چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا

تاریک‌ کردند و تماشا دادند...


تاریک‌ کردند و تماشا دادند...
می‌گویند اگر هوس‌های‌ مظفرالدین‌شاه‌ نبود یا اینكه‌ او گذارش‌ به‌ پاریس‌ نمی‌افتاد، شاید ورود سینما به‌ ایران‌ با چند سال‌ تاخیر مواجه‌ می‌شد. به‌ هرحال‌ این‌ گفته‌ چندان‌ هم‌ بیراه‌ نیست‌. قسمت‌هایی‌ از سفرنامه‌ مظفرالدین‌شاه‌ را در مورد سینما و سالن‌ سینما كه‌ در پاریس‌ دیده‌ با هم‌ می‌خوانیم‌ كه‌ می‌تواند فضایی‌ از سینمای‌ آن‌ سالها را ترسیم‌ كند: «طرف‌ عصری‌ به‌ عكاسباشی‌ فرمودیم‌ آن‌ شخصی‌ كه‌ به‌ توسط‌ صنیع‌السلطنه‌ از پاریس‌ سینموفتوگراف‌ و لانترن‌ ماژیك‌ آورده‌ است‌، اسباب‌ مزبور را حاضر كنند كه‌ ملاحظه‌ كنیم‌. رفتند نزدیك‌ غروب‌ او را حاضر كردند.
رفتیم‌ به‌ محلی‌ كه‌ نزدیك‌ مهمانخانه‌یی‌ است‌ كه‌ نوكرهای‌ ما در آنجا شام‌ و ناهار می‌خورند. نشستیم‌ اتاق‌ را تاریك‌ كردند. هر دو اسباب‌ را تماشا كردیم‌ بسیار چیز بدیع‌ خوبی‌ است‌، اغلب‌ امكنه‌ (اكسپوزیسیون) را بطوری‌ در عكس‌ مشخص تماشا می‌دهد و مجسم‌ می‌كند كه‌ محل‌ كمال‌ تعجب‌ و حیرت‌ است‌. اكثر دورنماها و عمارت‌ (اكسپوزیسیون‌) و حالت‌ باریدن‌ باران‌ و رودخانه‌ سن‌ و غیره‌ و غیره‌ را در شهر پاریس‌ دیدیم‌ و به‌ عكاسباشی‌ فرمودیم‌ كه‌ همه‌ آن‌ دستگاه‌ها را ابتیاع‌ كند.
روز شنبه‌ هفتم‌ ربیع‌الثانی‌ در ساعت‌ ۹ بعدازظهر به‌ اكسپوزیسیون‌ و تالار جشن‌ رفتیم‌ كه‌ در آنجا سینموفتوگراف‌ كه‌ عكس‌ مجسم‌ و متحرك‌ است‌ نشان‌ می‌دهند و بعد هم‌ به‌ عمارت‌ ایلوزیسن‌ رفتیم‌ كه‌ تفصیل‌ آن‌ از این‌ قرار است‌: ابتدا وارد درب‌ مخصوص‌ این‌ عمارت‌ شدیم‌ وقت‌ مغرب‌ و چراغ‌های‌ اكسپوزیسیون‌ روشن‌ بود اول‌ ورود به‌ تالار جشن‌ كه‌ نمودیم‌ خیلی‌ از نظر ما جلوه‌ كرد و واقعا بنای‌ عالی‌ است‌ جایی‌ است‌ به‌ بزرگی‌ دو تكیه‌ دولت‌ و همانطور مدور و با تبلور منقش‌ مسقف‌ است‌ و اطراف‌ آن‌ دو مرتبه‌ صندلی‌های‌ قرمز است‌ مخمل‌ كه‌ برای‌ جلوس‌ اشخاص‌ ساخته‌ و پرداخته‌ شده‌. در این‌ اتاق‌ سینموفتوگراف‌ نشان‌ می‌دهند.
پرده‌ بسیار بزرگی‌ در وسط‌ تالار بلند كردند و تمام‌ چراغ‌های‌ الكتریك‌ را خاموش‌ و تاریك‌ نموده‌ و عكس‌ سینموفتوگراف‌ را به‌ آن‌ پرده‌ بزرگ‌ انداختند. خیلی‌ تماشا دادند من‌ جمله‌ مسافرین‌ آفریقا و عربستان‌ را كه‌ در صحرای‌ آفریقا با شتر راه‌ می‌پیمایند نمودند كه‌ خیلی‌ دیدنی‌ بود دیگر اكسپوزیسیون‌ و كوچه‌ متحرك‌ و رودخانه‌ سن‌ و رفتن‌ كشتی‌ در رودخانه‌ و شناوری‌ و آب‌ بازی‌ مردم‌ و انواع‌ چیزهای‌ دیگر دیده‌ شد كه‌ خیلی‌ تماشا داشت‌. به‌ عكاسباشی‌ دستورالعمل‌ داده‌ایم‌ همه‌ قسم‌ آنها را خریده‌ و به‌ تهران‌ بیاورند كه‌ ان‌ شاءالله‌ همانجا درست‌ كرده‌ به‌ نوكرهای‌ خودمان‌ نشان‌ بدهیم‌.»
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید