تازیان‌نامه پارسی: خلاصه خاوران نامه

شاعر : ابن‌حسام - محمدبن‌حسام‌الدین
مصحح : مرادی - حمیدالله
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۹/۱۷
رده دیویی : ۸fa۱.۳۳
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۳۵۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : PIR۵۶۵۷/خ۲۰۱
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۰۱-۱۱۱۵-۵

اصل منظومه خاوران نامه اثر ابن حسام خوسفی ـ شاعر قرن هشتم و نهم ـ مشتمل بر 22500 بیت است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده است. موضوع اصلی کتاب شرح مسافرتها, جنگها و بیان رشادتهای حضرت علی (ع) در سرزمین خاوران است که به همراه یاران و سپاهیان خود به جنگ با قباد, پادشاه خاور زمین, و امرای بت پرست رفته است. کتاب حاضر, خلاصه ای از خاوران نامه است. به زعم مصحح: این که ابن حسام در پرداختن به منظومه خود, خاوران نامه, چه از لحاظ قالب و نوع ادبی آن و چه از نظر مضمون و محتوا و گزینش کلمات و ترکیبات و وصف صحنه های حماسی و داستانی, از حکیم توس متاثر شده و تقلید نموده, بحثی نیست‌; ولی آنچه کار ابن حسام را, به ویژه, از نظر نقد ادبی قابل توجه و شایسته تحسین میکند توصیف مناظر طبیعی و به ویژه مجالس بزم است. از این حیث شاعر, استادی و ذوق سلیم خود و نیز خلف راستین بودنش را به حکیم توس به اثبات میرساند... در باب شخصیتهای خاوران نامه هم, همانند داستانهای آن, باید گفت که برخی همچون مالک اشتر, ابوالمحجن, معدی کرب و عمرو بن امیه, واقعیت تاریخی دارند... ولی پاره ای دیگر از شخصیتهای داستانی همچون عملاق, قرطاس, عبدوی و نیز مکانهایی همچون حصن ضمان و حصن ظفر و شهر زرین و... صرفا ساخته ذهن شاعر است و تنها باید از دید حماسی بدانها نگریست....