ورق پاره‌های زندان

تاریخ نشر : ۸۴۰۵۲۳
تیراژ : ۲۰۰۰
تعداد صفحه : ۱۶۰
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۶۷۳۶-۲۶-۲
رده دیویی : ۸fa۳.۶۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
قطع : رقعی
جلد : شومیز
محل نشر : تهران
نویسنده : علوی - بزرگ

داستان‌های این مجموعه که در دوران اسارت نگارنده در زندان بر روی ورق پاره‌ها نگاشته شده، همگی نشان دهنده‌ی تلاش روشنفکران تحصیل‌ کرده در فرنگ برای پیوستن به عامه‌ی مردم است. اینان که از مصیبت‌های زندگی، گرسنگی مردم و شکنجه‌ی بیچارگان، کشتار و ظلم و زور، زجر می‌برند، به مبارزه می‌گروند، اما چون به نتیجه‌ی دلخواه خود نمی‌رسند، به زودی آرمان گریز می‌شوند. برای نمونه، 'رقص مرگ' در فضایی ترس زده می‌گذرد؛ محجبوسی در انتظار آزادی دیوانه می‌شود و زندانی دیگری پس از پی بردن به بی‌اساسی شایعه‌ 'عفو عمومی' به فکر خودکشی می‌افتد. این فضای غمزده با محور قرار گرفتن 'عشق' در خاطرات زندانیان، جنبه‌ی رمانتیک‌تری می‌یابد. در 'رقص مرگ'، مرتضی ـ متهم به قتل ـ را از زندان می‌برند. سیر طبیعی حوادث داستان چنین می‌نماید که او را برای اعدام برده‌اند، به خصوص که خودش نیز به قتل، اعتراف کرده است. انتقال 'مرتضی'، سبب یادآوری خاطرات او توسط نویسنده می‌شود. در 'پادنگ' ـ که مثل 'رقص مرگ' درباره‌ی عشق و مرگ نوشته شده ـ نویسنده راه‌های متفاوتی در مقابل خواننده می‌نهد و پایانی برای داستان، در نظر نمی‌گیرد. فرد خاصی را به عنوان قاتل، معرفی نمی‌کند، بلکه قاتل را آن دسته از اجتماع می‌داند که مثل موم در دست طبقه‌‌ی حاکم است. در 'ستاره‌ی دنباله‌دار'، ایرج، مقاطعه‌کار آزادمنش از این که رقیبش ـ وکیلمجلس ـ مقاطعه را برده، عصبانی است. از حکومت رضاشاه به دلایلی از این دست، راضی نیست، اما به مردم نیز کینه می‌ورزد. قهرمان 'عفو عمومی' هم مبارزی آرمان از دست داده است که جز عشقش به چیز دیگری نمی‌اندیشد. او می‌خواهد هر چه زودتر آزاد شود، کتاب بخواند و موزیک گوش دهد.