جایگاه فرهنگ در برنامه ریزی

جایگاه فرهنگ در برنامه ریزی شهری کجاست؟سال هاست که مسائل و مشکلات شهرنشینی و حل این مسائل که در ارتباط تنگاتنگ با فرهنگ جامعه است به دغدغه ای اساسی برای مدیریت شهری به کارشناسان و طراحان شهری تبدیل شده و همچنان از محورهای اساسی برنامه ریزی شهری برای برطرف کردن مشکلات شهر است.
هر چند وظایف شهرداری ها برای ما بیشتر در ظاهر شهرها خلاصه می شود، اما وظایف دیگری هم بر عهده شهرداری هاست که حمایت از نهادهایی که متولی فعالیت های هنری، سرگرم کننده، تفریحات جمعی و نظایر آن ها از آن جمله است.در طول ۳ و ۴ سال گذشته توجهاتی به خرده فرهنگ های موجود در شهر به ویژه در محله ها شده است که بالا رفتن کیفیت شاخص های فرهنگی را به دنبال داشته است.در کنار همه این موارد وقتی فضاهای فرهنگی ایجاد می شود توجه به شرایط جغرافیایی و بومی محله و توجه به نیاز منطقه با در نظر گرفتن استانداردهای موجود نیز ضروری به نظر می رسد.
کارشناسان معتقدند توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی در برنامه ریزی شهری سبب شکل گیری ساخت های مختلف شهری متناسب با فرهنگ و ویژگی های اجتماعی هر شهر خواهد شد و در حفظ و تقویت هویت های شهری تاثیر مثبت خواهد گذاشت.به نظر می رسد برنامه ریزی شهری نیازمند ایجاد هماهنگی بین دستگاه های تصمیم گیرنده در حوزه فرهنگی و اجتماعی است یعنی شهرداری ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت مسکن و شهرسازی، صدا و سیما، سازمان میراث فرهنگی، سازمان تربیت بدنی و برخی دیگر از دستگاه ها که هر کدام به گونه ای دارای تجربیاتی در برنامه های فرهنگی اجتماعی و تفریحی هستند.البته لازمه حل مسائل شهری و بحران ها اصلاح رفتار شهروندان و وجود فرهنگ مناسب شهرنشینی است.دو مقوله ای که پایه و اساس پایداری و دوام شهرنشینی است .تبیین و تعیین مبانی و فرهنگ شهرنشینی برای همه مردم به ویژه قشر جوان و نوجوان، برقراری زمینه مناسب برای رشد و اعتلای این فرهنگ و ارتقاء و اصلاح فرهنگ همگانی با تکیه بر مساجد و محله های شهر که پایگاه اصلی فعالیت های فرهنگی و آموزشی شهری است، گامی موثر در دستیابی به شهر فرهنگی است.
البته ناگفته نماند ایجاد و توسعه فضاهای فرهنگی مانند فرهنگسراها،خانه های فرهنگ، کتابخانه های عمومی و تخصصی، نگارخانه ها، موزه ها و بناهای فرهنگی به فراخور جمعیت محله ها و منطقه های شهری در حوزه فعالیت ها و برنامه های شهرداری هاست، که متاسفانه چندان به آن پرداخته نمی شود.
کوتاه سخن این که افزایش سهم فرهنگ در برنامه ریزی شهری و گسترش مراکز فرهنگی نکته ای است که مدیریت شهری نباید در سیاست گذاری کلان از آن غافل شود، چون باز شدن گره بسیاری از مشکلات در پرداختن به همین مهم نهفته است.

رضاپور

منبع : روزنامه خراسان