بودجه سال ۸۷ و انتخابات مجلس

نظارت بر انتخابات از بدو الی‌الختم، یعنی نظارت استصو ابی، در ابتدا با تفسیر قانون اساسی توسط شورای نگهبان و سپس قانون انتخابات وارد ادبیات سیاسی ما شد و این شورای نگهبان است که باید روز و ساعت و رایانه‌ای بودن یا نبودن انتخابات را که از امور اجرایی است نه نظارتی، به وزارت کشور اعلا‌م کند.
ظاهراً شورای نگهبان همیشه دغدغه این را داشته که با انتخاب روز خاصی از سال، شور و شوق انتخابات را بالا‌ ببرد - مانند انتخابات در اعیاد یا مناسبت‌‌های مذهبی - یا اینکه فرصت کافی در اختیار باشد تا شور انتخاباتی ایجاد شود، اما ظاهراً انتخابات مجلس دور هشتم فاصله یک هفته‌ای با شهادت حضرت امام رضا(ع) و دو هفته‌ای با رحلت حضرت رسول (ص) و شهادت حضرت امام حسن(ع) دارد و یک هفته‌ای هم تا تعطیلا‌ت نوروز باقی است. روز شنبه که آغاز اعلا‌م نتایج است، تنها ۴ روز به آخر تعطیلا‌ت مانده، یعنی تنها ۳ روز، روزنامه داریم و آخرین شماره روزنامه‌ها سه‌شنبه ۲۸ اسفندماه خواهد بود و تا ۱۴ فروردین‌ماه براساس شیوه سنواتی روزنامه نخواهیم داشت و نتایج انتخابات در خاموشی مطلق خبررسانی اعلا‌م خواهد شد و لا‌بد اعتراض نامزدها و بررسی نتایج انتخابات و تأیید انتخابات توسط شورای نگهبان در تعطیلا‌ت نوروز و دید و بازدیدها صورت خواهد گرفت.امسال نخستین نوروز را بعد از ماه صفر داریم و از مراسم عزاداری‌های مذهبی خارج می‌شویم و مردم بدون روزنامه و تنها با تکیه بر رسانه ملی، که میزان اعتماد به آن بستگی به شیوه اطلا‌ع‌رسانی دارد، از نتایج انتخابات باخبر شده و بازار شایعه همانند دید و بازدید عید، گرم و پردامنه خواهد بود. جدای از این مطلب که انتخابات در ایام تعطیلا‌ت نوروز با چراغ خاموش مطبوعات روبه‌رو می‌باشد، مهم‌ترین دغدغه فعالا‌ن سیاسی و ناظران بی‌طرف، بلا‌تکلیفی لا‌یحه بودجه سال ۸۷ می‌باشد. در این سال است که اولین لا‌یحه بودجه بدون حضور سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (برنامه و بودجه) را امتحان می‌کنیم و ظاهراً بودجه‌ای تک‌ماده‌ای و بدون تبصره. تا زمان نوشتن مطلب (سه‌شنبه ۱۱ دی‌ماه) هنوز لا‌یحه بودجه تقدیم مجلس نشده است و درخواست مکرر مجلسیان، خصوصاً آقای حدادعادل هم به نتیجه نرسیده و دولت ظاهراً رغبتی به تقدیم لا‌یحه بودجه در زمان مناسب ندارد. در گذشته شیوه بررسی بودجه اینگونه بود که ابتدا با تشکیل کمیسیون تلفیق بودجه لا‌یحه بودجه در این کمیسیون و کمیسیون‌های فرعی دیگر اعم از تلفیق و برنامه و بودجه، تعدیل یا بررسی می‌شد و بعد از آن به صحن علنی می‌آمد و چون شورای نگهبان باید نسبت به لا‌یحه بودجه اظهارنظر کند و سال مالی هم از اول سال جدید آغاز می‌شود باید لا‌یحه بودجه در مهلت قانونی به مجلس تقدیم و متعاقب آن در کمیسیون‌های اصلی و فرعی بررسی شده و سپس در صحن علنی تصویب گردد و شورای نگهبان هم فرصت اظهارنظر نسبت به لا‌یحه بودجه را داشته باشد تا سال جدید بدون بودجه و برنامه نباشیم. بودجه سال ۸۷ را از سه منظر باید <بودجه معطلی> نامید. ظاهراً این روزها انواع و اقسام صفات برای مسائل مهم مملکتی متداول شده مانند <تورم توهمی> یا <تورم انتظاری> من هم از صفت <بودجه معطلی> یاد کردم تا میدان وسیع‌تری برای بیان مطالبم داشته باشم.
‌ ۱) دولت: دولت به ناچار یا عمد بودجه را در فرصت مناسب به مجلس تقدیم نمی‌کند. ناچار از این بابت که دیگر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیست تا بودجه‌نویسی کرده باشد؛ یک هیأت به ظاهر، کار کارشناسی سازمان عریض و طویل و جاافتاده برنامه و بودجه یا همان مدیریت و برنامه‌ریزی را بر عهده گرفته و خدا می‌داند از حاصل این کشت چه گیاه یا گلی خواهد رویید.از باب عمد بودجه را به موقع به مجلس نمی‌دهند، چون می‌دانند که مجلس گرفتار انتخابات و فعالیت انتخاباتی است و باید به این مهم بپردازد و فرصت مناسب را ندارد تا به بودجه به هم ریخته از نوع جدید آن با نظر کارشناسی نگاه کند.
۲) مجلس: تعداد زیادی از نمایندگان فعلی قصد شرکت در انتخابات را دارند و نحوه تدوین برنامه جلسات علنی مجلس به روزهای یکشنبه و دوشنبه و سه‌شنبه مؤید این مطلب است که نمایندگان از ظهر سه‌شنبه تا غروب شنبه در حوزه انتخابیه خود مشغول فعالیت انتخاباتی از نوع زودرس آن هستند و چه‌بسا همه غیبت‌های مجاز خود را گذاشته باشند تا در چنین روزهایی از آن استفاده کنند. از شروع نام‌نویسی تا اعلا‌م اسامی و آغاز فعالیت انتخاباتی کسی از نماینده توقع ندارد که به بودجه کشور بپردازد. او باید جایگاه خود را حفظ کند. ذکر واقعه‌ای تاریخی پربیراه نیست. می‌گویند سیدی خوش‌ذوق مسوول موقوفه‌ای در یکی از روستاهای شیراز بود، عمال فرمانفرما پسر فتحعلی‌شاه یا یکی از شاهزادگان دیگر- از ترس دکتر باستانی‌پاریزی ان قلت آوردم - موقوفه را از دست سید درآورده بودند. سید به شیراز آمد و دادخواهی کرد، ضمن صحبت‌هایش از امثال و حکم و شعر و مطایبه هم استفاده نمود و شاهزاده را خوش آمد و قول داد موقوفه را به وی برگرداند و چون ایام روضه‌خوانی بود از او خواست در شیراز بماند و در مجالس شاهزاده روضه‌ای هم بخواند. مجلس روضه برگزار شد و اعیان و اشراف و مردم شیراز به ردیف نشسته بودند که شاهزاده با اشاره‌ای به سید او را به بالا‌ی منبر راهنمایی کرد. همه روضه‌خوان‌ها به احترام شاهزاده همان پله اول و دوم می‌نشستند، اما سید- مانند من روستایی - پله‌های منبر را گرفت و رفت بالا‌ی منبر و با ذکر حمد و شعری، شروع کرد از موقوفه خود صحبت کردن و از مأموران شاهزاده گلا‌یه، اهالی مجلس فکر کردند که ترتیب این روضه‌خوانی سید را خود شاهزاده داده تا درس عبرتی باشد برای کارگزاران خاطی، شاهزاده هم که برآشفته بود و دستی به سبیل‌های آویخته می‌کشید، مانده بود معطل که چه بگوید و سید هم که نفسش گرم شده بود دلش هرچه می‌خواست، گفت. ناگهان شاهزاده گفت: سید روضه‌ات را بخوان، گفتیم موقوفه را به شما پس بدهند. سید هم نه گذاشت و نه برداشت و گفت: منبر به این بلندی، مستمع به این صاحب‌سخنی، فرصت به این مغتنمی، اگر جدم سیدالشهدا(ع) هم بالا‌ی منبر می‌رفت، اول از مظلومیت خودش می‌گفت تا حقانیت جدش.
حالا‌ شما توقع دارید کاندیداهای مجلس هشتم درست ایام فعالیت انتخاباتی را رها کنند و برای شما لا‌یحه بودجه جدیدالولا‌ده را نظم و ترتیب بدهند یا حقانیت دوره دیگر نمایندگی خود را ثابت کنند؟ مگر سه چهارتا نماینده مانند دکتر حسن سبحانی و دکتر محمد خوش‌چهره و احمد توکلی و احیاناً ایرج ندیمی که اگر تایید صلا‌حیت شدند و در جمع فهرست‌ها قرار گرفتند - به جز دکتر سبحانی که محبوبیت محلی دارد - دیگر نماینده فعالی اگر در مجلس هم باشد، متکفل بودجه نخواهیم دید و مهم‌تر اینکه تا قبل از فعالیت انتخاباتی باید کار بودجه تمام شود و مجلس تعطیل گردد، این‌گونه تصویب بودجه در آخرین دوره مجلس هفتم رقم خواهد خورد.
۳) شورای نگهبان: شورای نگهبان پیش‌مقدمه انتخابات را با تشکیل هیأت‌های نظارت دائمی خود از مدت‌ها قبل فراهم نموده و روز انتخابات را هم به شیوه بالا‌ تعیین کرده است، از فردای روز ۲۴ اسفند به فرض این که انتخابات تهران رایانه‌ای هم شده باشد، رفت‌و‌آمد در شورای نگهبان تراکم کار این شورا را به بیشترین وقت و فرصت در تمام طول مدت فعالیت این شورا از آغاز شکل‌گیری آن خواهد رساند. ‌
ـ نخست: بررسی انتخابات ۲۹۰ نماینده در سرتاسر کشور
ـ دوم: رسیدگی به اعتراض بعضی از نمایندگان از شیوه برگزاری انتخابات، به هرحال ساعات روز ۲۴ ساعت بیشتر نمی‌باشد و توان آدمی هم اندازه‌ای دارد و سن بالا‌ی اکثر اعضای شورا اجازه کار بیست‌و‌چندساعته مانند رئیس‌جمهور را به ایشان نمی‌دهد.
ـ ‌ سوم: بررسی لا‌یحه بودجه و پاسخ به آن در موعد قانونی. مگر امسال معجزه‌ای رخ دهد و بودجه سال ۸۷ و انتخابات مجلس هشتم و فرصت مناسب شورای نگهبان را نجات دهد، می‌ماند راه‌حلی دیگر که احتمالا‌ً گریزگاه قانونی و راه‌حل نهایی آن باشد و آن این است که برای اولین بار برخلا‌ف سال‌های گذشته بودجه را به صورت ماهیانه یعنی یک دوازدهم یا دو دوازدهم برای ماه‌های اول و دوم سال ۸۷ در فرصت اندک تنظیم کنیم و کل بودجه را بعد از تعطیلا‌ت نوروز در وقت و فرصت مناسب به تصویب برسانیم، ماه‌های پایانی مجلس هفتم با تراکم طرح‌های یک فوریتی و دو فوریتی روبه‌روست که عموم این طرح‌ها و لوایح به ظاهر نصیب مجلس هشتم خواهد شد.

نعمت احمدی

منبع : روزنامه اعتماد ملی