مامان برام قصه بگو

مادر با بیان داستان جالب و شیرین کودک را به سوی خود جلب می کند.داستانسرایی های مادر برای کودک بسیار جالب و گیراست، طوری که حاضر است از بازی خود صرف نظر کند و بدان گوش فرا دهد.به هنگامی که مادر برای کودک قصه می گوید، او تمام گوش است و آن چنان به آن دلبسته است که همه چیز را فراموش می کند.
پس مادر ضمن داستان گویی نکته ها به کودک می آموزد و پایه های ایمانی و اخلاقی محکم را در او استوار و محکم می کند که در ایجاد زمینه هایی چون استقامت، عزت نفس، راستگویی، صداقت و ... در زندگی آینده وی بسیار مؤثر است.
● اثر داستان
در کتاب «نقش مادر در تربیت» نوشته دکتر علی قائمی آمده است: قصه جان و روان آدمی را تحت تأثیر قرار داده، در دل می نشیند و اثرش پایدار می شود. ضمن اینکه احساسات و عواطف کودک را با موقعیت شخصیتهای داستان همانند می سازد.
علت تأثیر داستان از آن بابت است که در کودک حالت قهرمان جویی و همانندی است. شخصیتهای شگفت انگیز داستان، او را به سوی خود برمی انگیزانند و کودک می کوشد که خود را همانند آنها کند و از سوی دیگر وجدان آدمی در داستانها مشارکت می کند و با مراحلی که در قصه هاست، یک یک همراه می شود و نتیجه آن که داستان به صورت یک واقعیت ملموس پذیرفته شده و در ذهن راسخ می شود.
علت دیگر تأثیر داستان این است که غیر مستقیم خواسته ها و امیال کودک را نشان می دهد و طفل با شنیدن آن تا حدودی اقناع و ارشاد شده و یا دلیلی برای ادامه یا ترک تمایلاتش پیدا می کند.
● فایده داستان
دکتر علی صباغیان، روانپزشک معتقد است: از طریق داستان می توان به پرورش جان و روان کودک پرداخت و جنبه های متناقضی را که در ذهن او وجود دارد، از میان برد. مفاهیمی چون عدالت، تفکر، ایمان، ادراک، اخلاق، استقامت، زیباجوئی، انحطاط، ترقی، پیشرفت و ... از راه داستان امکان پذیر است.
از طریق داستانها می توان فضایل اخلاقی را در فرد استوار ساخت، احساسات را رنگ داد و آدمی را نسبت به امری حساس یا بی تفاوت کرد. داستانها نقاط ضعف و قدرت آدمی را به انسان نشان می دهد و زمینه را برا ی تمرین، کسب تجارت، جبران ضعفها و تقویت جنبه های مورد نظر فراهم می سازد.
● انتخاب نوع داستان
مریم سعیدیان مشاور خانواده در این خصوص معتقد است: نظر به اهمیت و تأثیر فوق العاده داستان، مادر باید انواعی را برا ی بیان کردن و گفتن به کودک انتخاب کند.
اما چه داستانهایی را انتخاب کند؟ این بستگی به آن دارد که مادر از بیان داستان چه هدفی دارد، اما به طور کلی ضروری است که داستانها تصاویری از حق و باطل به دست دهند و در آن پیروزیها بیشتر از سوی حق باشد و یا لااقل روح امید را در کودک زنده نگه دارد.
همچنین باید روح ابتکار را در کودک تقویت کند و جنبه های خصمانه و کینه توزانه را در او از بین ببرد، درس اخلاق بدهد و راه و روش انسانیت را به کودک بیاموزد.
برای اطفال خردسال داستانهای غم انگیز نقل نشود، زیرا روح آنها را افسرده می سازد و بعدها ممکن است حالت قساوت را در آنان تقویت و یا ایجاد کند. درضمن بهتر است داستان جنبه ارشادی داشته باشد، تا موجب تحول و حرکتی در کودک شود.و سرانجام اینکه در همه حال اگر داستانها ملموس و جنبه هایش لااقل براساس تصویرها قابل مشاهده باشد، بیشتر و بهتر در روح کودک اثر می گذارد.
● داستانهای مؤثر کدامند؟
در کتاب کلیدهای تربیت کودکان نوشته علی حاجیان آمده است: معمولاً آنگونه از داستانها مؤثرتر و در ذهن دارای اثر بیشتر است که کوتاه تر، متنوع تر، نتایجش قابل لمس تر و نشان دهنده هدفی روشن تر است.
چنین داستانهایی لازم نیست که در همه حال وجود داشته باشد و برای مادر لازم است که حتی گاهی آن را بسازد و بازگو نماید.
وقت داستان گویی در تأثیر آن دخالت دارد و بهتر است داستانها به هنگام خواب کودکان و به موقعی که طفل در رختخواب و آماده خوابیدن است، گفته شود و ذکر آن نوعی لالایی برای طفل باشد.

زهرا زحمتکش

منبع : روزنامه قدس