پایانی بر پایان تاریخ

به دنبال آغاز بحران گسترده مالی در آمریکا و تداوم دومینوی ویرانگر آن به سوی کشورهای غربی طی چند ماه گذشته، فرانسیس فوکویاما- استراتژیست ارشد بنگاه RAND- که روزگاری نه چندان دور نظریه «پایان تاریخ»! را مطرح کرده بود؛ چندی پیش در مصاحبه با هفته نامه آمریکایی نیوزویک، آمریکا و تفکر سرمایه داری را در حال فروپاشی دانست و عملاً حاشیه ای بر کتاب «پایان تاریخ و آخرین انسان» خود نوشت که باید آن را «پایانی بر پایان تاریخ» نام نهاد.
پیش تر از آن بحران های متعددی در حوزه های اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی در جامعه غربی از پرده برون افتاده بود؛ لیکن چون اساس و پایه تمدن غرب بر عنصر و مولفه اقتصادی و سرمایه داری بنا نهاده شده است و اصالت سود و رنج بر همه چیز تقدم و اولویت دارد بنابر تحلیل مادی و فیزیکی کمتر نظریه پرداز و تئوریسین غربی افول کنونی این تمدن را پیش بینی می کرد. آمریکا به عنوان نماد و سمبل تمدن غرب که در دهه های گذشته و بخصوص پس از فروپاشی کمونیسم در شرق، یکه تازی می کرد و در عرصه بین الملل جولان می داد؛ امروز با چالش هایی روبروست و با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند که پیش از این تصور آن نیز در مخیله سیاستمداران زورگو و جاه طلب آمریکایی نمی گنجید.
بحران گسترده و عمیق اقتصادی آمریکا و غرب را- که بحران های اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی را تحت الشعاع قرار داده است- باید به بحران سیاسی آن علاوه کرد و آنگاه چشم انداز تمدن غرب و مدینه فاضله ای به نام آمریکا!!! را به نظاره نشست.
کاهش تاثیرگذاری آمریکا در معادلات منطقه ای و جهانی، برآورد غلط و ناصحیح از اوضاع و رخدادهای دنیا بویژه منطقه خاورمیانه، به حاشیه رفتن یکجانبه گرایی و سلطه گرایی در عرصه بین الملل، شکست طرح خاورمیانه بزرگ و... باعث شده است تا شورای اطلاعات ملی آمریکا (NIC) در گزارش اخیر خود آشکارا غروب آفتاب قدرت ایالات متحده را در آینده نزدیک خبر دهد. این گزارش تصریح می کند:«کشوری که اوباما به ارث برده، دیگر به تنهایی نمی تواند قدرت مطلق باشد و قدرت آمریکا بخاطر بروز جهانی چند قطبی در حال افول است».
از سوی دیگر، پیکار «نهضت بیداری اسلامی» با «تمدن غرب» که با پیروزی انقلاب اسلامی به نبردی تمام عیار تبدیل گشته و دستاوردهای ارزشمندی چون خودباوری، اعتماد به نفس ملی، نفی تمدن وارداتی و حرکت در مسیر پیشرفت و تعالی مادی و معنوی را رقم زده است؛ خلق تمدن نوین اسلامی را نوید می دهد.
رهبر بصیر انقلاب هفته گذشته در پیامی مهم به کنگره عظیم حج و تاکید بر پیدایش تمدن نوین اسلامی به موجب وعده الهی در پیروزی حق بر باطل و بازسازی امت قرآن می فرمایند:«اگر امت اسلامی در دو قرن گذشته دچار فروپاشی و هزیمت در برابر تمدن مادی غرب و مکتب های الحادی از هر دو نوع چپ و راست آن بود؛ اکنون در قرن پانزدهم هجری این مکاتب سیاسی و اقتصادی غربند که پای در گل و دچار ضعف و فروپاشی و هزیمت اند و اسلام با بیداری مسلمانان و بازیافت هویت خویش و با مطرح شدن اندیشه توحیدی و منطق عدالت و معنویت، دور تازه ای از شکوفایی و عزت خویش را آغاز کرده است».
امروز آنچه در صحنه عمل و میدان سیاست آنهم به پهنای عالم مشاهده می شود؛ نشان از آن دارد که تلاش و کوشش اردوگاه کفر و استکبار در محو اسلام و حرکت بیداری اسلامی عقیم و ابتر مانده است.
در فلسطین انتفاضه مردمی مسلمانان به قوت خود ادامه دارد و تشکیل دولتی فلسطینی از عزم جدی برای مقابله با صهیونیست ها و طرد خط سازش تا پیروزی نهایی و آزادی قدس حکایت می کند، در لبنان پیروزی تاریخی حزب الله در جنگ ۳۳روزه «خط مقاومت» را ماندگار ساخت و الگویی جاودان برای تمام جنبش ها و کشورهای مبارز و آزادیخواه ترسیم کرد. در عراق، لشکرکشی های آمریکا و هم پیمانانش به بهانه بسط دموکراسی! نتیجه مطلوب و درخوری برای واشنگتن نداشته و هم اکنون دولتی مردمی و مسلمان جایگزین رژیم دیکتاتوری صدام شده است و این موج اسلام خواهی رو به پیشرفت و نفوذ در نقطه نقطه منطقه است.
ایران اسلامی نیز که پیشتاز و پیشگام بیداری اسلامی در میان ملت های مسلمان است اینک از اقتدار و جایگاهی در منطقه برخوردار است که به شهادت بسیاری از تحلیلگران روابط بین الملل قدرت بلامنازع منطقه است. جیمز ریچارد تحلیلگر و کارشناس انگلیسی اخیراً در همین زمینه تصریح می کند: «واقعیت غیرقابل انکاری است که ایران با داشتن یک حکومت مذهبی در ۳۰ سال گذشته و فارغ از روابط سیاسی و اقتصادی با آمریکا توانسته است به قدرت اول منطقه تبدیل شود.»
همچنین قدرت نقش آفرینی جمهوری اسلامی در معادلات سیاسی مورد اعتراف و اقرار کارشناسان است. به طوری که «ری تکیه» کارشناس شورای روابط خارجی آمریکا و متخصص حوزه ایران سال گذشته با نگارش مقاله ای که در مجله «فارن افرز» به چاپ رسید می نویسد؛ نفوذ رو به افزایش ایران در منطقه خاورمیانه نقش محوری این کشور را برجسته کرده است به گونه ای که هیچ یک از مشکلات خاورمیانه از جمله مسئله عراق، لبنان و چالش امنیتی خلیج فارس بدون همکاری های تهران قابل حل نیست.
از همین روی، نگرانی از افزایش قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران پایه و رکن استراتژی جدید ایالات متحده است.
اما اتفاق بزرگ و رویداد تاریخی عظیمی که تثبیت پایه های آن به وضوح دیده می شود و ایران نقشی اساسی و کلیدی در آن دارد «ظهور تمدن نوین اسلامی» است که در این باره گفتنی هایی هست:
۱) تمدن نوین اسلامی در گرو و مرهون حرکت عظیم «نهضت بیداری اسلامی» است؛ بنابراین مراقبت از این خط آگاهی و دینامیزم با شعور تاریخی باید سرلوحه تمامی کشورهای اسلامی و ملت های مسلمان قرار بگیرد؛ زیرا همچنان که وعده الهی بر نصرت و پیروزی مؤمنان قرار گرفته است، اما در شرایطی این تحول بزرگ نصیب مسلمین می شود که به تعبیر قرآن کریم این تحول و دگرگونی درون انسان ها نهادینه شود.
۲) خلق تمدن نوین اسلامی از یکطرف نیازمند برخی پیش نیازها در این زمینه است که شاه بیت آن وحدت امت اسلامی و انسجام دولت ها و کشورهای مسلمان است. از طرف دیگر موانع شکل گیری و عینیت یافتن تمدن نوین اسلامی باید رفع و دفع شود.
از جمله این موانع، سست عنصری و ضعیف النفس بودن پاره ای سران کشور های اسلامی است که در عملیاتی کردن ترفندها و دسیسه های قدرت های غربی علیه اسلام و مسلمانان نقش شریک جرم را ایفا می کنند. نمونه تازه و داغ- و البته تاسف بار- آن را می توان در اجلاس ادیان در نیویورک که چند هفته گذشته برگزار شد و نتایج و مصوبات آن امروز در غزه رقم می خورد، مشاهده کرد.
۳) پیشتازی جمهوری اسلامی ایران در نهضت بیداری اسلامی و نقش محوری در شکل گیری و ظهور تمدن نوین اسلامی رسالتی بزرگ و مسئولیتی تاریخی برای ارکان حاکمیت ایجاب کرده است و بی شک در این میان رسالت و مسئولیت دولت و دستگاه اجرایی حساس تر و ظریف تر است. از همین روی می طلبد مردم نیز در بزنگاه سرنوشت ساز انتخابات با درک فضای بسیار مهم دوران کنونی که این قابلیت و پتانسیل را داراست که مسیر تاریخ را برای جهان اسلام عوض کند برای این منظور ویژگی هایی نظیر «اعتقاد اصیل به اسلام»، «ایستادگی در برابر زورگویی های غرب»، «پایداری بر اصول و آرمان ها»، «دیپلماسی فعال و تهاجمی» نیاز ضروری و حیاتی همه مسئولان و از جمله ویژگی لازم برای دولتی است که باید با هوشیاری مردم در گزینش پیش روی تحقق پیدا کند.

منبع : روزنامه کیهان