نوستالژی عزت و احترام

مهدی کروبی و میرحسین موسوی هرکدام که بتوانند رئیس جمهور ایران شوند، برای حل مشکلات اقتصادی ممکن است با دشواری هایی مواجه شوند اما لااقل در حوزه سیاست خارجی کار ساده یی در پیش دارند. الگویی که سیدمحمد خاتمی در دوران هشت ساله از خود به جا گذاشت، هنوز هم قابل استفاده است. رئیس جمهور اصلاح طلب آینده فقط کافی است از سر دادن شعارهای تند خودداری کرده و سیاست تنش زدایی با غرب را احیا کند.
خاتمی در دوران هشت ساله ریاست جمهوری رفتاری در حوزه سیاست خارجی نشان داد حتی اصولگرایان هم لب به تحسین گشودند.
خاتمی در دوران هشت ساله به کشورهای مهم و تاثیرگذار اروپایی سفر کرد و از گسترش روابط با کشورهای در حال توسعه غافل نشد. خاتمی به هر کشوری که سفر کرد، عزت و احترام دید و از سوی عالی رتبه ترین مسوولان هر کشور با عالی ترین سطح تشریفات مورد استقبال قرار گرفت و هیچ کس او را مورد اهانت قرار نداد.در دوره اصلاحات روابط با کشورهای همسایه از جمله کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به بهترین شکل درآمد. در این دوره نه تنها شورای امنیت هیچ قطعنامه یی علیه ایران صادر نکرد، بلکه مجمع عمومی سازمان ملل، پیشنهاد خاتمی را پذیرفت و سالی به نام گفت وگوی تمدن ها نامگذاری کرد تا افتخاری به نام ایران ثبت شود.در این دوره خاتمی هرگاه با رسانه یی خارجی مصاحبه کرد، تحسین جهانیان را برانگیخت. گفتمان خاتمی، گفتمان منطق و آرامش بود. او هیچ کشوری را به محو شدن از روی زمین تهدید نکرد و هرگز روی مسائلی که جهان روی آن حساسیت دارد، بحث و جدل به پا نکرد.
در دوره اصلاحات، خاتمی هرگاه در کنفرانسی بین المللی پشت تریبون می رفت، همه سر تا پا گوش می شدند تا پیام صلح طلبی ایران را بشنوند. هیچ کس به خود اجازه نداد هنگام سخنرانی خاتمی، صندلی اش را به نشانه اعتراض ترک کند. همه برای خاتمی احترام قائل بودند و این احترام به رئیس جمهور اسلامی ایران، احترام به نظام و احترام به همه ایرانیان بود.
ادبیات خاتمی ادبیات صلح و دوستی بود. وی بر مشترکات بین کشورها تاکید می کرد و در سیاست خارجی دست به کارهای تحریک آمیز و ماجراجویانه نزد. خاتمی به اجلاسی کم ارزش پا نگذاشت و هرگز کسی از خاتمی نپرسید چرا جایی حضور یافته که شأن ایران را پایین آورده. سفرهای خاتمی فقط محدود به ونزوئلا و کشورهای امریکای جنوبی نبود. میهمانان وی هم فقط آفریقایی نبودند. در دوره اصلاحات کشورهای صنعتی و توسعه یافته برای گسترش رابطه با ایران به تکاپو افتادند. شرکت های معتبر غربی برای حضور در ایران رقابت سختی را با هم تجربه کردند. در همین حال ایران هم از این امکان برخوردار بود تا همیشه بهترین ها را انتخاب کند. به عنوان نمونه وقتی چند شرکت معتبر نفتی برای توسعه پارس جنوبی و همچنین میادین نفتی اعلام آمادگی کردند، دست ایران برای انعقاد قراردادهایی عادلانه باز شد. هر شرکتی هم که پایش به ایران باز می شد، می دانست باید خوب کار کند چون رقیبی دیگر بیرون در منتظر نشسته بود تا با یک قصور جایگزین شود.
به این ترتیب خاتمی چنان عزیز ماند و ایران را پرآوازه کرد که حالا چهار سال پس از پایان ریاست جمهوری همچنان برایش دعوتنامه های معتبر می آید و دولت ها افتخار می کنند میزبان مردی باشند که جهان برایش کلاه از سر برمی دارد.حالا کروبی و میرحسین موسوی برخلاف سختی هایی که برای ساماندهی اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار پیش رو دارند، در سیاست خارجی راهشان مشخص است. معلوم است چه کارهایی نباید انجام دهند و چه کارهایی را باید در دستور کار قرار دهند.
به نظر می رسد اگر دو موضوع رابطه با امریکا و بحث هسته یی را کنار بگذاریم (که تعیین تکلیف آن منوط به نظر نظام بوده و از حیطه اختیارات رئیس جمهور خارج است) رئیس جمهور اصلاح طلب آینده می تواند عزت و احترام ایران در سطح دنیا را بازگردانده و بین ایران با کشورهای مهم و تاثیرگذار اروپایی صلح و صفا ایجاد کند.
رئیس جمهور اصلاح طلب آینده باید در بحث تنش زدایی چنان وارد عمل شود که سایه حمله و جنگ دوباره از سر ایران دور شود. وی باید چنان وجهه خوبی از ایران به نمایش بگذارد که شبکه های تلویزیونی غربی در تحلیل ها و تفسیرهای خود با احترام از ایران یاد کرده و در پی نام ایران صفت های نامناسب قرار ندهند.
متاسفانه تبلیغات منفی انجام شده علیه ایران باعث شده ذهنیت جهانیان نسبت به ایران تیره و تار شود. رئیس جمهور اصلاح طلب آینده می تواند دیپلماسی خردمندانه یی به کار گیرد تا تبلیغات منفی علیه ایران متوقف شود.
رئیس جمهور اصلاح طلب بعدی باید سیاست تهاجمی را به کناری گذاشته، از دخالت در امور داخلی دیگر کشورها خودداری کرده و با پذیرش قواعد بین المللی، به صلح جهانی کمک کند.این همه را خاتمی توانست. رئیس جمهور اصلاح طلب بعدی هم می تواند.

سجاد سالک

منبع : روزنامه اعتماد