقدر پیش می رود که مجبور به یک تصمیم غیر منتظره می شود. تصمیمی که باعث تحول شخصیت او و اطرافیانش می شود. در این فیلم که به زبان عربی ساخته شده یاسمین ارناووط، عدی رعد، فیونا فیاض، سعد حمدان، علی طحان، ولید سعدالدین ، حسام صباح و انجو ریحان به ایفای نقش می پردازند. مصطفی احمدیان مدیر فیلمبرداری، حسن روح پروری طراح صحنه و لباس و حمید دژاکام صدابردار زخم زیتون هستند که به سفارش شبکه جهانی سحر ساخته شده است. هیام با فیلمنامه محمد درمنش، عباس طهماسبی و غلامحسین دریانورد به کارگردانی درمنش سال ۸۲ ساخته شد.
فیلم داستان دانشجو مهندسی و تبعه انگلستان به نام حسان است که برای ازدواج با هیام عازم اردوگاه جنین در فلسطین اشغالی می شود. جشن عروسی آنها در یک محفل کوچک اما گرم برگزار می شود، ولی حمله اسرائیل به اردوگاه آرامش را از زوج جوان می گیرد. جهاد سعود، ریم علی، کفاح الخلوص و سام عمران بازیگران اصلی، حسین ناظریان مدیر فیلمبرداری، محمدرضا علیقلی آهنگساز ، حسین زندباف تدوینگر، مهدی همایونفر تهیه کننده و محسن روشن صدابردار این فیلم هستند که محصول اداره کل برون مرزی سازمان صدا و سیما است. دو مستند قانا محمدرضا عباسیان و فلسطین شاهد سلطانی نیز از آثاری هستند که فلسطین و شرایط بحرانی آن را محور خود قرار داده اند. قانا مستندی ۳۴ دقیقه ای به تهیه کنندگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است که در بخش فیلم های منتخب آسیا جشنواره فیلم سه قاره نانت نیز به نمایش درآمد.
از عوامل تولید این مستند که درباره حمله رژیم صهیونیستی به مهاجران فلسطینی در روستای قانا در سال ۱۹۹۶ است، می توان به محمدرضا عباسیان فیلمنامه نویس، احمد جان میرزایی تصویربردار، وحید باقرزاده تدوینگر، وحید بقراط پور صداگذار و سیامک سپهری آهنگساز اشاره کرد. این مستند تاکنون بیش از ۱۰ حضور بین المللی را تجربه کرده است. فلسطین به نویسندگی و کارگردانی شاهد سلطانی و تهیه کنندگی سید احمد میرعلایی یک فیلم مستند داستانی است که در سال ۸۴ تولید شده و به وقایع فلسطین می پردازد.

منبع : روزنامه جوان