اعتماد، عامل موفقیت معلول

اعتماد یکی از راه‌های بروز استعدادهای هر انسانی است که باید توسط اطرافیان تقویت شود تا فرد بتواند توانمندی خود را به اثبات برساند.
اگر در روابط اجتماعی ما اعتماد وجود نداشته باشد، هیچ انسانی نمی‌تواند توانمندی خود را به طرف مقابل ثابت کند. فرض مثال اگر بیماری در مراجعه به پزشک حسن‌ظن لازم را در مورد مهارت پزشک نداشته باشد، اجازه نخواهد داد تا پزشک درمان لازم را روی او انجام دهد در نتیجه مراجعه به پزشک بی‌فایده خواهد بود پس می‌توان گفت با اعتماد به اطرافیان می‌توان به توانمندی‌های آنان پی برد.
گاهی در برخوردهای روزانه با افرادی مواجه می‌شویم که به نوعی دچار نقائص جسمی هستند شاید در نگاه اول با خود فکر کنیم آیا می‌توان به اینگونه افراد اعتماد کرد؟
آیا این افراد می‌توانند از عهده مسئولیتی که به آنها داده می‌شود، برآیند؟
باید گفت افراد معلول با آنکه از محدودیت‌های ظاهری بسیاری رنج می‌برند، اما از توانمندی‌های بالقوه‌ای برخوردارند. اگر زمینه‌های بروز این افراد در جامعه به وجود آید، جامعه به این موضوع پی خواهد برد که معلولان نه تنها می‌توانند از عهده مسئولیت‌های خود برآیند، بلکه می‌توانند به موفقیت‌هایی دست یابند که شاید افراد سالم قادر به رسیدن بدان نباشند.
اما متاسفانه باید گفت برخی نگرش‌ها و پیش‌داوری‌ها بیش از مشکلات جسمی، مانع بروز توانمندی و پیشرفت افراد معلول در جامعه شده است که می‌توان از بی‌اعتمادی به عنوان بارزترین مانع بر سر راه حضور فعال معلول در اجتماع یاد کرد این موضوع ناکامی‌هایی را چه در زندگی اجتماعی و شغلی و چه در زندگی خصوصی برای این افراد پدید آورده است که لازم است برای شفاف‌شدن موضوع به چند مورد از این بی‌اعتمادی‌ها و بی‌مهری‌ها اشاره شود.
مثلاً یک جوان معلول با وجود مشکلات جسمی فراوان با تلاش مضاعف خود به درجات عالی تحصیلی می‌رسد و مهارت لازم را در مورد رشته مربوط کسب می‌کند، ولی هنگامی که برای یافتن شغل مناسب با رشته خود به مرکز مربوط مراجعه می‌کند با اولین مشکلی که مواجه می‌شود نگاه بی‌اعتمادانه مسئولان مرکز به وضع ظاهری وی است، بی‌آنکه به توانمندی و مهارت وی در حرفه مورد نظر توجه کنند.
همین امر موجب می‌شود از پذیرش وی امتناع کنند که این خود موجب ایجاد تنش‌های روحی بی‌شماری برای فرد معلول می‌شود یا آنکه برخی از این افراد با اینکه با سعی فراوان خود را چه از لحاظ شخصیتی ـ اجتماعی و چه از لحاظ استقلال مالی به جایگاه مناسبی می‌رسانند، اما هنگامی که قصد دارند به یکی از نیازهای اساسی زندگی خود یعنی ازدواج پاسخ گویند، اولین دغدغه‌ای که با آن مواجه می‌شوند، برخوردهای بی‌اعتمادانه اطرافیان نسبت به این موضوع است که ابتدا در خانواده خود فرد معلول وجود دارد بعد در خانواده طرف مورد نظر.
حال آنکه در جامعه مشاهده می‌شود افراد معلولی که دارای زندگی مستقلند، بسیار موفق زندگی می‌کنند و زندگی مشترک پایداری دارند.
به راستی چه عواملی در به وجود آمدن نگاه‌های بی‌اعتمادانه به افراد معلول موثر است؟
آیا زمان آن نرسیده که شک و تردید در برخورد با افراد معلول جای خود را به باور توانمندی‌ها و قابلیت‌های آنها دهد؟
نقش جامعه هدف در جذب اعتماد اطرافیان نسبت به خود چیست؟
به یقین می‌توان اذعان کرد افراد معلول نقش اساسی در به وجود آوردن اعتماد دیگران نسبت به خود و باوراندن قابلیت‌های نهفته در وجود خود به اطرافیان برعهده دارد. چرا که یک فرد معلول با ایمانی که به توانمندی‌های خویش دارد هنگامی که با برخی از برخوردهای ذکر شده مواجه می‌شود، نباید مایوس و ناامید شود، بلکه باید با سعی و تلاش توانمندی‌های خود را به طرف مقابل ثابت کند تا بتواند اعتماد وی را جلب کند.
اطرافیان نیز نباید در برخورد با یک فرد معلول فقط توجه خویش را به وضع ظاهری او معطوف کنند، بلکه باید این اعتماد و فرصت را برای فرد به وجود آورند تا فرد بتواند قابلیت‌های خود را نشان دهد و به جایگاه واقعی خود در زندگی دست یابد، زیرا همه ما براین باوریم که خداوند هیچ انسانی را ناتوان نیافریده است، بلکه ناتوانی و توانمندی انسانها در فطرت و بینش آنهاست نه در جسم سالم آنها.

بهرام امیدی

منبع : روزنامه اطلاعات