برنامه موشکی جدید ایالات متحده آمریکا

دولت بوش مدت ها است كه حركتی را برای استقرار یك سایت جدید پدافند ضدموشك در اروپا آغاز كرده است. مقامات پنتاگون مدعی شده اند كه این سایت پدافندی به گونه ای طراحی می شود كه بتواند جلوی حملات موشكی علیه ایالات متحده و متحدان اروپایی اش را بگیرد. برنامه پدافند ضدموشك ایالات متحده الگویی تعدیل شده از پروژه جنگ ستارگان است كه در دهه ۱۹۸۰ میلادی توسط دولت «رونالد ریگان» رئیس جمهوری پیشین این كشور مطرح شد و بیش از ۲۰ سال وقت و میلیاردها دلار هزینه صرف آن شده است.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و خاتمه یافتن جنگ سرد و نظام دوقطبی علت وجودی آن را تا حد زیادی تضعیف كرد. در دوران ریاست جمهوری بیل كلینتون نیم نگاهی به احیای این برنامه شد ولی با توجه به مخالفت هایی كه با آن در سطح داخلی ایالات متحده صورت می گرفت و خطر احیای مجدد رقابت تسلیحاتی میان روسیه و چین با آمریكا را در پی داشت، برنامه پدافند ضدموشك، طرفداران چندانی را به خود جلب نكرد. پس از روی كار آمدن جورج دبلیو بوش و متعاقب آن واقعه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ مقامات نظامی آمریكا مجددا متوجه برنامه پدافند ضدموشك شدند و بوش این موضوع را در اولویت كار خود قرار داد. تصمیم وی برای خارج كردن ایالات متحده از معاهده ضدموشك بالستیك ABM با روسیه راه را برای استقرار سامانه های پدافند ضدموشك هموار كرد. هفته نامه دفاعی «جینز دیفنس» معتبرترین نشریه نظامی كه در لندن چاپ می شود، در مطلبی نوشت، آژانس دفاع موشكی آمریكا MDA در حال بررسی وضعیت كشورهای اروپایی برای تاسیس یك سامانه رهگیری موشكی در این قاره است. با وجود اینكه دولت آمریكا هیچ اطلاعاتی را در مورد محل قطعی استقرار سامانه اروپایی منتشر نكرده، اما آژانس دفاع موشكی آمریكا تاكنون كشورهای لهستان و جمهوری چك را به عنوان مناطق احتمالی تاسیس این پایانه مورد بررسی قرار داده و انگلیس نیز به عنوان یك منطقه بالقوه جایگزین معرفی شده است. هفته نامه انگلیسی به نقل از ژنرال «هنری اوبرینگ» مدیر آژانس دفاع موشكی آمریكا نوشت: مذاكراتی را با برخی كشورهای اروپایی انجام داده ایم و تیم های تخصصی را نیز برای بررسی محل های بالقوه تاسیس سامانه رهگیری و ضدموشكی به كشورهای مختلف اعزام كرده ایم. ایشان هدف از راه اندازی سامانه رهگیری و ضدموشكی در خاك اروپا كه به «پسر جنگ ستارگان» معروف است را رهگیری و نابود كردن موشك های بالستیكی دانست كه به سوی آمریكا شلیك می شوند.
ژنرال اوبرینگ در یك سخنرانی در ماه گذشته اظهار داشت: «ما با یك تهدید واقعی روبه رو هستیم. این تهدید بارزی است كه در قرن ۲۱ در برابر ایالات متحده قرار دارد.» اظهارات اوبرینگ تنها چند هفته پس از آن ایراد شد كه كره شمالی موشك دوربرد «تایپو دونگ ۲» و شش موشك دیگر با برد كوتاه تر به نام نودونگ و موشك هایی از نوع اسكاد را آزمایش كرد. هر چند كه آزمایش موشك دوربرد در همان اوایل پرواز با شكست مواجه شد، ولی دیگر آزمایش ها موفقیت آمیز بودند. اوبرینگ افزود: «ما باید مراقب باشیم كه نتیجه گیری نادرست در مورد آن نكنیم. حتی اگر آنان در آزمایش موشك دوربرد ناكام مانده اند ولی این به معنای آن نیست كه از قابلیت برخوردار نیستند.» روسیه برنامه های موشكی آمریكا را به دقت زیر نظر دارد و نسبت به استقرار این سامانه ها هم واكنش منفی نشان داده بود.
ژنرال «یوری بالویفسكی» رئیس ستاد كل ارتش روسیه در گفت وگو با یك روزنامه لهستانی درخصوص سپر ضدموشكی گفته بود:«ما چه می توانیم بكنیم، بروید این سپر را بسازید، ولی باید به عواقب این مسئله هم فكر كنید. من یك درگیری هسته ای بین روسیه و غرب را پیش بینی نمی كنم، ما چنین طرح هایی نداریم، با این حال طبیعی است كشورهایی كه بخشی از چنین سپری واقع می شوند تا چه حد خطر و تهدید علیه خود را افزایش می دهند.» اگرچه گفته می شود نصب ۱۰ سامانه رهگیر در اروپای شرقی هیچ گونه توانایی خارق العاده ای در برابر زرادخانه پرحجم هسته ای روسیه ایجاد نمی كند، با این حال مقامات آمریكایی می گویند كه دولت بوش می كوشد به روسیه اطمینان دهد كه این سامانه علیه مسكو نخواهد بود. روس ها از این ایده خرسند نیستند و آن را گامی در جهت به خطر انداختن روابط ناتو و روسیه می دانند. مقامات مسكو در مقابل این اقدام آمریكا نگرانی عمل خود را با اظهار تمایل به ایجاد پست های ضدموشك در كشورهای همجوار خود در پاسخ به برنامه های آمریكا برای ایجاد پایگاه های مشابه در اروپای شرقی نشان می دهند. روسیه نه تنها با برنامه سپر دفاع موشكی ایالات متحده مخالف است و آن را با نگرانی دنبال می كند بلكه درخصوص تسلیحات آفندی جدید آمریكا هم واكنش نشان داده است. نیروهای مسلح آمریكا درصدد تكمیل اسلحه جدیدی هستند كه به وسیله آن می توان هر هدفی را در هر منطقه از كره زمین در عرض یك ساعت نابود كرد. «ضربت جهانی» نام مستعار طرحی است كه بر مبنای آن موشك های بالستیك آمریكا با كلاهك های متعارف تجهیز شده و بدین صورت این سلاح ها دچار تغییر و دگرگونی اساسی می شوند.
طرح هایی چون ضربت جهانی سال ها است كه در ایالات متحده آمریكا در حال بررسی است. روسیه هم این طرح آمریكا را به دقت دنبال می كند و به تازگی اعلام كرده است كه استفاده از چنین اسلحه ای می تواند به طور سهوی منجر به یك جنگ اتمی شود. البته آمریكا سعی كرده است تا به صورت شفاهی از نگرانی های مسكو در این خصوص بكاهد. در واكنش به این طرح ژنرال «یوری بالویفسكی» اخیرا اعلام كرده است كه در همین چند ماه گذشته با ژنرال «جیمز كارترایت» در روسیه ملاقاتی رسمی داشته و ژنرال آمریكایی توضیحاتی در مورد طرح های جدید ایالات متحده ارائه كرده است. آمریكایی ها هم اعلام كردند كه برای رفع نگرانی روس ها دو راه برای حل این مسئله در نظر گرفته اند: یا قبل از شلیك راكت های جدید، روسیه را از این امر مطلع می سازند و یا مدار و مسیری را برای این راكت ها انتخاب می كنند كه به هیچ وجه به سوی قلمرو روس ها نرود. صرف نظر از مخالفت های روسیه و بی تفاوتی كشورهای اروپایی به طرح های موشكی ایالات متحده، این طرح ها گامی در جهت سیاست های میلیتاریستی كاخ سفید به منظور تثبیت هژمونی نظامی خود و افزایش رقابت تسلیحاتی میان قدرت های بزرگ در نظام بین الملل است.

مسعود گودرزی

منبع : روزنامه شرق