روز مجلس

شما منتخبین مجلس که از پشتیبانی جدی ملت عزیزبرخودارید باید با کمال قدرت در مقابل قدرت های شیطانی بایستید و از هیچ قدرتی غیر از قدرت خداوند نهراسید، و جز به مصالح کشور به چیز دیگری فکر نکنید...هیچ یک از نهادهای جمهوری اسلامی خصوصا مجلس و رئیس جمهوری و دولت برای هم کارشکنی نکنند و خود را بطور جدی در خدمت اسلام و کشور درآورند تا خداوند متعال آنها را پشتیبانی فرماید...و از منازعه و تفرقه اجتناب کنید و ندای آسمانی واعتصمو بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا را در نظر داشته باشید و اطاعت کنید. (منتخبی از پیام امام در افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی)
مظالم شاه و درباریان و وابستگی شاهان قاجار به بیگانگان و دولت های خارجی؛ و به تاراج رفتن ثروت های کشور خصوصاٌ در دوران سلطنت مظفرالدین شاه باعث گردید تمامی اقشار جامعه اعم از علما، مردم و روشنفکران خواستار حکومت مشروطه و تشکیل مجلس در کشور گردند. حقیقت آنکه مظفرالدین شاه نیز با همه بیکارگی و درماندگی، خود از ته دل آرزومند استقرار مشروطه بود. سرانجام چنان شد تا با انقلاب مشروطیت در تهران و دیگر شهرها، مظفرالدین شاه تسلیم انقلابیون گردید و فرمان تشکیل مجلس شورای ملی را صادر کرد.ابتدا گروه مشورتی، نظامنامه ی مجلس و شیوه انتخابات را نوشتند که به موجب آن مردم به ۶ گروه یا طبقه تقسیم شدند و قرار بر این شد تا هر کدام از این طبقات، بترتیب شاهزادگان ۴ نماینده، علماء و طلاب ۴ نماینده، بازرگانان ۱۰ نماینده، زمین داران و کشاورزان ۱۰ و پیشه وران ۳۲ نماینده در مجلس داشته باشند. انتخابات مجلس اول روز چهاردهم مهر ماه ۱۲۸۵هجری شمسی پایان یافت.نخستین نشست نمایندگان در کاخ گلستان با نطق شاه بیمار گشایش یافت.تمام وزیران، سفرا، کنسول ها و نمایندگان سیاسی کشورهای بیگانه با لباس رسمی در این مراسم حضور داشتند.مقر دائمی مجلس به دستور شاه در کاخ بهارستان در کنار مسجد سپهسالار تعیین شد. جالب توجه است که چون در کاخ بهارستان صندلی وجود نداشت نمایندگان روی زمین می نشستند.
مجلس اول، با اینکه یکی از بهترین مجالس قانونگذاری ایران بود ولی بخاطر مخالفت های محمد علیشاه و ایجاد سستی در عناصر مشروطه گلوله باران و سرانجام تعطیل شد. مجلس دوم، یک سال پس از بسته شدن مجلس اول شروع بکار نمود. در واقع مجلس دوم تا هفتم میدان مبارزه پارلمانی و سیاسی مدرس و همرزمانش بود که توانستند بسیاری از نقشه های استعمار را کشف و نقش بر آب کنند. پس از آن در دوران سلطنت پهلوی ها مجلس شورای ملی و سایر نهادهای مربوط به دخالت و شرکت مردم ‏در امور اجتماعی و سیاسی کشور " که در قانون اساسی مشروطه پیش بینی شده بود" به صورت ‏ابزاری نمایشی از سیاست تجددطلبی توخالی دولت خودکامه درآمد. و سرانجام تبدیل به یک مجلس فرمایشی و مکانی برای نمایش خیمه شب بازی با عروسک های دست آموز دربار پهلوی شد. با اینحال در مقاطع مختلف بودند مهرهایی که در خنثی نمودن برخی از توطئه های استبداد و استعمارگران به موفقیت دست یافتند .
پس از انقلاب مجلس شورای ملی به مجلس شورای اسلامی تغییر نام داد. اولین دوره مجلس شورای اسلامی در هفتم خرداد ۱۳۵۹ هجری شمسی با پیام رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خمینی (ره) شروع بکار نمود.بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران مجلس شورای اسلامی محلی است برای تدوین نظام ارزشی مورد قبول جمهوری اسلامی ایران و تهیه و تصویب قوانین اسلامی برای کلیه ی نیازهای جامعه در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی،تبلیغی، نظامی، اخلاقی و قضایی. تجربه گرانبهای موفقیت اندیشه مدرس و تجربه گرانبهاتر پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی؛ ملت و مجلس ایران را بر آن داشت تا با استفاده از همین تجربه ها و همین درسهای ارزشمند بتواند در برابر قدرتهای شیطانی بایستد.
مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۲۳ تیر ماه ۱۳۷۲ هجری شمسی با تصویب ماده واحده ای روز ۱۰ آذر ماه، سالروز شهادت مجتهد مجاهد و سیاستمدار متعهد آیت الله سید حسن مدرس را بعنوان روز مجلس نامگذاری کرد.باید بدانیم که مملکت اصل و بنایش ملت است. و مجلس مکانی است که این ملت در آن جمع شده اند.عظمت هر ملت همان عظمت مجلس و عظمت مجلس همان عظمت ملت است.مجلس و نمایندگان آن باید همواره بیاد داشته باشند تا با صرفنظر از تعلقات حزبی در راستای منافع ملی و مصالح وطنی کشور خود حرکت نمایند.
انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی در یک فضای باز سیاسی انجام گرفت و داوطلبان از سوی وزارت کشور مورد بررسی قرار می گرفتند و توسط وزیر وقت، تایید یا رد می گشتند و شورای نگهبان در آن زمان هنوز تشکیل نشده بود. به موجب قانون انتخابات مصوب شورای انقلاب، اقدام کنندگان علیه انقلاب و جمهوری اسلامی، محرومین از حقوق اجتماعی، محجورین و ورشکستگان به تقصیر و مقامات رژیم گذشته به علاوه مسئولین شاغل بکار حق شرکت در انتخابات را نداشتند در نتیجه داوطلبانی که شامل این موارد نمی شدند در انتخابات خود را نامزد کردند. گروه ها و احزاب سیاسی حاضر در صحنه نیز با معرفی نامزدهای مستقل به رقابت پرداختند. به لحاظ همین تنوع نامزدها و شعارهای انتخاباتی، اولین دوه انتخابات مجلس از ویژگی و برجستگی خاصی برخوردار بود. اما گذشته از این تنوع، از جمله مسایلی که در آن دوره بحث انگیز بود، موضوع دو مرحله ای شدن انتخابات بود. با انتشار این قانون، گروه ها و شخصیت های سیاسی به دو مرحله ای شدن انتخابات اعتراض کردند. به گفته مخالفین با اجرای این طرح، نمایندگان احزاب و گروه ها از راهیابی به مجلس باز می ماندند، در مقابل موافقین طرح چنین عنوان می کردند که دو مرحله ای شدن انتخابات موجب میشود تا نمایندگان منتخب، نماینده طیف وسیعی از مردم باشند. اما سرانجام انتخابات با همان قانون دو مرحله ای به اجرا درآمد.
مرحله اول انتخابات در ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ در ۱۹۳ حوزه انتخابیه برای برگزیدن ۲۷۰ نماینده مجلس انجام شد. در تهران انجمن نظارت بر انتخابات مرکب از هفت نفر مسئولیت اینکار را به عهده داشتند. در مرحله اول و با توجه به نیاز کسب اکثریت مطلق آرا از سوی نامزدها، در مجموع ۹۷ نفر به مجلس راه پیدا کردند و تعیین تکلیف مابقی نمایندگان به مرحله دوم موکول شد. روز نوزدهم اردیبهشت ماه ۵۹ مرحله دوم انتخابات در تهران و ۱۱۴ حوزه دیگر در شهرستان ها برگزار شد. البته در تعدادی از شهرستان ها این انتخابات انجام نشد.
پیروزی بزرگ اولین دوره انتخابات، ائتلاف بزرگ بود که توانست بیشترین کرسی های مجلس را به نامزدهای خود اختصاص دهد. این ائتلاف از بهم پیوستن حزب جمهوری اسلامی، جامعه روحانیت مبارز، سازمان فجر اسلام، سازمان مجاهدین اسلامی، انجمن اسلامی معلمان ایران، نهضت زنان مسلمان، بنیاد الهادی و اتحادیه انجمن های اسلامی شهر ری تشکیل شده بود.
پس از تایید انتخابات مرحله دوم از سوی وزارت کشور، سرانجام نخستین مجلس در جمهوری اسلامی تحت عنوان "مجلس شورای ملی" در ۷ خرداد ۱۳۵۹ گشایش یافت. نامی که در جلسه ۳۱ تیر ۱۳۵۹، با تصویب نمایندگان به "مجلس شورای اسلامی" تغییر یافت. لذا در هفتم خرداد ماه به عنوان روز قانون و هفته مربوط، هفته مجلس نامگذاری شده است و همه ساله به این مناسبت مراسم خاصی در سراسر كشور برگزار می شود.
مجلس شورای اسلامی در مقایسه با مجالس سایر كشورهای جهان دارای ویژگیهای مهمی است. امام خمینی (ره) در روز افتتاح مجلس، پیامی را خطاب به نمایندگان مجلس دادند که به خلاصه ای از محورهای مهم فرمایشات ایشان اشاره می شود:
- شما دوستان محترم نماینده ملتی هستید که جز به اسلام بزرگ و عدالت الهی اسلامی فکر نمی کنید و انتخابات شما برای پیاده نمودن عدالت اسلامی است.
- امید آن است که رسیدگی به حال مستضعفین و مستمندان کشور، که قسمت اعظم ملت مظلوم را دربر میگیرد، در رأس برنامه ها قرار گیرد.
- مجلس شورای اسلامی، همانسان که در خدمت مسلمین است و برای رفاه آنان فعالیت می کند، برای رفاه و آسایش اقلیت های مذهبی که در اسلام احترام خاصی دارند اقدام و فعالیت نمایند.

منبع : واحد مرکزی خبر