ساختن پیام، قبل از فیلم

ابوالحسن داوودی در «زادبوم» ابتدا مفاهیمی را در نظر گرفته و سپس بر اساس آن پیام ها و مفاهیم فیلمش را جلوی دوربین برده است و مشکل اثرش از همین جا آغاز می شود. در«زادبوم» رجعت آدم ها به خاک خود مهمترین موضوع اثر است. تأکید روی لاک پشت هایی که بر اساس نوعی رفتار بیولوژیک پس از سی سال به زادگاه خود برمی گردند تا تخم گذاری و چرخه حیاتشان را تکرار کنند خود نشانه ای بر علاقه داوودی به این پیام است. او چند شخصیت دارد که هر کدام در یک نقطه از کشور یا جهان پراکنده اند.
مادر به عنوان دکترای علوم زیست شناسی در جزیره ای مشغول تحقیق روی لاک پشت ها، پدر به عنوان فعال سیاسی درگیر مبارزات انتخاباتی در تهران، دختر خانواده درگیر طلاق و خیانت شوهر پولدار در دبی بوده، پسر خانواده هم به دنبال تحقیقات پزشکی در آلمان و پدر بزرگ خانواده به عنوان کاپیتان فراری در قایقی روی آب های یک بندر آلمانی زندگی می کند. اما پس از ماجراهایی همه این آدم ها به خاک و خانه خود باز می گردند و خانواده به عنوان نهادی امن همه را در سایه خود قرار می دهد. به این پیام اصلی مجموعه ای از پیام های فرعی را نیز می توان اضافه کرد. ابوالحسن داوودی کارگردانی است که در این فیلم هم روی جزئیات کارش انرژی زیادی گذاشته و البته نتیجه گرفته است. او از دو سال پیش درگیر ضبط صحنه های مربوط به تخم گذاری لاک پشت ها بوده و توانسته است از این ایده در متن قصه و نیز در تدوین فیلم استفاده خوبی ببرد.
از سوی دیگر تعدد شخصیت ها گرچه به محور اصلی فیلم نزدیک بوده اما اساساً بعضی از شخصیت ها به شکل ضعیفی پرداخت شده اند یا شخصیتی مثل پدربزرگ اساساً زیادی به نظر می رسد و جز این که به ما بگوید آن آدم سیاسی از خود راضی پدرش راهم فراموش کرده یا مثلاً نماینده نسل دیروز است کارکرد دیگری ندارد، ضمن آنکه به نظر می رسد بحث سه نسل ایرانی در یک فیلم هم قدری کلیشه شده باشد. دختر خانواده هم چنین ماجرایی دارد یعنی بوجود آمده که به ما کمک کند تا بفهمیم وجه المصالحه یک رابطه سیاسی شده و حالا که نمی تواند از دبی به کانادا برود، موطنش و دامان مادرش بهترین جا برای اوست.
«زادبوم» به هر حال فیلم خوش ساختی است. فیلمبرداری و تدوین آن را می توان پسندید اما موسیقی بسیار مؤثری دارد و بازی هایی که به یاد می ماند. بازی استادانه عزت الله انتظامی در نقش کاپیتان که گاهی فارسی حرف می زند و گاهی آلمانی یا ترکی، با همان حرکات چشم و صورت و نگاه های نافذی که در جای خود استفاده می شوند ، بسیار زیباست.

بهمن عبداللهی

منبع : روزنامه ایران