شکست فراکسیون معترض

ماندگار شدن محمود فرشیدی در وزارت آموزش و پرورش،پیروزی اصولگرایان حامی دولت بود.اکثریتی که به فراکسیون اقلیت خود پاسخ منفی دادند تا به وزیر آموزش و پرورش که روزهای پرتنشی را پشت سر می گذارد،اطمینان و آرامشی نسبی بدهند.
استیضاح فرشیدی اساساً از آنجا شکل گرفت که اصولگرایان منتقد مجلس در پی آن برآمدند تا خودی نشان داده و در برابر طیف حامیان دولت که محمدرضا باهنر در راس آن قرار داشت عرض اندامی کنند. چنین بود که در سراسر مراحل استیضاح از جمع آوری امضا گرفته تا طرح آن در صحن علنی، آنچه به روشنی عیان شد عزم راسخ فراکسیون وفاق و کارآمدی برای قدرت نمایی در برابر حامیان دولت و فراکسیون اصولگرا بود، چنان که طراحان اصلی طرح استیضاح، همه چهره های شاخص فراکسیون وفاق و کارآمدی بودند. به این نام ها دقت کنید؛ «کاظم جلالی، رضا طلایی نیک، محمد میرمحمدی و داریوش قنبری.» اینها همه نمایندگان محوری فراکسیونی هستند که از ابتدای کار مجلس هفتم در فراکسیون وفاق و کارآمدی گرد آمدند. حتی داریوش قنبری که طی سه هفته گذشته در به سرانجام رساندن طرح استیضاح نقش بسزایی داشت و ناظران سیاسی از وی به عنوان یک نماینده اصلاح طلب یاد می کنند عضو فراکسیون وفاق و کارآمدی است. دیگر نمایندگان عضو این فراکسیون اما به اصولگرایی شهره هستند و رئیس فراکسیون که نماینده ای است از شهر قم، ابایی ندارد که اصولگرا خوانده شود، چه اساساً فراکسیون وفاق و کارآمدی یک فراکسیون انشعابی از فراکسیون اصولگرایان مجلس است. در سه سال گذشته فراکسیون وفاق و کارآمدی کوشید ضمن تعامل با فراکسیون اصولگرایان، سهم مناسبی هم در معادلات سیاسی به دست بیاورد. فراکسیون اکثریت اما هیچ گاه حاضر به اعطای امتیاز نشد و در برگزاری سه دوره انتخابات هیات رئیسه حتی حاضر نشد یک کرسی را دراختیار اعضای این فراکسیون قرار دهد و این وضعیت در زمان انتخاب روسای کمیسیون های تخصصی مجلس هم ادامه پیدا کرد. فراکسیون وفاق و کارآمدی که خود را ذاتاً اصولگرا می دانست با تشکیل دولت جدید هم امتیازی دریافت نکرد و در ادامه کار اوضاع به گونه ای پیش رفت که دولتمردان اصولگرا حتی از تعامل دوسویه با آن سر باز زدند.چنین بود که طی ماه های گذشته روند انتقادات اعضای این فراکسیون از دولت افزایش یافت و در مقابل بی اعتنایی دولتمردان به این فراکسیون و همراهی فراکسیون اصولگرایان در به حاشیه بردن نمایندگان فراکسیون وفاق و کارآمدی، کار را به جایی رساند تا طرح استیضاح یک وزیر کابینه در دستور کار قرار بگیرد و از این طریق، مراتب نارضایتی این فراکسیون به دولت ابلاغ شود.
در میانه این قضایا یک اتفاق دیگر هم افتاد و آن افزایش نارضایتی ها از عملکرد محمدرضا باهنر و هیات رئیسه فراکسیون اصولگرایان بود که در نهایت به انشعاب جمعی دیگر از اصولگرایان منجر شد و تشکیل فراکسیون مستقل و نقاد را به دنبال داشت. فراکسیون جدید که ماهیتی اعتراضی داشت بدش نمی آمد در اولین اقدام پس از اعلام موجودیت، تاثیرگذار جلوه کند اما از طرفی هم پسندیده نبود که به تقابل با دولت متهم شود. در نتیجه عموم اعضای این فراکسیون در مقابل طرح استیضاح سکوت پیشه کردند و سعید ابوطالب در یک ائتلاف نانوشته به اردوگاه استیضاح کنندگان پیوست تا مراتب همراهی «اصولگرایان منتقد» با برکناری فرشیدی را به اطلاع چهره های برجسته فراکسیون وفاق و کارآمدی برساند. رای عدم اعتماد به فرشیدی برای اصولگرایان منتقد و فراکسیون وفاق و کارآمدی این حسن را داشت که می توانست به هیات رئیسه فراکسیون اصولگرایان و به ویژه شخص محمدرضا باهنر، این پیام را برساند که در یک سال پایانی مجلس نمی تواند این دو جریان اصولگرای مجلس را نادیده بگیرد و حمایت از دولت، بی توجه به آنها ممکن نیست.
● چرا فرشیدی
رساندن پیام نارضایتی به دولت و فراکسیون اصولگرایان، نیازمند یک اقدام جدی بود و استیضاح، جدی ترین ابزاری بود که نمایندگان منتقد در اختیار داشتند. شاید بتوان گفت نفس انداختن یک وزیر از کابینه (اصطلاح معروف مجلس نشینان) از نارضایتی موجود از فرشیدی بسیار مهم تر بود. در واقع این عملکرد فرشیدی نبود که استیضاح وی را به همراه آورد بلکه عزم راسخ فراکسیون وفاق و کارآمدی در رساندن پیام نارضایتی به دولت و فراکسیون اصولگرایان بود که به طرح استیضاح منجر شد. در این مرحله بود که از میان گزینه های موجود، فرشیدی مناسب تر ترجیح داده شد، بدین لحاظ که هم در میان نمایندگان نارضایتی بیشتری نسبت به وی وجود داشت و هم اینکه اعتراضات عموم معلمان و بدنه فرهنگیان، فضای مساعدتری برای استیضاح وی فراهم می آورد. طبیعی است اگر وزیر دیگری از موقعیت نامناسب تری برخوردار بود، امکان جابه جایی نام وزیر استیضاح شده محتمل بود اما شرایط پیش آمده در ماه های گذشته و به ویژه اعتراضات معلمان در برابر مجلس و انتشار سوال توهین آمیز در آزمون فرهنگیان، فرشیدی را به گزینه اول و آخر استیضاح تبدیل کرد. شکست پروژه استیضاح، شکست قدرت نمایی پارلمانتاریست های منتقد بود. پارلمانتاریست هایی که با همه اصولگرایی شان اما نسبت به جایگاه خود در مجلس معترض بوده و سهم بیشتری را در مناسبات سیاسی طلب می کردند. شکست این پروژه احتمالاً پروژه استیضاح را در مجلس هفتم تا روز آخر، منتفی خواهد کرد چرا که علاوه بر شرایط خاص مجلس در سال پایانی فعالیت، اوضاع هم به گونه ای نیست که شرایط رای عدم اعتماد برای یک وزیر فراهم باشد. وقتی محمود فرشیدی با آن همه فضاسازی ها در نهایت ماندگار شد طبیعی است در شرایطی که فراکسیون اصولگرایان حمایت سفت و سختی از دولت احمدی نژاد به عمل می آورد، امکان انداختن دیگر وزیران از مسوولیت اجرایی منتفی خواهد شد. این احتمال بسته به این است که در یک سال پایانی مجلس، اتفاق منحصر به فردی رخ ندهد و شرایط ویژه ای پیش نیاید.
آیا آن اتفاق منحصر به فرد در مجلس هفتم رخ می دهد؟

منبع : روزنامه شرق