ویژگی های مردم نگاری ایران ساختار خانواده

از آغاز ظهور ایرانیان در تاریخ، خانواده به عنوان اصلی‌ترین هسته و نهاد اجتماعی همواره صورتی منسجم، معتبر و مقدس داشته است. از این رو خانواده ایرانی در واقع كانون موجودیت و احراز هویت به شمار می‌آید. خانواده ایرانی بر پایه شرایع اسلامی و سنت های ایرانی استوار است و این خانواده مبتنی بر پدر تباری و پدر مكانی است. فرزندان، نام و نشان از پدر می‌برند و مقررات ازدواج و طلاق و ارث و نگه داری از فرزندان براساس فقه اسلامی استوار است. مهم ترین انواع خانواده در محیط شهری ایران, خانواده زن و شوهری است. در خانواده‌های روستایی، هنور تحول قابل توجهی دیده نمی‌شود و بیش تر این خانواده‌ها، هر چند از لحاظ آماری و مكانی به شكل خانواده زن و شوهری هستند، ولی در عمل به منزله اجزایی از شبكه خویشاوندی به شمار می آیند. در روستا شكل مالكیت زمین و نظام بهره‌برداری، در طبقه‌بندی خانواده‌ها عوامل اصلی به شمار می‌آیند.
باید اذعان كرد كه ساختار خانواده در ایران، به طور كلی، پدرسالار باقی‌مانده است. اما این ساخت پدر سالار در دوران كنونی، اصول و هرم خاصی پیدا كرده است:
۱) ساخت تمركز قدرت میان پدر و مادر؛
۲) تمركز قدرت در پدر همراه با روابط گرم و عاطفی؛
۳) تمركز قدرت در پدر همراه با انضباط شدید و روابط سرد. با این وجود، ساخت پدر سالار هم چنان بیان گر نقش ویژه پدر در شكل دهی به نگرش های كودكان و دیگر اعضای خانواده است.

منبع : مرکز علمی و فرهنگی دانشجویان ایران