اهدای خون، اهدای زندگی

در مرداد سال ۱۳۵۳ شمسی سازمان انتقال خون ایران با هدف سامان بخشیدن به وضع خون رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تامین خون و فرآورده های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند، بخصوص مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی به وجود آمد. از آن تاریخ به بعد، سالروز تاسیس این سازمان در نهم مرداد ماه، به عنوان روز اهدای خون نامگذاری شده است. جمع آوری خون از داوطلبان اهدا و آماده سازی آن برای نجات بیماران و مصدومین، ایجاد پایگاه در بیمارستان ها و واحدهای سیار و ثابت جهت تهیه خون، ثبت اطلاعات لازم به منظور دعوت برای اهدای خون به هنگام ضرورت و توزیع خون و فرآورده های آن به مراکز درمانی و بیمارستان ها و ..... از جمله کارهای سازمان انتقال خون ایران است. طبق گفته کارشناسان، هر فرد بالغ (بین ۱۷ تا ۶۵ سال) با وزن متوسط پنجاه کیلو گرم، حدود پنج و نیم تا شش لیتر خون دارد و با اهدای ۲۵۰ سی سی تا ۴۵۰ سی سی از خون خود، نه تنها سلامتی خود را به مخاطره نمی اندازد، بلکه ضمن کمک به سلامتی خود، نجات بخش زندگی دیگری نیز خواهد شد. اهدای خون همچنین می تواند در کشف بیماری های نهفته در اهدا کنندگان، کاملا موثر باشد. هر فرد سالم می تواند در هر سال تا چهار بار با فاصله هشت هفته (دو ماه) خون اهدا کند.
● شناخت خون:
بدون تردید، خون پدیده ای بسیار پیچیده است که انسان نمی تواند ادعا کند که به تمام ویژگی های این ماده واقف شده است. خون در حرکتی پیوسته و بی وقفه مسیری در حدود ۱۲۱ هزار کیلومتر را در بدن آدمی می پیماید تا به جریان زندگی دوام بخشد. چنین مسیری، طولانی تر از مجموع خطوط هوایی همه شرکت های هواپیمایی جهان است. خون، بافت زنده ای است که در رفت و آمد دائمی خود به شصت میلیارد سلول بدن سرکشی می کند و ضمن جمع آوری مواد زاید سلول ها، ‌مواد لازم را برای ادامه حیات و فعالیت در اختیارشان قرار می دهد. برخلاف تصور، ‌خونی که در رگ های آدمی جاری است یکنواخت و بدون تغییر و تحول نیست و بدین لحاظ است که خون را بافت زنده می شناسند. مثلا به فاصله یک چشم برهم زدن، حدود یک میلیون و دویست هزار سلول قرمز به پایان عمر صد و بیست روزه خود می رسند و در همین زمان، مغز استخوان‌به همان تعداد، سلول قرمز تولید می کند و آنها را وارد جریان خون می سازد. استخوان ها در طول زندگی انسان حدود پانصد کیلوگرم سلول قرمز تولید می کنند و هر سلول تا پایان عمر خود هفتاد هزار بار از قلب به نقاط مختلف بدن سفر می کند. در مرحله نخست، قلب مانند تلمبه، خون را به اندام ها و بافت ها می رساند. جاری شدن خون در رگ ها به صورت موج هایی متناوب و مجزاست و وظیفه تنظیم حرکت خون نیز به شاهرگ ها واگذار شده است. در چنین شرایطی خون را به تمام بدن می رساند. فشار خون در انتهای مسیر به صفر می رسد و به همین سبب ورزش موجب تسریع گردش خون می شود .
● گروه های خونی:
گروه های خونی را بر اساس ساختمان شیمیایی موجود در سطح گلبول های قرمز به چهار گروه A, B,AB,O تقسیم کرده اند. بدین ترتیب هر گروه خونی مختصاتی دارد و نباید به انسانی دیگر با گروه خونی نامتجانس تزریق شود، اما گروه O را به علت ساختمان خاص گلبول های آن که نه ضد A و نه ضد B هستند می توان به تمام گروه های چهارگانه تزریق کرد و از این رو گروه O را اصطلاحا گروه دهنده همگانی می نامند.

منبع : روزنامه رسالت